A Discussion on the Remuneration of Domestic Work

Year 2025, Volume: 9 Issue: Toplumsal Cinsiyet Özel Sayısı, 458 - 475, 27.09.2025

Başak Ergüder

https://doi.org/10.25295/fsecon.1711730

Abstract

In the field of women's studies, housework is widely recognized as a significant aspect of unpaid female labor. In the 1970s, for example, international campaigns were launched to raise awareness of women's unpaid labor and demand wages for housewives. Similarly, international organizations have developed policy recommendations to include the value created by housewives in GDP calculations. However, there are only a limited number of studies in the literature that address the issue of remuneration for domestic work in the context of social policy. This study aims to initiate a discussion about who should meet the demand for the remuneration of housework and how, based on a feminist economic approach. In this context, the study employs the minimum wage method to calculate the current wage for housewives in Turkey. The study concluded that wage demands for housewives are important in terms of making women's labor visible. In this context, the wages that will be received by women could serve as a starting point for their inclusion in the social security system. In this context, analyses and studies addressing the proportion of domestic labor in GDP will also be discussed within the scope of the study, which considers the demand for housewives' remuneration.

Keywords

Housework , Women’s Labor , Gender , Wages , Social Policy

Ev İşlerinin Ücretlendirilmesi Üzerine Bir Tartışma

Abstract

Kadın çalışmaları literatüründe ev işleri, karşılıksız kadın emeğinin önemli bir parçası olarak değerlendirilmektedir. Özellikle 1970’li yıllarda kadınların karşılıksız emeklerinin görünür kılınması için uluslararası düzeyde ev kadınları için ücret kampanyaları yapılmıştır. Benzer biçimde uluslararası kuruluşlar tarafından da ev kadınlarının yarattığı değerin GSMH hesaplamaları içinde ele alınmasına yönelik politika önerileri geliştirilmektedir. Buna karşın literatürde ev işlerinin ücretlendirilmesi konusunu sosyal politika bağlamında ele alan çalışma sayısı oldukça sınırlıdır. Bu çalışma ile feminist iktisat yaklaşımından hareketle ev işlerinin ücretlendirilmesi talebinin kim tarafından ve nasıl karşılanacağına ilişkin bir tartışmanın başlatılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda çalışmada asgari ücret yöntemi kullanılarak Türkiye’deki ev kadınlarına yönelik güncel bir ücret hesaplanması yapılmıştır. Çalışmada, ev kadınları için ücret talebinin kadın emeğinin görünür kılınmasına yardımcı olma noktasında önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda, ücretli hale gelecek olan ev-içi emek, ev kadınların sosyal güvenlik sistemi içine alınması için bir başlangıç noktası oluşturacaktır. Bu bağlamda, ev-içi emeğin GSYİH içindeki payını ele alan analizler ve çalışmalar da ev kadınlarının ücretlendirilmesine yönelik talebi dikkate alan bu çalışmanın kapsamında tartışılacaktır.

