Search for a Vision in the Turkish Foreign Policy Following September 11th and “Four Types of Politics”

Year 2007, Volume: 1 Issue: 1, 33 - 55, 01.02.2007

Mehmet Seyfettin Erol

Abstract

The developments occured after the Cold War lead Turkey to set a new foreign policy vision and strategy considering “regions” and “global powers/ power candidates” and to draw a new road map. So in this study, following a proactive foreign policy is discussed because of the new threat perceptions and instability in strategic inners of Turkey especially after September 11. In this perspective, the title “Four Styled Policy” of this study is conceptualized as a continuation of Turkey’s strategic interests in its former imperial geograpyh. In this new course called “The Four Styled Policy”, the choices of Turkey 1. “Expanded Great Asia Project (EGAP)”, 2. “Turkish World Union”, 3. “The Islamic World Based in the ex-Ottoman Geography”, 4. “The New West Policy” projects are explained and analyzed.

Keywords

Turkish Foreign Policy, Neo-Ottomanism, Turkish-Islam World, Middle East,  Eurasia, Union of Turkish World.

11 Eylül Sonrası Türk Dış Politikasında Vizyon Arayışları ve “Dört Tarz-ı Siyaset”

Abstract

Soğuk Savaş sonrası dönemde yaşanan gelişmeler, Türkiye’nin “bölgeler” ve “küresel güçler/ güç adayları” bazındaki yeni dış politika vizyonu ve stratejisini ortaya koyması ve yeni bir yol haritası çizmesini kaçınılmaz kılmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada, özellikle 11 Eylül sonrası Türk dış politikasındaki tehdit algılamaları ve bunun sonucunda ortaya çıkan güvenlik arayışları neticesinde Ankara’nın daha aktif bir dış politika izleyebilmesi için önündeki muhtemel seçenekler üzerinde durulmaktadır. Bu kapsamda bu çalışmanın başlığını oluşturan “Dört Tarz-ı Siyaset”, doğrudan Türk dış politikasındaki stratejik derinlik ağırlıklı tarz arayışının devamı olarak ele alınmaktadır. “Dört Tarz-ı Siyaset” olarak adlandırılan bu yeni süreçte Türkiye’nin önündeki seçenekler: A. “Genişletilmiş Büyük Asya Projesi-(GBAP)”; B. “Türk Dünyası Birliği”; C. “Eski Osmanlı Coğrafyası Ağırlıklı İslam Dünyası”; D . “Yeni Batı Politikası” projeleri olarak ortaya konulmakta ve analiz edilmektedir.

Keywords

Türk Dış Politikası, Yeni Osmanlıcılık, Türk-İslam Dünyası, Ortadoğu,  Avrasya, Türk Dünyası Birliği.

