Teknoloji Destekli Girişimcilik Ekosisteminde Yapay Zekâ Girişimciliğine Kavramsal Yolculuk

Year 2025, Volume: 8 Issue: 3, 266 - 286, 30.09.2025

İbrahim Dirlik , Ömer Uysal

Abstract

Girişimcilik anlayışı, dijitalleşmenin etkisiyle son yıllarda köklü bir dönüşüm geçirmiştir. Bu çalışmanın temel problemi, internet, dijital, teknoloji ve yapay zekâ girişimciliği kavramlarının benzerliklerini, farklılıklarını ve geleceğe yönelik etkilerini net bir şekilde ortaya koymaktır. Araştırmada nitel doküman analizi yöntemi kullanılmış ve ilgili literatürden elde edilen veriler temalar hâlinde incelenmiştir. Bulgular, internet girişimciliğinin düşük sermaye ile çevrimiçi iş kurma imkânı sunduğunu; dijital girişimciliğin, veri odaklı stratejiler ve müşteri deneyimi yönetimi ile avantaj sağladığını; teknoloji girişimciliğinin Ar-Ge tabanlı yenilikçi çözümler ürettiğini; yapay zekâ girişimciliğinin ise otomasyon, öngörüsel analiz ve kişiselleştirme aracılığıyla girişimcilik alanında yeni bir paradigma sunduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, her girişimcilik türünde yatırım ihtiyacı, teknik uzmanlık eksikliği ve etik sorunlar belirli sınırlılıklar yaratmaktadır. Sonuç olarak, çalışma girişimcilik ekosisteminin dijital çağda geçirdiği dönüşümü açıklamakta ve politika, eğitim ve uygulama alanları için yapay zekâ girişimciliğine dair somut öneriler sunmaktadır.

Keywords

Yapay Zekâ Girişimciliği , Dijital Girişimcilik , Teknoloji Girişimciliği , İnternet Girişimciliği , Girişimcilik Ekosistemi

Ethical Statement

Bu araştırma doküman incelemesine dayalı olduğundan etik kurul kararına gerek duyulmamıştır.

Supporting Institution

Bu çalışmada çıkar çatışması yoktur ve finansman desteği alınmamıştır.

Thanks

Bu çalışmanın üretilmesi sürecinde bilgi, deneyim ve önerileriyle katkı sağlayan tüm değerli hocalarımıza teşekkürlerimizi sunarız.

A Conceptual Journey into Artificial Intelligence Entrepreneurship within the Technology-Enabled Entrepreneurship Ecosystem

Abstract

Entrepreneurship has undergone a profound transformation in recent years under the influence of digitalization. The central problem addressed in this study is to clarify the similarities, differences, and future implications of internet, digital, technology, and artificial intelligence entrepreneurship. A qualitative document analysis method was employed, and relevant literature was systematically examined through thematic categorization. The findings indicate that internet entrepreneurship enables online businesses with low capital requirements; digital entrepreneurship provides advantages through data-driven strategies and customer experience management; technology entrepreneurship generates innovative solutions through research and development activities; and artificial intelligence entrepreneurship introduces a new paradigm in the entrepreneurial ecosystem by offering automation, predictive analytics, and personalized services. However, investment demands, lack of technical expertise, and ethical concerns remain critical limitations across all forms. In conclusion, the study not only highlights the transformation of entrepreneurship in the digital age but also offers practical recommendations regarding artificial intelligence entrepreneurship for policy, education, and applied contexts.

Keywords

Artificial Intelligence Entrepreneurship , Digital Entrepreneurship , Technology Entrepreneurship , Internet Entrepreneurship , Entrepreneurship Ecosystem

Ethical Statement

As this study is based on document analysis, obtaining an ethics committee approval was deemed unnecessary.

Supporting Institution

This study has no conflict of interest, and it did not receive any financial support.

Thanks

We would like to express our thanks to all our esteemed professors who contributed to the production of this study with their knowledge, experience, and suggestions.

