ÇANKIRI İLİ ILGAZ YÖRESİ GELENEKSEL KADIN KIYAFETLERİ

Yıl 2020, PROF. DR. H. FERİHA AKPINARLI ARMAĞAN SAYISI, 202 - 216, 25.12.2020

Rukiye Kaya

Öz

Anadolu’da geleneksel dokumadaki değişim, giyim şeklinin değişimiyle paralellik göstermektedir. Geçmişten günümüze kadar giyim ister geleneksel isterse de modern olarak tanımlanan biçimde olsun içerdiği detayları, çeşitliliği ve zenginliğiyle en çok kadın giysilerinde ön plana çıkmıştır. Kadının varoluşundan gelen estetik ve güzel giyinme arzusunun yanı sıra, kadının toplum içerisindeki statüsü, zevki, inancı giyimine de yansımış ve yaşamının her evresinde giyiminin çeşitlenmesine neden olmuştur. Bu durumu en iyi Anadolu kadınının geleneksel giyiminde gözlemlemek mümkün olmaktadır. Çünkü geleneksel giyimde kadın; sokakta, evde, bekâr, sözlü, nişanlı, evli, çocuklu, çocuksuz, dul, genç, yaşlı gibi sıfatlarla toplum içerisinde kendine ait olan konumunu giyimine taşımıştır. Gerek giyiminde gerekse başlıklarında kullandığı renkler, süslemeler ve kuşamı kadının giyimindeki bedensel söylemi olmuş, kadın nerede ne giyeceğini, nasıl giyeceğini ananevi aktarımlarla öğrenerek topluma vermek istediği sosyal iletiyi giyim kuşamı vasıtasıyla üzerinde taşımıştır. Bu durumda geleneksel giyim kuşamı sadece maddi bir kültür mirası olarak görmek yanlış olmaktadır çünkü kadın geleneksel giyimine mana da yüklemiştir.
Toplumların ve ulusların en önemli birleştirici ögelerinden biri olan kültürel mirasları kapsamında; neredeyse Türklerin Orta Asya’dan göç ettiklerinden beri neredeyse değişmeyen bir kültüre sahip olan Çankırı ili Ilgaz ilçesi geleneksel kadın giysilerini tanıtan çalışma ile kültürel mirasa ve yapılacak araştırmalara yardımcı olabilmek amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında akademik çalışmalar araştırılmış, yazılı ve görsel basın taranmış, saha çalışması yapılarak konu ile bilgisi olan kişilerle irtibata geçilmiş, yüz yüze görüşmeler yapılmış, bu konu ile ilgili materyaller toplanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ÇANKIRI, ILGAZ, KADIN GİYİMİ, GELENEKSEL GİYİM

Kaynakça

• Referans1 Akpınarlı, F., Başaran, F. (2018). “Geleneksel Kumaşların Özellikleri ve Kullanım Alanları: Çankırı Örneği.” Multıdıscıplınary Studıes-4 (Fıne Arts) Bildirileri Kitabı. 21-39.
• Referans2 BEGİÇ, H., N., Öz, C. (2018). Çankırı'da Yapılan Kız Kınası ve Şenlik Ritüellerinde Giyilen Gelin Giysileri. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(13), 632-644.
• Referans3 Begiç, N. (2017). Türk Keçecilik Sanatı. Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.
• Referans4 Bingöl, C. (1997). Çankırı’nın İdari, Nüfus ve Sosyal Yapısı (1893-1903) (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Referans5 Bolich, G., G. (2006). Dress & Gender: Crossdressing in Context, Vol. 1: Dress, Gender, Trans- gender, and Crossdressing, North Carolina:Psyche’s Press.
• Referans6 Dede, M. (2020). Osmanlı’da Taşra’nın Sosyo- Ekonomik Yapısına Bir Örnek: Terekeler Işığında XIX. Yüzyılın Başlarında Çankırı. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44(1): 83-100.
• Referans7 Elibol, A. (1995). Şer’iye Sicillerine Göre XIX. Yüzyıl Başlarında Çankırı’nın İdari ve Sosyal Durumu (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Referans8 Kankal, A. (1993). Tapu-Tahrir Defterlerine Göre, 16. Yüzyılda Çankırı sancağı (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Referans9 Koca, E. & Vural, T. & Koç, F. (2013). “Evaluatıon Of The Tendency Of Consumers To Hedo- nic Clothing Shopping”, International Association of Social Science Research- IASSRn, I. 2, p. 54-64.
• Referans10 Koca, E., Koç, F., Vural, T. (2007). Kültürlerarası Etkileşimde Giyim Kuşam. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildiriler Kitabı, 2, 793-808.
• Referans11Özür, N., K., (2016). Şehirleşme Sürecinde Olan Kasabalarda Nüfus Gelişimi ve Yaş Yapısı İlişkisi: Ilgaz (Çankırı). Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20 (2), 409-435.