Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Dekapod Kurustaselerde Üremeyi Düzenleyen Bazı İnternal Faktörler

Yıl 2021, Cilt: 33 Sayı: 2, 145 - 153, 15.09.2021

Öz

Dekapod (on ayaklı) krustase (kabuklular) olarak bilinen karides, ıstakoz ve yengeçlerin bazı türleri ekonomik önem taşıyan su canlıları arasındadır. İnsanların protein ihtiyacına olan artış bu canlıların doğadan avlanılan miktarlarının tüketim ihtiyacını karşılayamamasına ve genel olarak lüks bir gıda maddesi olarak tüketilmelerine neden olmaktadır. Bu nedenle, özellikle son yıllarda dekapod krustaselerin üretim ve yetiştiricilik çalışmalarında önemli artışlar yaşanmıştır. Dekapodların üretimlerinin artırılması çalışmalarında üreme sistemlerinin bilinmesi ve bu sistemi etkileyen faktörlerin araştırılması büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, krustaselerde üremenin düzenlenmesinde etkili olan eksternal ve internal faktörler, krustaselerin üremelerinde hormonların ve nörotransmiterlerin rolü ve konularındaki bilgiler derlenilmiştir. Krustaselerde üremenin düzenlenmesinde etkili olan eksternal faktörlerin başında; su sıcaklığı, fotoperiyot, beslenme, tuzluluk gibi faktörlerin geldiği, diğer taraftan internal faktörler arasında ise, genel olarak gonad gelişimi üzerinde nöroendokrin ve nöroendokrin olmayan salgıların etkili olduğu görülmektedir.