Keywords

Ev İşi , Kadın Emeği , Cinsiyet , Ücret , Sosyal Politika

References

• Acar-Savran, G. (2002). Özel/kamusal, yerel/evrensel: ikilikleri aşan bir feminizme doğru. Praksis Dergisi, 1(8), 255-307.
• Acar-Savran, G. (2004). Beden emek tarihi: diyalektik bir feminizm için. Kanat Yayınları: İstanbul.
• Aldemir, Ç. (2016). Kadının görünmeyen emeğinin görünür kılınması: ev içi emeğin ücretlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, SBE.
• Atasü-Topçuoğlu, R. (2009). Kadın emeği nasıl değersizleşir?. Praksis Dergisi, 2(20), 87-104.
• Barnett, B.M. (2003). Angela Davis and women, race & class: A pionner in integrative RGC studies. Race, Gender &Class, 10(3),9-22.
• Başak, S., Kıngır, S., & Yaşar, Ş. (2013). Kadının görünmeyen emeği: İkinci vardiya. ANKA Kadın Araştırma Merkezi, https://static.bianet.org/system/uploads/1/files/attachments/000/001/012/original/anka_kad%C4%B1n_rapor_13-1_ikinci_vardiya_.pdf.
• Bennet, P. (2024). Shifting gender norms of care in the family home in Aotearoa. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Victoria University of Wellington.
• Bennholdt-Thomsen, V. (2008). Kadın emeğinin geleceği ve kadına yönelik şiddet. M. Mies, V. Bennholdt-Thomsen & C. Von-Werlhof (Ed.), Son sömürge kadınlar (177-203). İletişim Yayınları: İstanbul.
• Bergman, A., & Gardiner, J. (2007). Employee availability for work and family: three Swedish case studies. Employee Relations, 4(29), 400-414.
• Bhattarcharya, T. (2017). Social reproduction theory remapping class, recentering oppression. T. Bhattarcharya (Eds.), How not to skip class: Social reproduction of labor and the global working class (68-94). Pluto Press.
• Bloemen, H. G., & Stancanelli, E. G. (2014). Market hours, household work, child care, and wage rates of partners: an empirical analysis. Review of Economics of the Household, 12, 51-81.
• Bora, A. (2005). Kadınların sınıfı: ücretli ev emeği ve kadın öznelliğinin inşası. İletişim Yayınları: İstanbul.
• Cavagnis, L., Russo, C., Danioni, F., & Barni, D. (2023). Promoting women’s well-being: A systematic review of protective factors for work–family conflict. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(21), 6992. https://doi.org/10.3390/ijerph20216992
• Chiappori, PA. (1988). Rational household labor supply. Econometrica Journal of the Econometric Society, 56(1),63-90.
• Costa,M.D.(1996). Capitalism and reproduction. Capitalism Nature Socialism, 7(4), 111-121. http://dx.doi.org/10.1080/10455759609358712
• Çuhadar- Gürsoy, S. (2024). Ev içi emek bölüşümü: Kabuller ve çatışmalar. Çalışma ve Toplum, 2(81), 565-588.
• Daminger, A. (2019). The cognitive dimension of household labor. American Sociological Review, 4(84), 609– 633.
• Davidoff, L. (2002). Feminist iktisat tarihyazımında sınıf ve cinsiyet. İletişim Yayınları: İstanbul.
• Davis, A. (2011). Women, race & class. Knopt Doubleday Publication.
• Delphy, C. (1970). Baş düşman. G. Acar-Savran & N. Tura-Demiryontan (Ed.), Kadının görünmeyen emeği (89-115). Yordam Kitap: İstanbul.
• Donovan, J. (1997). Feminist teori. A. Bora, F. Sayılan & M. Ağluk Gevrek (Çev.). İletişim Yayınları: İstanbul
• Eichler, M., & Albanese, P. (2007). What is household work? A critique of assumptions underlying empirical studies of housework and an alternative approach. The Canadian Journal of Sociology / Cahiers canadiens de sociologie, 2(32), 227-258.
• Ervin, J., Taouk, Y., Hewitt, B., & King, T. (2023). Trajectories of unpaid labour and the probability of employment precarity and labour force detachment among prime working-age Australian women. Social Indicators Research, 169(3), 1033-1056.
• Etiler, N. (2017). Kesişmeyen kümeler: Kadın emeği ve ücret. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 17(66), 19-27.
• Federicini, S. (2012). Caliban ve cadı: Kadın, beden ve ilksel birikim. Ö. Karakaş (Çev.). Otonom Yayıncılık: İstanbul.
• Fobre, N. (1986). Cleaning house: New perspectives on households and economic development. Journal of Development Economics. 22(1), 5-40.
