The Glass Ceiling Syndrome as a Reflection of Gender Inequality: Insights from Public Administration

Year 2025, Volume: 9 Issue: Toplumsal Cinsiyet Özel Sayısı, 52 - 70, 27.09.2025

Cem Angın

https://doi.org/10.25295/fsecon.1669872

Abstract

One of the most obvious reflections of gender inequality is the problems and obstacles women face in working life. The “glass ceiling syndrome” on which this study will be based focuses on this problem. Glass ceiling syndrome refers to a structural and discriminatory phenomenon that can be observed in both the private sector and public administration and that essentially limits women’s access to senior management positions in their working lives despite competence, success, and merit, causing them to encounter invisible barriers in their career advancement process. This article aim is to address the glass ceiling syndrome, which reflects gender inequality, and to reveal it concretely with current data from Turkish public administration. In the study, a literature review was used for the theoretical framework of the glass ceiling syndrome, and frequency analysis (frequency and percentage distributions were calculated and presented with tables and graphs) was employed to reveal the quantitative projection of the glass ceiling syndrome in public administration. For the scope of the study, in the light of data obtained from the official websites of public institutions, a sample representing the gender distribution of senior public administrators (to consist of Ministers, Deputy Ministers, General Directors, Heads of Department, Provincial Directors, and, for district administrations, District Governors) has been formed. The main findings and results: only about 6% of senior managers in public administration are women; the promotion rate of women to senior management positions is statistically significantly lower compared to men, and institutional policies are not sensitive to gender equality.

Keywords

Gender , Glass Ceiling Syndrome , Public Administration , Public Personnel

Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Bir Yansıması Olarak Cam Tavan Sendromu: Kamu Yönetiminden Kesitler

Abstract

Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en belirgin yansımalarından biri kadınların çalışma hayatında karşılaştığı sorunlar ve engellerdir. Çalışmanın üzerine yükseleceği “cam tavan sendromu” bu soruna odaklanmaktadır. Cam tavan sendromu hem özel sektörde hem de kamu yönetiminde görülebilen ve kadınların çalışma yaşamlarında yetkinlik, başarı, liyakate rağmen üst düzey yönetim pozisyonlarına erişmelerini sınırlayan, onların kariyer ilerleme sürecinde görünmez bariyerlerle karşılaşmalarına neden olan yapısal ve ayrımcı bir olgudur. Bu makalenin amacı, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir yansıması olan cam tavan sendromunu ele almak ve bunu Türk kamu yönetiminden güncel verilerle somut bir şekilde ortaya koymaktır. Çalışmada cam tavan sendromunun kuramsal çerçevesi için literatür taraması, kamu yönetimindeki nicel izdüşümünü ortaya koymak içinse frekans analizinden (sıklık ve yüzde dağılımları hesaplanmış, tablo ve grafiklerle sunulmuştur) yararlanılmıştır. Çalışmanın kapsamı için kamu kurumlarının resmî web sitelerinden elde edilen verilerle üst düzey kamu yöneticilerinin (Bakan, Bakan Yardımcısı, Genel Müdür, Daire Başkanı, İl Müdürü ve ilçe yönetimleri için Kaymakamlardan oluşacak şeklinde) cinsiyet dağılımını temsil eden bir örneklem oluşturulmuştur. Çalışmadan elde edilen temel bulgu ve sonuçlar: Kamu yönetiminde üst düzey yöneticilerin yalnızca %6 civarı kadındır, kadınların üst düzey yönetim pozisyonlarına yükselme oranı, erkeklere kıyasla istatistiksel olarak anlamlı derecede düşüktür ve kurumsal politikaların cinsiyet eşitliğine duyarlı değildir.

Keywords

Toplumsal Cinsiyet , Cam Tavan Sendromu , Kamu Yönetimi , Kamu Personeli

Ethical Statement

Bu çalışmada herhangi bir Etik Kurul Onay izni gerekmemektedir. Yazar, bu çalışmanın tüm hazırlanma süreçlerinde etik kurallara uyulduğunu beyan etmektedir. Bilimsel etik konuları ile ilgili aksi bir durumun tespiti halinde tüm sorumluluk çalışmanın yazarlarına aittir.

