KÜLTÜREL MİRAS BAĞLAMINDA YAŞAYAN MÜZE: SİVAS SANAYİ MEKTEBİ MÜZESİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 271 - 282, 30.04.2024

Dilara Merve Kelkit , Hicran Hanım Halaç

https://doi.org/10.55666/folklor.1384215

Öz

Müzeler, tarihi nesnelerin sergilendiği ve bunların birer seyirlik obje gibi izlendiği konumdan uzaklaşarak, insan deneyimini önceleyen somut ve somut olmayan kültürel miras değerlerini sergileyip koruyan anlayışa geçmiştir. Bu anlayışla tasarlanan yaşayan müzeler, kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması, toplumda kültürel miras bilincinin oluşmasına aracılık eden önemli kurumlardandır. Sivas Sanayi Mektebi Müzesi’nde kültürel mirasa özgü eserler sergilenmesine ek olarak müze yapısının kendisinin de kültürel miras değerine sahip olması bu müzeyi sadece Sivas ili için değil ülkemiz adına önemli hale getirmektedir. Yaşayan müze kavramı literatürde yeni yer almaya başlayan ve hakkında çeşitli tanımlamaların olduğu bir kavramdır. Yaşayan müze kavramına dair farklı görüşlerin olması müzeleri yaşayan müze sıfatıyla tanımlamayı zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada yaşayan müze olarak adlandırılmayan ama işleyişinde yaşayan müzenin niteliklerini taşıyan Sivas Sanayi Mektebi Müzesi’nin yaşayan müze kavramı üzerinden irdelenmesi hedeflenmektedir. Çalışmada ilk olarak yaşayan müze kavramının Türkçe literatürdeki durumu tespit etmek için YÖKTEZ veri tabanında araştırma yapılmıştır. YÖK veri tabanında yapılan araştırma sonucunda Yaşayan müze kavramının bire bir yerini tutmasa da açık hava müzesi ve ekomüze kavramlarının yerine kullanıldığı görülmüştür. Türkiye’deki yaşayan müzeler tanıtıldıktan sonra Sivas Sanayi Mektebi Müzesi’nin yaşayan müze kategorisinde değerlendirilebileceğini göstermek adına, belirlenen parametrelerin Sivas Sanayi Mektebi Müzesi’nde bulunup bulunmama durumuna göre puanlama yapılmıştır. Belirlenen parametrelerle Türkiye’deki mevcut yaşayan müzeler de ele alınmış ve karşılaştırma yapılarak değerlendirilmiştir. Değerlendirmeye alınan yedi müzenin toplam puanlarına baktığımızda Sivas Sanayi Mektebi Müzesi’nin yaşayan müzeler gibi adlandırılabileceği görülmüştür. Bu çalışmada kültürel miras bağlamında müzelerin önemine vurgu yapılırken Sivas Sanayi Mektebi Müzesi’nin pratikte büyük oranda, yaşayan müze statüsünde çalıştığı gösterilmiştir. Sanayi Mektebi Müzesi’nde atölyelerin varlığı, somut olmayan kültürel miras değerlerinin sergilenmesi, yapının önceki işlevlerini ziyaretçilere anlatmak için canlandırılma yapılması olumlu karşılanan niteliklerdir. Bu çalışma ile Sivas Sanayi Mektebi Müzesi’nin literatürde yer alması sağlanırken, müzenin geliştirilmesi ve yaşayan müze statüsünde tanıtılması önerilmektedir. Çalışmanın yaşayan müzenin önemi hususunda farkındalık kazandırması ve ilerleyen çalışmalara fikir oluşturacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yaşayan Müze, Sanayi Mektebi Müzesi, Kültürel Miras, Ziyaretçi Deneyimi, Sivas

Kaynakça

• Bu bölüme kaynakça eklenmesi zorunludur.