Cultural Dyphemisms in the Turkish Culture Region

Yıl 2014, Cilt: 8 Sayı: 15, 189 - 220, 01.12.2014

İlhami Durmuş

https://doi.org/10.19060/gav.64557

Cited By: 4

Öz

In this research, regulations concerning the ‘temporary period’ in the new system sought to be established in Cyprus and its properties have been addressed. From this point of view, as the main purpose of this research, the regulations required during the talks taking place between the parties in Cyprus before a federal state is established and how the institutions expected to fulfill these will be structured have been observed. As could be understood from its name, temporary period reflects a certain period and is the period assumed to continue in Cyprus until the formation envisioned to be established there is achieved. Therefore, it is also possible to call this period a ‘transition period’. Actually, the most consistent formula that could be brought forward towards this period seems to be the formula of ‘temporary joint administration based on the principle of equality’. This formula, which is important for providing the necessary element of trust for negotiation particularly on issues of territory and constitution and also for displaying whether or not the functional properties of the federal state to be established is based upon a true foundation, appears for now as the most realistic method. On the other hand, the regulations to be made during the temporary period will come into effect with the preparation of the Federal Constitution and the Electoral Law, installing federal bureaucracy, analyzing property claims, determining economic development and protective provisions, regulations regarding territorial adjustments and through Committees, formed by the two communities, in charge of preparing the activity programme. Before a Federal Republic is established, a new state of partnership will emerge after the ‘Temporary Regulations’ enter into force. This partnership will reveal itself as a new state system organized within a framework of a federation that consists of two communities from a constitutional aspect and of two regions from a territorial aspect. Based on this fact, this research consists of two main sections. In the first section, regulations regarding the Temporary Period and other works to be conducted based on the Ghali Set of Ideas have been addressed. In the second and final section, regulations concerning the Temporary Period have been observed based on the Annan Plan

Anahtar Kelimeler

Cyprus, Ghali Plan, Annan Plan, Federation, Transitional Arrangements

Türk Kültür Çevresinde Kültür Adlandırmaları

Öz

Bu araştırmada, Kıbrıs’ta kurulmak istenen yeni sistemde ‘Geçici Dönem’ ile ilgili düzenlemeler ve özellikleri ele alınmıştır. Buradan hareketle araştırmanın temel amacı, Kıbrıs’ta taraflar arasında cereyan eden görüşmelerde federal devlet kurulmazdan önce yapılması gerekli düzenlemelerin ve bunları gerçekleştirmesi beklenen kurumların nasıl yapılandırılacağı incelenmiştir. Geçici dönem, adında da anlaşılacağı üzere belli bir dönemi ifade eden ve Kıbrıs’ta kurulması düşünülen yapının oluşumuna kadar sürmesi düşünülen dönemdir. O yüzden bu döneme, ‘intikal dönemi’ de demek mümkündür. Aslında bu döneme karşı ileri sürülebilecek en tutarlı formül, ‘eşitlik temeline dayalı geçici ortak yönetim’ formülü gibi görünmektedir. Özellikle toprak ve anayasal konularda uzlaşma için gerekli güven unsurunun sağlanması ve kurulacak federal devletin fonksiyonel özelliklerinin gerçek bir temele dayanıp dayanmadığını göstermesi açısından önemli olan formül, şimdilik en gerçekçi yöntem olarak ortada durmaktadır. Geçici dönemde yapılacak düzenlemeler ise Federal Anayasa ve Seçim Kanunu’nun hazırlanması, federal bürokrasinin tesisi, emlâk taleplerinin çözümlenmesi, ekonomik gelişme ve koruyucu hükümlerin tespiti, toprak ayarlamaları ile ilgili düzenlemeler ve faaliyet programını hazırlamakla görevlendirilmiş bulunan iki toplumdan oluşan Komiteler tarafından hayata geçirileceklerdir. Federal Cumhuriyet’in kuruluşundan önce, birtakım ‘Geçici Düzenlemelerin’ yürürlüğe girmesini müteakip, ortaya yeni bir ortaklık devleti çıkacaktır. Bu ortaklık, anayasal açıdan iki toplumlu ve toprak açısından da iki kesimli bir federasyon çerçevesinde düzenlenen yeni bir devlet sistemi şeklinde kendini gösterecektir. Bu gerçekten hareketle araştırma, iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Gali Fikirler Dizisi’ne göre Geçici Dönem ile ilgili düzenlemeler ve yapılacak diğer çalışmalara değinilmiştir. İkinci ve son bölümde ise Annan Planı’na göre Geçici Dönem ile ilgili düzenlemeler incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs, Gali Plânı, Annan Plânı, Federasyon, Geçici Düzenlemeler

