TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNDE HALK MASALI UYARLAMA ÖRNEĞİ: KEÇİ İLE KURT

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 45 - 58, 30.04.2023

Dilek Baz Bolluk , Salih Gülerer

https://doi.org/10.55666/folklor.1190334

Öz

Dört temel dil becerisinden biri olan okuma becerisi bireylere örgün öğretimle birlikte kazandırılmaya başlanmaktadır. Okuma becerisi bireylerin yeni bilgilere ulaşabilmesi için gerekli olan temel beceridir. Ana dili olarak Türkçe öğretiminde edebi metinlerden oldukça sık yararlanılmaktadır. Bu metinler sayesinde bireyler hem okuma becerisini geliştirmekte hem de estetik zevk almaktadır. Aynı şekilde Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde de edebi metinler, Türkçe öğrenen öğrencilere hem okuma becerisi gelişiminde hem de Türk Kültürünün öğretiminde kullanılmaktadır. Ancak başlangıç düzeyinde Türkçe öğrenen öğrencilerin özgün edebi metinleri anlamaları oldukça zordur. Yabancı öğrencilerin farklı edebi metinleri anlayabilmeleri için alan uzmanları tarafından seviyelere göre metin uyarlama çalışmaları yapılmaktadır. Çalışmada edebi metin türlerinden halk masalları üzerinde durulmuştur.
Bu çalışmanın amacı halk masallarından birisi olan “Keçi ile Kurt” örneğinin Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde A2 seviyesine uyarlanmasıdır. “Keçi ile Kurt” örneği sözlü dile ait bir masal olması nedeniyle Helimoğlu Yavuz (2013) tarafından derlenen eserden alınmıştır. Araştırmacılar tarafından Keçi ile Kurt masalı incelenmeye başlanmadan önce Avrupa Dil Portfolyosu betimleyicilerinde yer alan konulara göre şekillenen Gazi Üniversitesi TÖMER Temel Düzey A2 Yabancılar için Türkçe ders kitabı ile Dil Bilgisi kitabı taranmış ve A2 düzeyine ilişkin dilbilgisi konuları tespit edilmiştir. Ayrıca Aydın’ın (2015) Hitit, Gazi TÖMER, Gökkuşağı, İstanbul, İzmir ve Lale kitapları gibi yabancılara Türkçe öğretimi kitaplarındaki sözcük sıklığını incelediği, düzeylere göre sözcük varlığı çalışmasıyla tüm seviyelere göre söz varlığı listesinden A2 seviyesi kelime listesi temin edilmiştir. A2 seviyesi kelime listesi Microsoft Word programına tablo şeklinde aktarılarak kaydedilmiştir. Uyarlama esnasında her bir kelimenin tabloda olup olmadığı kontrol edilmiştir. Böylece incelemede hem seviyeye uygun dil bilgisi yapısı hem de öğrencinin günlük hayatta en çok kullandığı kelimelerle bir metin uyarlanmak amaçlanmıştır. Uyarlama işlemi yapılırken Durmuş (2013) tarafından açıklanan metin uyarlama teknikleri dikkate alınarak sadeleştirme ve genişletme işlemleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda Keçi İle Kurt masalı A2 seviyesine göre uyarlanmış ve alan yazına kazandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Öğretimi, Yabancı dil olarak Türkçe Öğretimi, Metin Uyarlama, Halk Masalları, Metin Sadeleştirme

FOLK TALE IN TEACHİNG TURKİSH AS A FOREİGN LANGUAGE ADAPTATİON EXAMPLE: GOAT AND WOLF

Öz

Reading skill, which is one of the four basic language skills, is being taught to individuals with formal education. Reading skill is the basic skill required for individuals to access new information. Literary texts are frequently used in teaching Turkish as a mother tongue. Thanks to these texts, individuals both improve their reading skills and gain aesthetic pleasure. Likewise, in teaching Turkish as a foreign language, literary texts are used both in the development of reading skills and in the teaching of Turkish Culture to students learning Turkish. However, it is very difficult for students learning Turkish at the beginner level to understand original literary texts. In order for foreign students to understand different literary texts, text adaptation studies are carried out by field experts according to the levels. In the study, folk tales, one of the literary text types, were emphasized.
The aim of this study is to adapt the example of "The Goat and the Wolf", which is one of the folk tales, to the A2 level in teaching Turkish as a foreign language. The example of “The Goat and the Wolf” was taken from the work compiled by Helimoğlu Yavuz (2013), since it is a tale of oral language. Gazi University TÖMER Basic Level A2 Turkish for Foreigners textbook and Grammar book, which were shaped according to the subjects included in the descriptors of the European Language Portfolio, were scanned before the researchers started to examine the Goat and the Wolf tale, and grammar topics related to A2 level were determined. In addition, A2 level word list was obtained from the vocabulary list according to all levels, in which Aydın (2015) examined the word frequency in Turkish teaching books for foreigners such as Hitit, Gazi TÖMER, Gökkuşağı, İstanbul, İzmir and Lale books. A2 level word list was transferred to Microsoft Word program as a table and saved. During the adaptation, it was checked whether each word was in the table. Thus, it was aimed to adapt a text with both the grammatical structure appropriate for the level and the words that the student uses most in daily life. During the adaptation process, the text adaptation techniques explained by Durmuş (2013) were taken into account, and simplification and expansion processes were made. As a result of the research, the Goat and the Wolf tale was adapted according to the A2 level and brought to the literature.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkısh, Teaching Turkısh as a foreign language, Text simplification, Text adaptation, Folk Tales