Kaynakça

  • [1] Mananos E, CarrilloM, Sorbera LS, Mylonas CC, Asturiano JF, Bayarri MJ, Zohar Y, Zanuy S. Luteinizing hormone and sexual steroid plasma levels after treatment of European sea bass withsustained-release delivery systems for gonadotropin-releasing hormone analogue. J. Fish Biol. 2002; 60: 328–339.
  • [2] Kaminski R, Kusznierz J, Myszkowski L, Wolnicki J. The first attempt to artificially reproducethe endangered cyprinid lake minnow Eupallasella perenurus (Pallas). Aquacult. Int. 2004; 12: 3–10.
  • [3] Nagaraju GPC. Reproductive regulators in decapod crustaceans: an overview. The Journal ofExperimental Biology 2011; 214:3-16.
  • [4] Harlıoğlu AG. Kültür balıklarında döl alımında hormon kullanımı. Menba Su Ürünleri Fakültesi Dergisi 3: 35-38.
  • [5] Hasegawa Y, Hirose E, Katakura Y, 1993. Hormonal control of sexual differentiation and reproduction in Crustacea. Am Zool 2014; 33:403–411.
  • [6] Kumlu M. Karides, İstakoz ve Midye Yetiştiriciliği. Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri FakültesiYayınları No: 6, s. 305, Adana- Türkiye, 2001.
  • [7] Reddy PR, Reddy PS. Isolation of peptide hormones with pleiotropic activities in the freshwater crab,Oziotelphusa senex senex. Aquaculture 2006; 259:424-431.
  • [8] Swetha CH, Sainath SB, Ramachandra Reddy P, Sreenivasula Reddy P. Reproductive Endocrinologyof Female Crustaceans: Perspective and Prospective 2011; 3:1-13.
  • [9] Aprajita, K, Pandey AK, Singh R, Chauhan UK. Reproductive Endocrinal Regulation in Decapod Crustaceans:A review. J. Ecophysiol. Occup. Hlth., 2014;14(1, 2):55–65.
  • [10] Aiken DE. Ovarian maturation and egg laying in the crayfish Orconectes virilis: influence oftemperature and photoperiod. Can J Zool. 1969; 47: 931-935.
  • [11] Li C, Luo X, Huang X, Gu B. Influences of temperature on development and survival, reproduction and growth of a calanoid copepod (Pseudodiaptomus dubia). Scientific World Journal, 2009; 9: 866-879.
  • [12] Raviv S, Parnes S,Sagi A. Coordination of reproduction and molt in decapods. In Reproductive Biology of Crustaceans (ed. E. Mente), Enfield, NH: Science Publishers, 2008.
  • [13] Quackenbush LS. Vitellogenesis in the shrimp, Penaeus vannamei: in vitro studies of the isolated hepatopancreas and ovary. Comp. Biochem. Phys. B 1989; 94:253–261.
  • [14] Fingerman M. Roles of neurotransmitters in regulating reproductive hormone release and gonadal maturation in decapod crustaceans. Invert. Reprod. Dev. 1997; 31: 47–54.
  • [15] Zmora N, Trant J, Zohar Y, Chung J. Molt-inhibiting hormone stimulates vitellogenesis at advanced ovarian developmental stages in the female blue crab, Callinectes sapidus, an ovarian stage dependent involvement. Saline Systems 2009; 5(7):1-11.
  • [16] Tinikul Y, Joffre Mercier, A, Soonklang N,Sobhon P. Changes inthe levels of serotonin and dopamine in the central nervous system and ovary, and their possible roles in the ovarian development in the giant freshwater prawn, Macrobrachium rosenbergii. Gen. Comp. Endocrinol. 2008;158:250-258.
  • [17] Tinikul Y, Soonthornsumrith B, Phoungpetchara I, Meeratana P, Poljaroen J, Duangsuwan P, Soonklang N, Mercier A, Sobhon P. Effectsof serotonin, dopamine, octopamine, and spiperone on ovarian maturation and embryonic development in the giant freshwater prawn, Macrobrachium rosenbergii (De Man, 1879).Crustaceana 2009; 82:1007-1022.
  • [18] Richardson HG, Deecaraman M, Fingerman M. The effect of biogenic amines on ovarian development in fiddler crab, Uca pugilator. Comp. Biochem. Physiol. 1991; 99: 53–56.
  • [19] Sainath SB,Reddy PS. Effect of selected biogenic amines (dopamine, serotonin and melatoninon ovarian maturation in the fresh water edible crab, Oziotelphusa senex senex. Aquaculture 2010; 313:144-148.
  • [20] Beltz B. Crustacean neurohormones. In Endocrinology of Selected Invertebrate Types 2(ed. H. Laufer and R. G. H. Downer), Alan Liss,New York, 1988. pp:235-258.
  • [21] Kulkarni G,Fingerman M. Quantitative analysis by reverse phase high performance liquid chromatography of 5-hydroxytryptamine in the central nervous system of the red swamp crayfish, Procambarus clarkii. Biol. Bull. 1992; 182:341.
  • [22] Rodríguez E, Medesani D, Greco L,Fingerma, M. Effects of some steroids and other compounds on ovarian growth of the red swamp crayfish, Procambarus clarkii, during early vitellogenesis.J. Exp. Zool. 2001; 292A, 82-87.
  • [23] Sarojini R, Nagabhushanam R,Fingerman M. 5-Hydroxytryptaminergic control of testes development through the androgenic gland in the red swamp crayfish, Procambarus clarkii. Invert. Reprod. Dev. 1994; 26:127-132.
  • [24] Nagaraju GPC,Borst DW. Methyl farnesoate couples environmental changes to testicular development in the crab Carcinus maenas. The Journal of Experimental Biology 2008; 211:2773-2778.
  • [25] Alnawafleh T, Kim BK, Hye-Eun Kang HE, Tae-Ho Yoon TH, Kim HW. Stimulation of Molting and Ovarian Maturation by Methyl Farnesoate in the Pacific White Shrimp Litopenaeus vannamei (Boone, 1931). Fish Aquat Sci. 2014; 17(1): 115-121.
  • [26] Reddy PR, Nagaraju GPC, Reddy PS, 2004. Involvement of methyl farnesoate in the regulationof molting and reproduction in the freshwater crab Oziotelphusa senex senex. J Crust Biol. 2004; 24:511-515.
  • [27] Subramoniam T. Endocrine regulation of egg production in economically important crustaceans. Current Sci. 1999; 76:350–368.
  • [28] Brown M, Sieglaff D,Rees H. Gonadal ecdysteroidogenesis in Arthropoda: occurrenceand regulation. Annu. Rev. Entomol. 2009; 54:105-125.
  • [29] Chang ES, Kaufman WR. Endocrinology of Crustacea and Chelicerata. In: comprehensivemoleküler Insect Science, 3. L.I. Gilbert, K. Latrou and SS. Gill (eds) ElsevierB.V. Oxford, 2005. pp:805-842.
  • [30] Hansen B, Altin D, Hessen K, Dahl U, Breitholtz M, Nordtug T, Olsen A. Expression of ecdysteroids and cytochrome P450 enzymes during lipid turnover and reproduction in Calanus finmarchicus (Crustacea: Copepoda). Gen. Comp. Endocrinol. 2008; 158:115-121.
  • [31] Sagi A, Homola E,Laufer H. Methyl farnesoate in the prawn Macrobrachium rosenbergii:synthesis by the mandibular organ in vitro, and titers in the hemolymph. Comp. Biochem. Physiol. B Biochem.Mol. Biol. 1991; 99: 879-882.
  • [32] Fairs N, Quinlan P, Goad L. Changes in ovarian unconjugated and conjugated steroid titers during vitellogenesis in Penaeus monodon. Aquaculture 1990; 89:83-99.
  • [33] Quiniti, E, Hara A, Yamauchi K,Nakao S. Changes in the steroid hormone and vitellogenin levels during the gametogenic cycle of the giant tiger shrimp, Penaeus monodon. Comp. Biochem. Physiol.C Pharmacol. Toxicol. Endocrinol. 1994; 109:21-26.
  • [34] Shih J. Sex steroid-like substances in the ovaries, hepatopancreases, and body fluid of female Mictyris brevidactylus. Zool. Stud. 1997; 36:136-145.
  • [35] Warrier S, Tirumalai R,Subramoniam T. Occurrence of vertebrate steroids, estradiol 17 [beta] and progesterone in the reproducing females of the mud crab Scylla serrata. Biochem. Physiol. A Physiol. 2001; 130: 283-294.
  • [36] Okumura T, Sakiyama K, 2004. Hemolymph levels of vertebrate-type steroid hormones in female kuruma prawn Marsupenaeus japonicus (Crustacea: Decapoda: Penaeidae) during natural reproductive cycleand induced ovarian development by eyestalk ablation. Fish. Sci. 2004; 70:372-380.
Toplam 36 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm FBD
Yazarlar

Enes Vanlı

Ayşe Gül Harlıoğlu 0000-0001-9478-6419

Yayımlanma Tarihi 15 Eylül 2021
Gönderilme Tarihi 16 Şubat 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 33 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Vanlı, E., & Harlıoğlu, A. G. (2021). Dekapod Kurustaselerde Üremeyi Düzenleyen Bazı İnternal Faktörler. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 33(2), 145-153.
AMA Vanlı E, Harlıoğlu AG. Dekapod Kurustaselerde Üremeyi Düzenleyen Bazı İnternal Faktörler. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. Eylül 2021;33(2):145-153.
Chicago Vanlı, Enes, ve Ayşe Gül Harlıoğlu. “Dekapod Kurustaselerde Üremeyi Düzenleyen Bazı İnternal Faktörler”. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 33, sy. 2 (Eylül 2021): 145-53.
EndNote Vanlı E, Harlıoğlu AG (01 Eylül 2021) Dekapod Kurustaselerde Üremeyi Düzenleyen Bazı İnternal Faktörler. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 33 2 145–153.
IEEE E. Vanlı ve A. G. Harlıoğlu, “Dekapod Kurustaselerde Üremeyi Düzenleyen Bazı İnternal Faktörler”, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, c. 33, sy. 2, ss. 145–153, 2021.
ISNAD Vanlı, Enes - Harlıoğlu, Ayşe Gül. “Dekapod Kurustaselerde Üremeyi Düzenleyen Bazı İnternal Faktörler”. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 33/2 (Eylül 2021), 145-153.
JAMA Vanlı E, Harlıoğlu AG. Dekapod Kurustaselerde Üremeyi Düzenleyen Bazı İnternal Faktörler. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2021;33:145–153.
MLA Vanlı, Enes ve Ayşe Gül Harlıoğlu. “Dekapod Kurustaselerde Üremeyi Düzenleyen Bazı İnternal Faktörler”. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, c. 33, sy. 2, 2021, ss. 145-53.
Vancouver Vanlı E, Harlıoğlu AG. Dekapod Kurustaselerde Üremeyi Düzenleyen Bazı İnternal Faktörler. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2021;33(2):145-53.