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri: “10 Aralık 2002 Tarihli Kıbrıs Sorununun Kapsamlı Çözümü İçin Anlaşma Te- meli - Annan Plan for Cyprus Settlement - Full Text 10 December 2002”, KKTC
• Cumhuriyet Meclisi Arşivi, Dosya: Annan Planı, Tarih: 2002.
• “1990 Yılında Sunulan 27 Sayfalık Türk Önerileri”, KKTC Cumhurbaşkanı Arşivi,
• Dosya: Türk Önerileri, Tarih: 1990.
• “Birleşmiş Milletler Çözüm Plânının Tam Metnini Açıklıyoruz”, KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Arşivi, Konu: Gali Fikirler Dizisi, Tarih: 1992.
• “BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Weckman Aracılığı ile 18 Tem- muz 1975’te Klerides’e Gönderdiği Mektup”, KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dos- ya: Klerides’in Demeçleri, Tarih: 1975.
• “Güvenlik Konseyi Gali Raporu’nu Ele Alıyor”, KKTC Başbakanlık Enformasyon Müdürlüğü Arşivi, Dosya: Gali Fikirler Dizisi, Tarih: 10 Nisan 1992.
• “Kıbrıs Rum Basını Özetleri”, Türk Ajansı Kıbrıs Arşivi, 22 Şubat 1995, s. 1.
• “Kıbrıs Sorununun Kapsamlı Çözümü - 30 Mart 2004”, KKTC Cumhurbaşkanı Ar- şivi, Dosya: BM Önerileri – Annan Plânı, Tarih: 30 Mart 2004.
• “Kıbrıs Türk Tarafının Bir Bütünün Parçasını Teşkil Eden Federal Yasama Orga- nı ile İlgili Yaklaşım”, KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya: Türk Önerileri, Tarih: 30 Ocak 1989.
• “Kıbrıs Türk Tarafının Entegre Bütünün Bir Parçası Olarak ‘Kıbrıslı ve Kıbrıslı Olmayan Kuvvetler’ Konusuna Yaklaşımı”, KKTC Cumhuriyet Meclisi Arşivi, Konu: Türk Önerileri, Tarih: 9 Ocak 1989.
• “KKTC Cumhuriyet Meclisi Kararları”, KKTC Cumhuriyet Meclisi Arşivi, Dosya: Ka- rar Defteri, Tarih: 18 Mayıs 1993-112/3/1993 ve 18 Haziran 1993-117/3/1993 nu- maralı kararlar.
• “Rum Basın Bülteni”, Türk Ajansı Kıbrıs Arşivi, 12 Kasım 1992, s. 3.
• “Rum Basın Bülteni”, Türk Ajansı Kıbrıs Arşivi, 18 Eylül 1992, s. 1-2.
• “Rum Basın Bülteni”, Türk Ajansı Kıbrıs Arşivi, 22 Temmuz 1992, s. 3.
• “Rum Basın Bülteni”, Türk Ajansı Kıbrıs Arşivi, 27 Ağustos 1992, s. 1.
• “Rum Basın Özetleri”, KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya: Rum Basın Özetleri, Tarih: 7 Eylül 1992.
• “Set of Ideas on an Overall Framework Agreement on Cyprus”, KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Arşivi, Konu: Gali Fikirler Dizisi, Tarih: 1992.
• “Set of Ideas on an Overall Framework Agreement on Cyprus”, KKTC Cumhur- başkanlığı Arşivi, Konu: Gali Fikirler Dizisi, Tarih: 1992.
• AKPINAR, Mehmet Ali (1992). “Birleşmiş Milletler Çözüm Plânının Tam Metni- ni Açıklıyoruz”, KKTC Başbakanlık Enformasyon Müdürlüğü Arşivi, Konu: Gali Fikir- ler Dizisi, Tarih: 1992.
• DELİCEIRMAK, Orbay (1997). “Toprak Konusu ve Rum Tutarsızlıkları 1964- 1996”, KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi – Yayınlanmamış Özel Rapor, Lefkoşa, 1997. Basılı Eserler:
• Background on The Cyprus Problem, Directorate General of Press and Information, Ünal Ofset Matbaacılık, Ankara, 1991.
• Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 789 (1992) Sayılı Kararının Işığında Kıbrıs Soru- nu ve Türkiye, Siyasî ve Sosyal Araştırmaları Vakfı – SİSAV, İstanbul, 1993.
• CERRAHOĞLU, Zehra Yalçınkaya. Birleşmiş Milletler Gözetiminde Kıbrıs Sorunu ile İlgili Olarak Yapılan Toplumlararası Görüşmeler (1968-1990), Kültür Bakanlığı Yayın- ları, İstanbul, 1998.