Kaynakça

• Aktan, F. (2019). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Halide Edip Adıvar’ın “Himmet Çocuk” Hikâyesinin B1-B2 Düzeyinde Sadeleştirilmesi ve Etkinlik Hazırlanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Arıcı, A. F. (2018). Okuma Eğitimi. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ateşman, E. (1997). Türkçede Okunabilirliğin Ölçülmesi. Dil Dergisi, 58, 71-74.
• Aydın, M. (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kullanılan Ders ve Okuma Kitaplarındaki Kelime Sıklığı ve Seviyelere Göre Sözcük Hazinesi Çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bakan, H. (2012). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Metin Dilbilimsel Ölçütler Çerçevesinde Bir Sadeleştirme Denemesi: Sait Faik Abasıyanık, 148 "Meserret Oteli". Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Bölükbaş, F. (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Okuma Metinlerinin Dil Düzeylerine Göre Sadeleştirilmesi. International Journal of Languages' Education and Teaching. ISSN: 2198- 4999: 924-935.
• Claridge, G. (2005). Simplification İn Graded Readers: Measuring The Authenticity Of Graded Texts. Reading in a Foreign Language, 17 (2), 144-158
• Crossley, S. A., Allen, D. & Mcnamara, D. S. (2012). Text Simplification And Comprehensive İnput: A Case For İntuitive Approach. Language Teaching Research, 16(1), 89-108 . Crossley, S. ve McCarthy, P., Louwerse, M. & McNamara, D. (2007). A Linguistic Analysis Of Simplified And Authentic Texts. The Modern Language Journal. 91, 15-30.
• Demirel, İ.F. (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Uyarlanmış Metinlerin Okuduğunu Anlama Başarısına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Derman, S. (2002). Anadil (Türkçe) Öğretiminde Masal Metinlerinin Kullanılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Durmuş, M. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretimi. Grafiker Yayınları.
• Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Kadıoğlu Matbaası.
• Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma. Nobel Yayınları.
• Helimoğlu, Yavuz, M. (2013). Masallar ve Eğitimsel İşlevleri. Eğiten Kitap.
• Kaya, M. (2018). Dokuzuncu Hariciye Koğuşu Ve Yılkı Atı Adlı Eserlerin Yabancılar İçin A2 Düzeyine Uyarlanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kırılmış, Y. (2016). Hayvan Masalları İle Ezop Masallarının Karşılaştırılması. Akademik Bakış Dergisi. 56, 489-502.
• Mert, E. L.(2012). Anadili Eğitimi-Öğretimi Sürecinde Çocuk Yazını Ürünlerinden Yararlanma ve Masal Türüne Yönelik Bazı Belirlemeler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 1-12.
• Nurlu, M. (2020). Yabancılara Türk Kültürü Öğretimi’nde Ömer Seyfettin. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9(25), 23-60.
• Özbay, M. (2011). KKTC Ortaokul Öğrencilerinin Okuma ve Yazma Becerileri. Öncü Kitap.
• Özcan, H. Z. ve Batur, Z. (2021). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Bir Metin Uyarlama Örneği: Köroğlu Destanı. Folklor Akademi Dergisi. 4 (2), 227-251.
• Özdin, A. (2020). Türk Masallarının Yabancılara Türkçe Öğretiminde Okuma Metni Olarak Uyarlanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özet, A.T. (2019). Nasrettin Hoca Fıkralarının Yabancılara Türkçe Öğretiminde Okuma Metni Olarak Düzenlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bölümleri Enstitüsü.
• Özmen, C. (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Metin Değiştirim Teknikleriyle Öykülerin Yeniden Oluşturulması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Razon, N. (1982). Okuma Güçlükleri. Eğitim ve Bilim. 39, 11-8.
• Sever, S. (2000). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Anı Yayıncılık.
• Süner, R. (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yazınsal Metinlerin B1 Düzeyine Uyarlanması: Eskici Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Şimşek, P. (2011). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Okuma Metinleri Ve Yardımcı Okuma Kitapları Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük (2022) http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5bbaf3 420b5d91.39180806 adresinden alınmıştır. (11.04.2022).
• Tweissi, Adel I. 1998. The Effects of the Amount and Type of Simplification on Foreign Language Reading Comprehension. Reading in a Foreign Language. 11(2), 191-206. https://scholarspace.manoa.hawaii.edu/bitstream/10125/ 66956/1/11_2_10125_66956_rfl112tweissi-sm.pdf (01.05. 2022)
• Yano, Y., M. Long & Ross, S. (1994). The Effects Of Simplified And Elaborated Texts On Foreign Language Reading Comprehension. Language Learning, 44(2), 198-219.
• Young, D. (1999). Linguistic Simplification Of Sl Reading Material: Effective Instructional Practice. The Modern Language Journal. 83, 350-366.