Thanks

Derginin yayımında emeği geçen tüm hocalarımıza teşekkür ederim

References

• Acar, E., & Dönmez Kara, C. (2024). Kadın çalışanların yaşadığı cam tavan sendromunun örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri: Bankacılık sektörü örneği. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 84-95.
• Akkaş, İ. (2019). Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları çerçevesinde ortaya çıkan toplumsal cinsiyet ayrımcılığı. EKEV Akademi Dergisi, (Özel Sayı), 97-118.
• Allemand, I., Bédard, J., Brulleba, B., & Deschênes, J. (2022). Role of old boys’ networks and regulatory approaches in selection processes for female directors. British Journal of Management, 33(2), 784–805.
• Asoy, E. (2018). Toplumsal cinsiyet ayrımı ve cam tavan sendromu üzerine oyun teorisi modeli: Cam Tavanın kırıldığı oyun dengesi. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 2(2), 85- 95.
• Ayisi, D., & Krisztina, T. (2022). Gender roles and gender differences dilemma: An overview of social and biological theories. Journal of Gender, Culture and Society, 2(1), 51-56.
• Bardakçı, Ş., & Oğlak, S. (2022). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği endeksi ve Türkiye. Toplumsal Politika Dergisi, 3(1), 71-90.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye’de kadın. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(1), 108-114.
• Bussey, K., & Bandura, A. (1999). Social cognitive theory of gender development and differentiation. Psychological Review, 106(4), 676-713.
• Civek, F., & Tolga, U. (2021). Cam tavan sendromu ve yetenek yönetimi: Kavramsal bir değerlendirme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(4), 3264- 3281.
• Davis, M., Witcraft, S., Baird, S., & Smits, J. (2007). Learning principles in cognitive behavioral therapy. S. G. Hofmann & G. J. G. Asmundson (Ed.), The science of cognitive behavioral therapy (51-76). London: Academic Press.
• Demirel, E. (2019). Tokenizm teorisinin Türkiye bağlamında işlerliğine yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 1-34.
• Derin, N. (2020). Dünyadan ve Türkiye’den örneklerle cam tavan sendromu. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 137- 154.
• Dowling, G. (2017). The glass ceiling: Fact or a misguided metaphor?. Annals in Social Responsibility, 3(1), 23-41.
• Downs, L. (2010). Writing gender history. Bloomsbury Academic.
• Dökmen, Z. (2019). Toplumsal cinsiyet: Sosyal psikolojik açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ersoy, E. (2009). Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği (Malatya örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 209-230.
• Graham, S. (2020). An attributional theory of motivation. Contemporary Educational Psychology, 61(4), 1-11.
• İçli, G. (2017). Toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları ve küreselleşme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 133-143.
• İpçioğlu, İ., Eğilmez, Ö., & Şen, H. (2018). Cam tavan sendromu: İnsan kaynakları yöneticileri bağlamında bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(25), 686- 709.
• Korkmaz, H. (2016). Yönetimde kadın ve cam tavan sendromu. Alternatif Politika, (Özel Sayı), 95-112.
• Kördeve, M. (2017). Kadın çalışanların önündeki engel: Cam tavan sendromu. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 123-142.
• Kurt Yılmaz, B., & Sürgevil Dalkılıç, O. (2020). Cinsiyete dayalı tokenizm: Kadın egemen ve erkek egemen meslekler üzerinde nitel bir araştırma. İstanbul Management Journal, (88), 85-125.
• Lahiri, M., Sarkar, S., & Bhargava, M. (2022). A brief history of glass ceiling the past present & the future. Academy of Marketing Studies Journal, 22(6).