• Gündüz, U., & İlkkaracan, İ. (2019). Estimation of the market value of the unpaid work in Turkey and a comparison to the EU economies. Çalışma ve Toplum Dergisi, 1, 479-508.
• Harison, (1973). The political economy of housework. Bulletin of the Conference of Socialist Economists, 4(11).
• Hartmann, H. (1992). Marksizmle feminizmin mutsuz evliliği. G. Acar-Savran & N. Tura Demiryontan (Ed.), Kadının görünmeyen emeği (157-206). Yordam Kitap: İstanbul.
• Hawkins, A. J., Marshall, C. M., & Allen, S. M. (1998). The orientation toward domestic labor questionnaire: Understanding dual-earner wives’ sense of fairness about family work. Journal of Family Psychology, 12, 244-258.
• Himmerweit, (2007). The prospects for caring: economic theory and policy analysis. Cambridge Journal of Economics, 31, 581-599.
• Huq, L. (2013). Review of literature on unpaid care work Bangladesh. BRAC Development Institute (BDI), https://archive.ids.ac.uk/inter_eldis/sites/interactions.eldis.org/files/BDI-Research-Report-4-Unpaid-Care-Work-Literature-Review-Bangladesh.pdf
• Işık, E., & Serdaroğlu, U. (2015). Kadın emeği: feminist iktisadın yol haritası üzerinden bir okuma. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 56(15), 6-14.
• James, S. (1973). Sex, race and class. http://www.endpage.com/Archives/Subversive_Texts/James_Selma/Sex_Race_and_Class.html
• James, S. (2010). Cinsiyet, ırk, sınıf.: Kadınlardan yeni bir perspektif. A. Sönmez & S. Gündoğan (Çev.). Bgst Yayınları.
• Mainardi, P. (1970). The politics of housework. R. Morgan (Ed.), Sisterhood is powerful. Vintage Books.http://www.laborhistorylinks.org/PDF%20Files/Politics%20of%20Housework.pdf
• Mies, M. (2008). Sunuş. M. Mies, V. Bennholdt-Thomsen & C. Von-Werlhof (Eds.), Son sömürge kadınlar (Y. Temurtürkan (Çev.), 9-25). İletişim Yayınları: İstanbul.
• Molyneux, M. (2008). Ev emeği tartışması ve ötesi. G. Acar-Savran & N. Tura Demiryontan (Ed.), Kadının görünmeyen emeği (115-157). Yordam Kitap: İstanbul.
• Samantroy, E. (2022). Women's paid and unpaid work: Insights from the time use survey and methodological issues. NLI Research Studies Series, No.154, V.V. Gri National Labor Institute, https://vvgnli.gov.in/sites/default/files/NLI%20Research%20Studies%20Series%20No.%20154-2022.pdf
• Seccombe, W. (1974). The housewife and her labour under capitalism. New Left Review, 83(1), 3-24.
• Shelton, B. A., & John, D. (1996). The division of household labor. Annual review of sociology, 22(1), 299-322.
• Suitor, J.J., Mecom, D. & Feld, I.S. (2001). Gender, household labor, and scholarly productivity among university professors. Gender Issues, 4(19), 50-67.
• T.C. İletişim Başkanlığı (2025, Ocak 15). “Aile Yılı” kapsamında sağlanacak destek paketine ilişkin açıklama. https://www.iletisim.gov.tr/turkce/haberler/detay/aile-yili-kapsaminda-saglanacak-destek-paketine-iliskin-aciklama
• Tuğsavul, B., & Akduran, Ö. (2018, Nisan 27), Bir tarihsel izleğin peşinde ev-içi emek. Sendikaorg, https://sendika.org/2018/04/bir-tarihsel-izlegin-pesinde-evici-emek-basak-tugsavul-ozgun-akduran-catlak-zemin-488779
• TUİK (2016). Zaman kullanım istatistikleri 2014-15. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Gelir,-Yasam,-Tuketim-ve-Yoksulluk-107
• TUİK (2025). İşgücüne Dahil olmama nedenleri. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1
• Urhan, B. (2016). Kadın emeği ve sosyal politika. F. Saygılıgil (Eds.), Toplumsal cinsiyet tartışmaları (121-153.), Dipnot Yayınları.
• Urhan, B. (2022, Aralık 2). Devletin ve sermayenin görme dediği: kadınların karşılıksız ev içi emeği. Tez koop-iş Sendikası, https://tezkoopis.org/devletin-ve-sermayenin-gorme-dedigi-kadinlarin-karsiliksiz-ev-ici-emegi/
• Von-Werlhof, C. (2008). Kadın emeği: ekonomi politiğin eleştirisindeki son nokta. M. Mies, V. Bennholdt-Thomsen & C. Von-Werlhof (Eds.), Son sömürge kadınlar (Y. Temurtürkan (Çev.), 27-47), İletişim Yayınları: İstanbul.