References

• Aka, E., & Özdemirci, A. (2022). Türkiye girişimcilik ekosisteminin kırılma noktaları ve 2001–2020 yılları arasındaki tarihsel süreci. İktisat, İşletme ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1(2), 195–215. https://doi.org/10.58654/jebi.1211597
• Akkaya, C., & Arıca, R. (2023). Yapay zekâ girişimciliği üzerine kavramsal bir değerlendirme. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 10(4), 370–386.
• Alay, H. K. (2023). The new normal’s new entrepreneurship: Digital entrepreneurship. İstanbul Esenyurt Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1–9. https://dergipark.org.tr/en/pub/iesbad/issue/78680/1259080
• Bailetti, T. (2012). Technology entrepreneurship: Overview, definition, and distinctive aspects. Technology Innovation Management Review, 2(2), 5–12. https://timreview.ca/sites/default/files/article_PDF/Bailetti_TIMReview_February2012.pdf
• Binns, R., Veale, M., Van Kleek, M., & Shadbolt, N. (2018). ‘It's reducing a human being to a percentage’: Perceptions of justice in algorithmic decisions. Proceedings of the 2018 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems, 1–14. https://doi.org/10.1145/3173574.3173951
• Block, J., Thurik, R., van der Zwan, P., & Walter, S. (2013). Business takeover or new venture? Individual and environmental determinants from a cross-country study. Entrepreneurship Theory and Practice, 37(5), 1099–1121. https://doi.org/10.1111/j.1540-6520.2012.00521.x
• Calp, B., Çubukçu, A., Gençay, S., & Teke, O. (2025). Yaratıcı girişimcilikte yapay zekâ kullanımı: Bir SWOT ve TOWS analizi. Öneri Dergisi, 20, e71–88. https://doi.org/10.14783/maruoneri.1499496
• Çağlıyan, V., & Doğanalp, B. (2020). Dijital okuryazarlık ve internet girişimciliği niyeti ilişkisi üzerine ampirik bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2), 180–199. https://doi.org/10.47097/piar.807027
• Chen, L., Ifenthaler, D., Yau, J. Y. K., & Sun, W. (2024). Artificial intelligence in entrepreneurship education: A scoping review. Education + Training, 66(6), 589–608. https://doi.org/10.1108/ET-05-2023-0169
• Cockburn, I. M., Henderson, R., & Stern, S. (2018). The impact of artificial intelligence on innovation. In A. Agrawal, J. Gans, & A. Goldfarb (Eds.), The economics of artificial intelligence: An agenda (pp. 115–146). University of Chicago Press. http://www.nber.org/papers/w24449
• Çevik Tekin, İ., & Küsbeci, P. (2021). Dijital dönüşüm sürecinde yükselen bir değer: Dijital girişimcilik. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 81–102. https://dergipark.org.tr/tr/pub/syad/issue/61122/890445
• Çubukçu, M. (2018). Yeni girişimcilik modeli ve yeni nesil girişimci profili: İnternet girişimciliği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 588–613.
• Demartini, C., & Benussi, L. (2017). Do Web 4.0 and Industry 4.0 Imply Education X.0? in IT Professional, 19(3), 4–7. https://doi.org/10.1109/MITP.2017.47
• Deveci, İ. (2021). Girişimci zihniyet. Ümmühan Ormancı, Salih Çepni (Ed.), Kuramdan Uygulamaya 21. Yüzyıl Becerileri ve Öğretimi (syf. 565-581). Ankara: Nobel yayıncılık.
• Ekinci, G. (2022). Dijital teknolojiler, yapay zekâ, girişimcilik ve inovasyon yayınları bibliyometrik analizi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 55, 163–188. https://doi.org/10.53568/yyusbed.1111853
• Eyel, C. Ş., & Sağlam, H. (2021). Dijital dönüşüm ve girişimcilikteki değişim: Dijital girişimcilik. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 5(6), 1–15. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atlas/issue/60404/882161