• Luszczynska, A., & Schwarzer, R. (2015). Social cognitive theory. M. Conner & P. Norman (Ed.), Predicting and changing health behaviour: research and practice with social cognition models (221-251). London: Open University Press.
• Mattis, M. (2012). Women entrepreneurs in the United States. M. Davidson & R. Burke (Ed.), Women in management: Current research ıssues volume II (53-68). London: SAGE Publications.
• McDonald, S. (2011). What’s in the “old boys” network? Accessing social capital in gendered and racialized networks. Social Networks, 33(4), 317-330.
• McKinsey & Company. (2024). Women in the Workplace 2024: The 10th Anniversary Report. https://www.mckinsey.com/featured-insights/diversity-and-inclusion/women-in-the-workplace#/, (Erişim Tarihi: 20.05.2025)
• Meece, J., Glienke, B., & Burg, S. (2006). Gender and motivation. Journal of School Psychology, (44), 351–373.
• Morrison, A., White, R., & Velsor, E. (1987). Breaking the glass ceiling: Can women reach the top of America's largestcorporations?. California: Addison-Wesley Publish.
• Muehlenhard, C., & Peterson, Z. (2011). Distinguishing between sex and gender: History, current conceptualizations, and ımplications. Sex Roles A Journal of Research, 64, 791–803.
• Nicholson, L. (1994). Interpreting gender. Sign, 20(1), 79-105.
• OECD. (2020). Policies and practices to promote women in leadership roles in the private sector. https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2020/12/policies-and-practices-to-promote-women-in-leadership-roles-in-the-private-sector_27543052/60bb6113-en.pdf, (Erişim Tarihi: 27.04.2025)
• Ovesey, L., & Person, E. (1983). Psychoanalytic theories of gender identity. Journal of the American Academy of Psychoanalysis, 11(2), 201-226.
• Özveren, A., & Dama, N. (2022). Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dair mevcut durum algısı. Çalışma İlişkileri Dergisi, 13(1), 107- 122.
• Palazzani, L. (2013). Gender in philosophy and law springerbriefs in law. Springer.
• Perry, M. (2016). Defining gender. P. Plessis, C. Ando & K. Tuori (Ed.), The Oxford handbook of roman law and society. London: Oxford University Press.
• Sabancı University 12th Annual Report Women On Board 2024 Türkiye (2024). https://iwdturkey.sabanciuniv.edu/sites/iwdturkey.sabanciuniv.edu/files/2025-02/2024%20Report_4.pdf, (Erişim Tarihi: 01.05.2025)
• Sakallı Uğurlu, N., & Türkoğlu, B. (2016). Günümüz Türkiye’sinde cinsiyet kalıpyargıları: Kadın kimdir? Erkek kimdir?. 1. Sosyal Psikoloji Kongresi (98-108). Ankara.
• Schaefer, R. (2010). Encyclopedia of race, ethnicity and society. Los Angeles: SAGE Publications.
• Scott, J. (1986). Gender: A useful category of historical analysis. The American Historical Review, 91(5), 1053-1075.
• Taparia, M., & Lenka, U. (2022). An integrated conceptual framework of the glass ceiling effect. Journal of Organizational Effectiveness: People and Performance, 9(3), 372-400.
• The Economist. (2009). The Glass Ceiling: https://www.economist.com/news/2009/05/05/the-glass-ceiling (Erişim Tarihi: 01.02.2025)
• Torgrimson, B., & Minson, C. (2005). Sex and gender: What is the difference?. Journal of Applied Physiology, 99(3), 785-1238.
• TÜİK. (2023). İstatistiklerle kadın. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2022-49668 (Erişim: 03.04.2025).
• Usmani, S., Hussein, E., Kottaparamban, M., & Hadi, S. (2024). Role of feminist theories in addressing issues of gender diversity. Kurdish Studies, 11(3), 439-452.
• Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. İstanbul Journal of Sociological Studies, (35), 29- 56.
• Vieira, F. (2010). The concept of utopia. G. Claeys (Ed.), The Cambridge companion to utopian literature (3-27). Cambridge: Cambridge University Press.
• Zimmer, L. (1998). Tokenism and women in the workplace: The limits of gender-neutral theory. Social Problems, 35(1), 64-77.