MELİKE GÜNYÜZ’ÜN ‘’NASRETTİN HOCA VE CİMRİ KOMŞUSU’’ ADLI HİKÂYESİNİN ÇOCUK EDEBİYATINI YAPILANDIRAN TEMEL ÖGELER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Year 2022, Volume: 5 Issue: 3, 778 - 793, 29.12.2022

Yaşar Sözen

https://doi.org/10.55666/folklor.1168538

Abstract

Melike Günyüz, Çağdaş Türk Çocuk edebiyatının önde gelen şahsiyetlerinden biridir. Günyüz, bir çocuk yazarı olmasının yanında aynı zamanda bir araştırmacı ve bilim insanıdır. Çocuk edebiyatı kapsamında başta hikâye ve masal gibi edebî türler olmak üzere birçok makale, bildiri ve bilimsel yazı kaleme almıştır. Yazarın çocuklara yönelik kaleme aldığı hikâye ve masallar; Arapça, Fransızca, İngilizce, Farsça, Sırpça, Arnavutça, Almanca, Nepalce, Bulgarca, Moğolca, Korece ve Çince gibi dillere çevrilmiş; Gagavuz ve Azerbaycan Türkçesi gibi Türkçenin diğer lehçelerine de aktarılmıştır. Bu bağlamda Melike Günyüz, çocuklar için yazdığı hikâye ve masallarla sadece Türk Çocuk edebiyatında değil, aynı zamanda Dünya Çocuk edebiyatında da tanınan önemli bir çocuk yazarıdır.
Günyüz’ün çocuklara yönelik kaleme aldığı hikâyelerden biri de Nasrettin Hoca ve Cimri Komşusu adlı metindir. Çalışmamızda bir nevi Nasrettin Hoca’nın birkaç fıkrasının birleştirilmesiyle meydana gelen hikâye metni, çocuk edebiyatını yapılandıran temel ögeler bağlamında incelenmiştir. Çocuk edebiyatını yapılandıran temel ögeler; konu, kahramanlar, ileti, dil ve anlatım olmak üzere dört unsurdan meydana gelir. Bu ögeler aynı zamanda çocuğa görelik ilkesinin de temel bileşenleridir. Dolayısıyla çalışmaya konu olan hikâye metni, aynı zamanda çocuğa görelik ilkesine göre de ele alınmış ve incelenmiştir. Çalışmamız esasında üç ana başlıktan meydana gelmektedir. Çalışmanın kavramsal çerçevesinin daha iyi anlaşılması için öncelikle çocuk, çocuk edebiyatı ve çocuğa görelik ilkesi kavramları izah edilmeye ve açıklanmaya çalışılmıştır. Devamında çalışmanın esasını oluşturan Nasrettin Hoca ve Cimri Komşusu adlı hikâye metni verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise hikâye metni, çocuk edebiyatını yapılandıran ögeler açısından incelenmiştir. Sonuç olarak çalışmaya konu olan hikâyenin, çocuk edebiyatını yapılandıran temel ögeler bağlamında çocuğa göre özellikler taşıyan edebî bir ürün olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Nasrettin Hoca, Cimri Komşu, konu, kahramanlar, dil ve anlatım, ileti.

Supporting Institution

Çalışmamız herhangi bir kurum tarafından desteklenmemektedir.

Project Number

Yok.

Thanks

Hizmet ve çalışmalarınızdan dolayı teşekkür ederiz.

References

• ÇER, E. (2016). Çocuk Edebiyatı (0-6 Yaş Çocuk Kitaplarında Çocuk Gerçekliği ve Çocuğa Görelik). Ankara: Eğiten Kitap.
• DİLİDÜZGÜN, S. (2004). Çağdaş Çocuk Yazını (Yazın Eğitimine Atılan İlk Adım). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• GÜNYÜZ, M. (2017). Nasrettin Hoca ve Cimri Komşusunun Hikâyesi. İstanbul: Erdem Çocuk.
• KOMİSYON. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• SAĞLAM, S. (2020). Türkmenistan Çocuk Edebiyatı (Dönemler-Temsilcileri-Türler). Ankara: Bengü Yayınları.
• SAĞLAM, S. (2021). ‘’Abdulla Şaik’in Vazife Adlı Hikâyesinin Çocuğa Görelik İlkesine Göre İncelenmesi’’, 8. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri. (Hzl.: Bican Veysel Yıldız vd.), 233-242, İstanbul Akademi Ajans Matbaa.
• SEVER, S. (2019). Çocuk ve Edebiyat. İzmir: Tudem.
• SÖZEN, Y. (2021). ‘’Mikâil Rızaguluzade’nin Şahin Adlı Hikâyesi Üzerine Çocuğa Görelik İlkesi Bağlamında Bir İnceleme’’, ‘’Ziyalı İşığında’’ Ramazan Gafarlı - 70 Beynəlhalq İctimai və Mədəni Elmlər Konfransı Bildirileri. 269-290, Bakı ISPEC Yayınevi.
• SÖZEN, Y. (2021). ‘’Gülzar İbrahimova’nın ‘’Yeni Yıl Sırrı’’ Adlı Masalı Üzerine Çocuğa Görelik İlkesi Bağlamında Bir İnceleme’’, 8. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri. (Hzl.: Bican Veysel Yıldız vd.), 308-335, İstanbul Akademi Ajans Matbaa.
• ŞİMŞEK, T. (2018). Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• ŞİRİN, M. R. (2000). 99 Soruda Çocuk Edebiyatı, İstanbul. Çocuk Vakfı Yayınları.
• YURTTAŞ, H. (1997). ‘’Çocuk ve Kitap’’, Ana Dili Eğitimi ve Çocuk Kitapları Sempozyumu. (Hzl.: Didem Güneri Öztaşbaşı), 56-64, Ankara Üniversitesi Tömer Dil Eğitim Merkezi.