• COTTERET, Jean Marie ve Claude EMERİ. Seçim Sistemleri, (çev. Ahmet Kotil), Presses Universitaires de France, İletişim Yayınları, İstanbul, 1995.
• DEDEÇAY, Servet Sami. Kıbrıs’ta Enformasyon veya Yazılı ve Sözlü Basın, Cilt: 1., Lefkoşa Özel Türk Üniversitesi Yayınları: 5, Gelişim Ofset, Lefkoşa, 1988.
• DELİCEIRMAK, Orbay (der.), Haklılık ve Kararlılık (Tepkiler Demeti), Lefkoşa, 1993.
• “Demokrasi”, Temel Britannica, 1994.
• DENKTAŞ, Rauf Raif. Dünü Bugünü Yarını ile Kıbrıs Davamız, Lefkoşa, 1991.
• Kıbrıs Meselesinde Son Durum, Raif Denktaş Eğitim Vakfı Yayınları No: 2, Lefkoşa, 19 DODD, Clemenet H. The Cyprus Issue-A Current Perspective, 2. Edition, The Eothen Press, England, 1995.
• EFEGİL, Ertan. Temel Konular Işığında Annan Belgesi’nin Analizi, Gündoğan Yayın- ları, Ankara, 2003.
• ERTEKÜN, Necati Münir. In Search of A Negotiated Cyprus Settlement, Nicosia, 1981.
• GAZİOĞLU, Ahmet. İngiliz Yönetiminde Kıbrıs Son İki Yıl (1958-1960) ENOSİS Çem- berinden Kıbrıs Cumhuriyeti’ne–3, Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi Yayınları, An- kara, 2000.
• GÜREL, Şükrü S. Tarihsel Boyut İçinde Türk-Yunan İlişkileri (1821-1993), Ümit Ya- yıncılık, Ankara, 1993.
• İSMAİL, Sabahattin. “Kıbrıs’ta Çözüm Önerileri ve Örnekleri”, Kıbrıs Üzerine Bil- diriler, Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi (CYREP) Yayınları, Lefkoşa, 1998a, s. 178-2 150 Sorunda Kıbrıs Sorunu, Kastaş Yayınları, İstanbul, 1998b.
• Kıbrıs Sorunu Gelişmeler ve Görüşmeler, SİSAV Yayınları, Reyo Matbaacılık, İstan- bul, 1990.
• Kıbrıs Sorunu, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Sevinç Matbaaları, Ankara, 1975.
• NECATİGİL, Zaim M. The Cyprus Question and The Turkish Position in International Law, Revised 2. Edition, Biddles Ltd Guildford and King’s Lynn, Oxford Univer- sity Press, London, 1998.
• SOYSAL, Mümtaz. Aklını Kıbrıs’la Bozmak, Bilge Yayınevi, İstanbul, 1995.
• TAMÇELİK, Soyalp. “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Kıbrıs’la İlgili 789 Sayılı Kararı ve Buna Bağlı Toprak Hukuku”, Proceeding of The Third Internatio- nal Congress For Cyprus Studies (III. Uluslararası Kıbrıs Araştırmaları Kongresi), Vol. III, Cyprus Issue and Tourism, Eastern Mediterranean University Center for Cyprus Studies Publications: 15, Mağusa, 2000, s. 391-418.
• “Kıbrıs Meselesinde Metodolojik Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Journal of World of Turks, II/2, (2010a), s. 101-135.
• “Kıbrıs’ta Askersizleştirme Faaliyetleri ve Saldırmazlık Doktrinin Esasları”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, IV/17, (2011a), s. 348-377.
• “Kıbrıs’ta Gobi ve Gali Plânlarına Göre Harita Meselesi”, Uluslararası İnsan Bilim- leri Dergisi, IX/2, (2012a), s. 1031-1074.
• “Kıbrıs’ta İç Göç Hareketleri ve Olası Bir Anlaşmada Etkileri”, Bilig Dergisi, 63, (2012b), s. 227-252.
• “Kıbrıs’ta Kurulması Düşünülen Federal Devletin Yasama Organı ve Özellikle- ri”, Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, II/1, (2009a), s. 20-50.
• “Kıbrıs’ta Kurulması Düşünülen Federal Devlette Yargı Organları ve Temel Özellikleri”, Türkiye Günlüğü Dergisi, 96, (2009b), s. 197-223.
• “Kıbrıs’ta Kurulması Düşünülen Federal Sistemde Toplum (Cemaat) Meclisleri ve Özellikleri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, XI/2, (2010b), s. 269-285.