• Hull, C. E., Hung, Y. T. C., Hair, N., Perotti, V., & DeMartino, R. (2007). Taking advantage of digital opportunities: A typology of digital entrepreneurship. International Journal of Networking and Virtual Organisations, 4(3), 290–303. https://doi.org/10.1504/IJNVO.2007.015166
• Kaya, M. (2021). Sanayi 4.0'da yapay zekâ ve Türkiye. Fırat Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 63–79. https://dergipark.org.tr/en/pub/fuuiibfdergi/issue/66369/1026676
• Kraus, S., Palmer, C., Kailer, N., Kallinger, F. L., & Spitzer, J. (2019). Digital entrepreneurship: A research agenda on new business models for the twenty-first century. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 25(2), 353–375. https://doi.org/10.1108/IJEBR-06-2018-0425
• Nambisan, S. (2017). Digital entrepreneurship: Toward a digital technology perspective of entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice, 41(6), 1029–1055. https://doi.org/10.1111/etap.12254
• Ng, C. S. (2020). Online entrepreneurship education: Towards a future research agenda. Education + Training, 62(9), 1005–1020.
• Jafari Moghadam, S., Zaefarian, R., & Salamzadeh, A. (2012). Challenges of entrepreneurship e-education: Evidence from a developing country. Entrepreneurship Education-A Priority for the Higher Education Institutions, Forthcoming. https://ssrn.com/abstract=2164221
• Obschonka, R., & Audretsch, D. B. (2020). Artificial intelligence and big data in entrepreneurship: A new era has begun. Small Business Economics, 55(3), 529–539. https://doi.org/10.1007/s11187-019-00202-4
• Özay, E., & Bayrak Kök, S. (2022). Yeni nesil girişimcilik örneği olarak dijital girişimcilik ve girişimcilerin dijital özellikleri. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(1), 211–246. https://doi.org/10.47097/piar.1105979
• Reuschl, A. J., & Lütgens, C. (2020). Barriers to digital entrepreneurship: A systematic review. In Proceedings of the 53rd Hawaii International Conference on System Sciences (pp. 5232–5241).
• Sánchez-Vera, M. del M., & López-Vicent, P. (2024). The competence of digital entrepreneurship in education: Analysis of the perception of university students. Intangible Capital, 20(2), 376–392. https://doi.org/10.3926/ic.2417
• Shepherd, D. A., & Majchrzak, A. (2022). Machines augmenting entrepreneurs: Opportunities (and threats) at the nexus of artificial intelligence and entrepreneurship. Journal of Business Venturing, 37, 106227. https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2022.106227
• Shidqie, M. A., & Prakoso, L. Y. (2023). The impact of AI-based entrepreneurial learning models on students’ entrepreneurial intentions. International Journal of Education and Learning, 5(1), 22–33.
• Siegel, D. S., & Wright, M. (2015). Academic entrepreneurship: Time for a rethink? British Journal of Management, 26(4), 582–595. https://doi.org/10.1111/1467-8551.12116
• Townsend, D. M., & Hunt, R. A. (2019). Entrepreneurial action, creativity, and judgment in the age of artificial intelligence. Journal of Business Venturing Insights, 11, e00126. https://doi.org/10.1016/j.jbvi.2019.e00126
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://www.researchgate.net/publication/259828893_Learning_about_Qualitative_Docume nt_Analysis
• Yelkikalan, N., Akatay, A., & Altın, E. (2010). Yeni girişimcilik modeli ve yeni nesil girişimci profili: İnternet girişimciliği ve Y, M, Z kuşağı girişimci. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 45–58. https://dergipark.org.tr/en/pub/susead/issue/28415/302481
• Yıldırım, O., & Başer, E. (2016). İnternetin girişimciliği kapsamında değişen enformasyon siteleri üzerine bir değerlendirme. Global Media Journal TR Edition, 6(12), 175-176. www.globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr