Representations of Femininity and Cyberfeminism on Instagram: Aesthetic Narratives, Digital Resistance and Reconstruction of Identity

Year 2025, Volume: 9 Issue: Toplumsal Cinsiyet Özel Sayısı, 208 - 230, 27.09.2025

Merve Oğuzhan

https://doi.org/10.25295/fsecon.1719925

Abstract

This study aims to examine how femininity is constructed through the content of female influencers on Instagram and how these representations can be interpreted within a cyberfeminist framework. The central research question focuses on the aesthetic, consumerist, and identity-based strategies used to produce narratives of femininity on digital platforms, and whether these strategies carry potential for digital resistance. The research is structured using a qualitative method, specifically thematic analysis. In this context, the public visual and textual posts of 10 female influencers who appeal to various audiences and are rich in terms of visual and textual content over the last year were anonymized and thematically analyzed. The data were grouped under five main themes: (1) visibility of bodily reality, (2) critique of normative beauty, (3) exposure of digital aesthetic manipulation, (4) consumerism and the beauty industry, normative perception of beauty, (5) digital resistance and cyberfeminist performance. The findings were interpreted through Judith Butler’s theory of gender performativity and the cyberfeminist perspectives of Donna Haraway and Sadie Plant. The findings show that female influencers largely reproduce normative notions of beauty, but in some of their other content, they develop methods of digital resistance against these norms. Practices such as body positivity, approval of normative female portrayals, and critiques of algorithmic visibility reveal the digital sphere as a space of both control and resistance. Therefore, representations of femininity on Instagram are not merely personal expressions, but also critical and potentially transformative articulations situated at the intersection of digital resistance and the reproduction of gender norms.

Keywords

Instagram , Influencer , Cyberfeminism , Digital Resistance , Representations of Femininity , Gender

Instagram’da Kadınlık Temsilleri ve Siberfeminizm: Estetik Anlatılar, Dijital Direniş ve Kimliğin Yeniden İnşası

Abstract

Bu çalışma, Instagram’da kadın influencerların içerikleri üzerinden kadınlık temsillerinin nasıl inşa edildiğini ve bu temsillerin siberfeminist bir çerçevede nasıl anlamlandırılabileceğini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın temel araştırma sorusu, dijital platformlarda sunulan kadınlık anlatılarının hangi estetik, tüketimsel ve kimliksel stratejilerle üretildiği ve bu stratejilerin dijital direniş potansiyeli taşıyıp taşımadığıdır. Araştırma, nitel araştırma yöntemi olan tematik analiz yöntemi ile yapılandırılmıştır. Bu doğrultuda, çeşitli kitlelere hitap eden, görsel ve metin içerikleri açısından zengin olan 10 kadın influencerın halka açık, son bir yıl içerisindeki görsel ve metin içerikli paylaşımları anonimleştirilerek, tematik olarak analiz edilmiştir. Elde edilen veriler sistematik biçimde kodlanmış, benzer kodlar bir araya getirilerek beş ana tema altında toplanmıştır: (1) bedensel gerçekliğin görünür kılınması, (2) normatif güzellik eleştirisi, (3) dijital estetik manipülasyonun ifşası, (4) tüketim ve güzellik endüstrisi, normatif güzellik algısı, (5) dijital direniş ve siberfeminist performans. Veriler, Judith Butler’ın toplumsal cinsiyetin performatif doğasına ilişkin kuramı ile Donna Haraway ve Sadie Plant’ın siberfeminist yaklaşımları temel alınarak yorumlanmıştır. Elde edilen bulgular, kadın influencerların bir yandan normatif güzellik anlayışlarını yeniden ürettiklerini, diğer yandan bu normlara karşı dijital direniş stratejileri geliştirdiklerini göstermektedir. Beden olumlama, normatif kadın tasviri onayı ve algoritmik görünürlüğe yönelik eleştiriler gibi kodlamalar dijital alanın çelişkili bir biçimde hem tahakküm hem de direniş alanı olabileceğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, Instagram’daki kadınlık temsilleri yalnızca bireysel sunumlar değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet normlarıyla yürütülen dinamik, eleştirel ve potansiyel olarak dönüştürücü; dijital direniş ve yeniden üretim süreçlerinin kesişim noktasında konumlanan temsillerin bir ifadesi olarak değerlendirilmektedir.

Keywords

Instagram , İnfluencer , Siberfeminizm , Dijital Direniş , Kadınlık Temsilleri , Toplumsal Cinsiyet

References

• Abidin, C. (2014). #In$tagLam: Instagram as a repository of taste, a burgeoning marketplace, a war of eyeballs. Mobile media making in an age of smartphones (119-128). New York: Palgrave Macmillan US.
• Abidin, C. (2015) Communicative intimacies: Influencers and Perceived Interconnectedness. Ada: A Journal of Gender, New Media, and Technology, No.8.
• Abidin, C. (2016). “Aren’t these just young, rich women doing vain things online?”: Influencer selfies as subversive frivolity. Social media+ society, 2(2), 1-17.
• Agacinski, S. (1998). Parité: L’universel et la différence des sexes. Paris: Seuil.
• Aydemir, D. (2021). Gelecek Dişitaldir?! Siberfeminizm.
• Balkız, Ö. (2022). Instagramda kadın etkileyiciler: Bir etki ekonomisinde ticaretin kadınsılaştırılması. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 5(1), 100-132.
• Bayuk, M. N., & Aslan, M. (2024). Influencer marketing (hatırlı pazarlama). The Journal of Academic Social Science, 75(75).
• Beauvoir, S. de. (1993). İkinci cins. S. Kılıç (Çev.). İstanbul: Payel Yayınları.
• Boyd, D. M., & Ellison, N. B. (2007). Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), 210–230.
• Braidotti, R. (2013). The posthuman. Polity Press.
• Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.
• Butler, J. (1990). Gender trouble: Feminism and the subversion of ıdentity. New York: Routledge.
• Butler, J. (1993). Bodies that matter: On the discursive limits of “sex”. New York: Routledge.
• Butler, J. (2009). Taklit ve toplumsal cinsiyete karşı durma. O. Akınhay (Çev.). İstanbul: Agora kitaplığı.
• Butler, J. (2016). Cinsiyet belası: Feminizm ve kimliğin alt üst edilmesi. Metis.
• Cevizci, A. (2017). Büyük felsefe sözlüğü. Ankara: Say Yayınları.
• Cochrane, K. (2013). All the rebel women: The rise of the fourth wave of feminism. Guardian Books.
• Connell, R. W. (2009). Gender in world perspective (2nd ed.). Polity Press.
• Couldry, N. (2012). Media, society, world: Social theory and digital media practice. Polity Press.
• Daniels, J. (2009). Rethinking cyberfeminism(s): Race, gender, and embodiment. Women's Studies Quarterly, 37(1/2), 101-124.
• Değer, B. E., & Nazlı, R. S. (2022). Sosyal medyada influencer etkisi bağlamında benlik sunumu. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 25-45.
• Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2018). The SAGE handbook of qualitative research (5th ed.). Sage Publications.
• Derrida, J. (1978). Writing and difference. Chicago: University of Chicago Press.
• Dobson, A. S. (2015). Postfeminist digital cultures: Femininity, social media, and self-representation. Palgrave Macmillan.
• Doğan, M. M. (2024). Yeni medyada kadın olmak: tiktok içerik analizi. Akademik İncelemeler Dergisi, 19(1), 67-80.
• Donovan, J. (2019). Feminist teori. A. Bora, M. Ağduk-Gevrek & F. Sayılan (Çev.). İstanbul: İletişim.
• Douglas, S. J. (2010). Enlightened sexism: The seductive message that feminism’s work is done. Times Books.
• Duffy B. E. (2020). Social media influencers. K. Ross, I. Bachmann, V. Cardo, S. Moorti & M. Scarcelli (Eds.), The international encyclopedia of gender, media, and communication. John Wiley.
• Duffy, B. E. (2017). (Not) getting paid to do what you love: Gender, social media, and aspirational work. Yale University Press.
• Duffy, B. E., & Hund, E. (2015). “Having it all” on social media: Entrepreneurial femininity and self-branding among fashion bloggers. Social media+ society, 1(2), 1-11.
• Fausto‑Sterling, A. (2000). Sexing the body: Gender politics and the construction of sexuality. New York: Basic Books.
• Flanagan, M., & Booth, A. (2002). Reload: Rethinking women and cyberculture. MIT Press.
• Freberg, K., Graham, K., McGaughey, K., & Freberg, L. A. (2011). Who are the social media influencers? A study of public perceptions of personality. Public Relations Review, 37(1), 90-92.
• Gajjala, R. (2010). Cyberfeminism 2.0. Feminist Media Studies, 10(2), 111-113.
• Giles, J. (2004). Virtual gender: Technology, consumption and identity. Routledge.
• Gill, R. (2007). Gender and the media. Polity Press.
• Gillis, S., Howie, G., & Munford, R. (Eds.). (2004). Third wave feminism. New York: Palgrave Macmillan.
• Gümüş, N., Karaca, Ş., & Onurlubaş, E. (2021). Sosyal medya fenomenleri ile kurulan parasosyal etkileşimin online tüketici davranışlarına etkisi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 752-773.
• Güven, E., & Köken, M. M. (2022). Sosyal medya pazarlamasında fenomenlerin online kaynak güvenilirliğinin marka değeri ve satın alma niyetine etkisi. Alanya Akademik Bakış, 6(3), 2853-2868.
• Hall, S. (1997). Representation: Cultural representations and signifying practices. Sage
• Haraway, D. (1991). Simians, cyborgs, and women: The reinvention of nature. Routledge.