• “Kıbrıs’ta Kurulması Düşünülen Federasyonun Yapısal Özellikleri”, Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, I/2, (2009c), s. 211-223.
• “Kıbrıs’ta Kurulması Düşünülen Sistemde Cumhurbaşkanı ve Yardımcısının Görev ve Yetkileri”, Akademik Araştırmalar Dergisi, XI/42, (2009d), s. 76-96.
• “Kıbrıs’ta Olası Bir Federal Hükümetin Görev ve Yetkileri”, Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, V/17, (2009e), s. 55-84.
• “Kıbrıs’ta Toprak Düzenlemeleri ve Temel Kriterleri”, Türk Kültürü Araştırmaları M. Cihat Özönder Armağanı, TKAE Yayınları, Ankara, 2012c, s. 265-307.
• “Kıbrıs’ta Toprak Müzakereleri ve Tarafların Çözüm Kriterleri (1974-1990)”,
• Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, V/23, (2012d), s. 377-396.
• “Kıbrıs’taki İngiliz Üslerinin Stratejik Önemi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, VIII/1, (2011c), s. 1510-1539.
• “Kıbrıslı Rumların Bölge Barışını Tehdit Eden Silahlanma Çabaları”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, VI/3, (2011d), s. 391-424.
• “Rum-Yunan İttifakında Ortak Savunma Doktrini ve Özellikleri”, Stratejik Araştır- malar Dergisi, VI/12, (2008a), s. 13-39.
• Kıbrıs Meselesinin Çözüm Plânları (BM’nin 789 Sayılı Kararına Göre), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2008b.
• Kıbrıs’taki Çatışmanın Hukukî Boyutu, IQ Yayınları, İstanbul, 2012e.
• “TBMM’nin 10 Haziran 1993 Tarihinde “Kıbrıs Sorunu” ile İlgili Olarak Oy Birli- ğiyle Onayladığı Tarihi Bildiri”, Tutanak Dergisi, 10 Haziran 1993. Gazeteler:
• ALKAN, Hüseyin. “İşte Annan’ın Çözüm Plânı”, Hürriyet Gazetesi, 10 Kasım 2000, No:98562, s. 26.
• “Planda Taraflar Neyi İstemiyor”, Hürriyet Gazetesi, 8 Aralık 2002, No:523361, s. 14.
• “Amerikalıların Plânı”, Fileleftheros Gazetesi, 22 Şubat 1995, No:4407, s. 1.
• BATUR, Nur. “Sırbistan – Karadağ Modeli Nedir?”, Hürriyet Gazetesi, 13 Nisan 2003, No:102336, s. 7.
• “Belge Sunduk”, Kıbrıs Gazetesi, 12 Eylül 2002, No:6201, s. 1 ve 18.
• “BM ve ABD Türklere Yüzde 29.5 Toprak Önerecek”, Simerini Gazetesi, 17 Temmuz 1992, No:3251, s. 21.
• DELİCEIRMAK, Cumhur. “Sinsilik”, Birlik Gazetesi, 3 Ocak 1992, No:526, s. 11.
• “DİSİ: Boşluklar Doldurulmalı”, Agon Gazetesi, 18 Eylül 1992, No:987, s. 1-2.
• “Egemenliğe Dayanmayan Eşitlik, Eşitlik Değildir; Egemenliğe Dayanmayan Hak, Hak Değildir”, Yeni Demokrat Gazetesi, 11 Ocak 1998, No:203, s. 7.
• EKŞİ, Oktay. “Kıbrıs’ta Son Tango”, Hürriyet Gazetesi, 26 Ocak 2003, No:302564, s.
• ERGİN, Sedat. “70 Bin Rum, Türk Bölgesine Geçebilir-3”, Hürriyet Gazetesi, 21 Kasım 2002, No:122354, s. 18.
• “Güvenlik Konseyi Gali Raporu’nu Ele Alıyor”, Kıbrıs Gazetesi, 10 Nisan 1992, No:652, s. 8.
• “Güvenlik Konseyi”, Simerini Gazetesi, 27 Ağustos 1992, No:2018, s. 1.
• “İşte Belge”, Kıbrıs Gazetesi, 13 Kasım 2002, No:1028, s. 9 ve 16.
• “KKTC Meclisi’nin Son Kararı”, Kıbrıs Gazetesi, 2 Ağustos 1992, No:3819, s. 3.
• “Referanduma Fırsat Verilmeyecek”, Agon Gazetesi, 7 Eylül 1992, No:3002, s. 4.
• ULUÇ, Doğan. “New York’ta Harita Pazarlığı”, Hürriyet Gazetesi, 21 Haziran 1992, No:75524, s. 12.
• ÜLMAN, Haluk. “Her Çözüm, Çözüm Değildir”, Yeni Günaydın Gazetesi, 24 Aralık 1992, No:5332, s. 14.
• “Vasiliu’nun Demeci”, Haravgi Gazetesi, 12 Kasım 1992, No:5211, s. 2-3.
• “Yeni Gali Plânı”, Alithia Gazetesi, 22 Temmuz 1992, No:1202, s. 3.
• “Yorgo Vasiliu: İyi Bir Başlangıç”, Hürriyet Gazetesi, 10 Aralık 1992, No:62235, s. 17.