• Haraway, D. (2006). Siborg manifestosu: Geç yirminci yüzyılda bilim, teknoloji ve sosyalist feminizm. O. Akınhay (Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Harison, E., & Lahav, Y. (2024). The impact of social media influencers on women’s online purchasing decisions: An exploratory study. New trends in marketing and consumer science (372–386). IGI Global.
• Hawthorne, S., & Klein, R. (Eds.). (1999). Cyberfeminism: Connectivity, critique and creativity. Spinifex Press.
• Heywood, A. (2015). Siyasi ideolojiler (9. Baskı). B. Ak (Çev.). Ankara: Adres Yayınları.
• Hooks, b. (2000). Feminist theory: From margin to center (2nd ed.). South End Press.
• Irigaray, L. (1985). This sex which is not one. Cornell university press.
• Jaiswal, I., & Kumar, L. (2023). Social media influencers’ impact on young women’s acceptance of beauty standards. International Journal of Research and Analytical Reviews (IJRAR), 10(2), 597–598.
• Jenkins, H. (2006). Convergence culture: Where old and new media collide. New York University Press.
• Kayan, F. (2024). Sosyal medyada pazarlama stratejileri ve influencer’ların tüketici davranışlarına etkileri. Sosyolojik Bağlam, 5(3), 421-445.
• Koç, Ç. T., & Aktaş, Y. (2023). Önce “güzel”, sonra “anne”: influencer annelerin güzellik söylemi. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 6(2), 570-598.
• Labuschagne, L. (2017). A tool to enrich your life-if you know how: social media. Plus 50, 12(5), 70-71.
• Leaver, T., Highfield, T., & Abidin, C. (2020). Instagram: Visual social media cultures (4-7). Polity Press.
• Marwick, A. E. (2015). Instafame: Luxury selfies in the attention economy. Public Culture, 27(175), 137–160.
• McRobbie, A. (2008). The aftermath of feminism: Gender, culture and social change. Sage Publications.
• Mulvey, L. (1975). Visual pleasure and narrative cinema. Screen, 16(3), 6–18.
• Munro, E. (2013). Feminism: A fourth wave?. Political Insight, 4(2), 22–25.
• Nelson, K. R. (2014). Instagram: Kevin Systrom and Mike Krieger. The Rosen Publishing Group, Inc.
• Offen, K. (1988). On the French origin of the words feminism and feminist. Feminist Issues, 8(2), 45-51.
• Özdemir, B., & Yıldırım, G. (2019). Dijitalleşen iletişim ortamlarında kimlik inşası ve benlik sunumu: İletişim fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 3(3), 178-191.
• Papacharissi, Z. (2010). A private sphere: Democracy in a digital age. Polity Press.
• Papacharissi, Z. (2013). AN etworked self: Identity performance and sociability on social network sites. Frontiers in new media research (207-221). Routledge.
• Plant, S. (1997). Zeros + ones: Digital women and the new technoculture. Fourth Estate.
• Rettberg, J. W. (2014). Seeing ourselves through technology. Palgrave Macmillan.
• Riedl, M. J., Lukito, J. & Woolley, S. C. (2023). Political influencers on social media: An introduction. Social Media + Society, 9(2).
• Salih, S. (2002). Judith Butler. London: Routledge.
• Salleh, A. (1992). The ecofeminism/deep ecology debate. Environmental Ethics, 14(3), 195-216.
• Saylıgil, F. (2015). Toplumsal cinsiyet tartışmaları. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Senft, T. M. (2008). Camgirls: Celebrity and community in the age of social networks (Vol. 4). Peter Lang.
• Stoldt, R., Wellman, M., Ekdale, B., & Tully, M. (2019). Professionalizing and Profiting: The rise of intermediaries in the social media influencer industry. Social Media + Society, 5(1).
• Taşkın, H., & Boran, T. (2023). Influencer annelerin Instagram yaşam biçimi sunuşlarının ev ve iş hayatı ilişkisi bağlamında incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (14), 304-326.
• Tokay, S. B., & Akın, M. Ş. (2021). Influencer takip algısına yönelik kullanıcı deneyimleri: Gelişim, amaç, gerçeklik. Elektronik Cumhuriyet İletişim Dergisi, 3(1), 57-73.
• Tong, R. (2009). Feminist thought: A more comprehensive introduction (3rd ed.). Westview Press.
• Valenti, J. (2007). Full frontal feminism: A young woman's guide to why feminism matters. Seal Press.
• Van der Tuin, I., & Dolphijn, R. (2010). New feminist materialisms: Interview with Rosi Braidotti. European Journal of Women’s Studies, 17(4), 331-347.
• Van Zoonen, L. (1994). Feminist media studies. Sage Publications.
• Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Istanbul Journal of Sociological Studies, (35), 29-56.
• Wajcman, J. (2004). TechnoFeminism. Polity Press.
• We Are Social. (2024). Digital 2024 global overview report. January.
• Wellman, M. L. (2022). Social media influencers and the operationalization of credibility in the wellness industry. Doctoral dissertation, The University of Utah.
• Wellman, M. L., Stoldt, R., Tully, M., & Ekdale, B. (2020). Ethics of authenticity: Social media influencers and the production of sponsored content. Journal of Media Ethics, 35(2), 68-82.
• West, C., & Zimmerman, D. H. (1987). Doing gender. Gender & Society, 1(2), 125–151.
• Wilding, F. (1998). Where is feminism in cyberfeminism?. Cyberfeminist International (Vol. 2).