References

• AKÇURA, Yusuf, Üç Tarz-ı Siyaset, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1987.
• ÇETİNSAYA, Gökhan, “Türk-İran İlişkileri”, Türk Dış Politikasının Analizi, der. Faruk Sön- mezoğlu, İstanbul, Der Yayınları, 2001.
• DAVUTOĞLU, Ahmet, Stratejik Derinlik: Türkiye’nin Uluslar arası Konumu, İstanbul, Küre Yayınları, 2001.
• DUGİN, Aleksandr, Rus Jeopolitiği: Avrasyacı Yaklaşım, çev. Vügar İmanov, İstanbul, Küre Yayınları, 2003.
• EROL, Mehmet Seyfettin, “Küresel Güç Mücadelesinde Avrasya Jeopolitiği ve Avras- yacılık Tartışmaları”, Rusya, Stratejik Araştırmalar-1, İstanbul, TASAM Yayınları, 2006.
• ERSANLI, Büşra, “Çok Boyutluluğu Yeniden Keşfi: Türkiye’nin Türk Cumhuriyetleriyle İşbirliği Arayışı”, Türk Cumhuriyetleri ve Petrol Boru Hatları, der. Alaeddin Yalçınka- ya, İstanbul, Bağlam Yayınları, 1998.
• ERSOY, Hamit ve Ersoy, Lale, Küreselleşen Dünyada Bölgesel Oluşumlar ve Türkiye, Ankara, Siyasal Kitabevi, 2002.
• ERSOY, Hanit, “Küreselleşme Sürecinde Türk Dış Politikası ve Türkiye’nin Yeni Tehdit Algılamaları”, Türkiye’nin Güvenliği Sempozyumu, Türkiye’nin Güvenliği Sempozyumu (Tarihten Günümüze İç ve Dış Tehditler Elazığ 17-19 Ekim 2001) Bildiriler, der. Orhan Kılıç ve Mehmet Çevik, Elazığ, Ceren Matbaası, 2002.
• FULLER, Garaham E., Central Asia: The New Geopolitics, Santa Monico: Rand, 1992
• GÖKA, Erol- Murat Yılmaz (der)., Uygarlığın Yeni Yolu Avrasya, İstanbul, Kızıl Elma Ya- yıncılık, 1998.
• GÖZEN, Ramazan, Amerikan Kıskacında Dış Politika: Körfez Savaşı, Turgut Özal ve Sonrası, Ankara, Liberte Yayınları, 2000.
• HUSSAİN, Mushahid, “ECO: Challenges and Opportunities in the 1990s”, Strategic Stu- dies, Cilt. XV, Sayı. 2, İslamabad, Kış 1992.
• ISRAELI, Raphael, “Return to the Source: The Republics of Central Asia and the Midd- le East”, Central Asian Survey, Cilt. 13, Sayı. 1, 1994.
• İBRAHİMLİ, Haledin, Değişen Avrasya’da Kafkasya, Ankara, ASAM Yayınları, 2001.
• İLHAN, Suat, Avrupa Birliği’ne Neden Hayır: Jeopolitik Yaklaşım, İstanbul, Ötüken Yayınları, 2000.
• KİRİŞÇİ, Kemal, “The End of the Cold War and Changes in Turkish Foreign Policy Be- haviour”, Boğaziçi Araştırmaları, Eylül 1992.
• KUT, Gün, “Yeni Türk Cumhuriyetleri ve Uluslar arası Ortam”, Bağımsızlığın İlk Yılları: Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, der. Büşra Ersanlı Be- har et. al., Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1994.
• KUT, Şule, “1990’larda Türk Dış Politikasının Anahatları”, Günümüzde Türkiye’nin Dış Po- litikası, der. Barry Rubin, Kemal Kirişçi, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul, 2002.
• LARRABEE, F. Stephen ve Lesser, Ian O. Turkish Foreign Policy in an Age of Uncertainty, Santa Monica, RAND, 2003.
• LESSER, Ian O., “Türk İç Yapısındaki Değişimler ve Bunların Dış Politikaya Etkileri”, Türk-Batı İlişkilerinin Geleceği: Stratejik Bir Plana Doğru, çev. Işık Kuşçu, Ankara, ASAM Yayınları, 2001.
• LESSER, Ian O., “Bridge or Barrier”, Graham Fuller, “Turkey in the New Internati- onal Security Environment”, s. 115. içinde Özlem Eraydın, Eraydın, Özlem, “Avrupa’nın Yeni Güvenlik Düzeni ve Türkiye”, Değişen Dünya ve Türkiye, der. Fa- ruk Sönmezoğlu, İstanbul, Bağlam Yayınları, 1996.
• “MİT Müsteşarı Emre Taner’den 80. Yıl Açıklaması”, Haberler.com; http://www.haberler. com/mit-mustesari-emre-taner-den-80-yil-aciklamasi-haberi/, 5 Ocak 2007.
• Olcott, Martha Brill, Central Asia’s New States: Independence, Foreign Policy and Regional Secu- rity, Washington D.C., The United States Institute of Peace Pres, 1996.
• Özcan, Ahmet, “Üç Tarz-ı Siyaset”, Yarın Dergisi, http://www.yarindergisi.com/yarinder- gisi2/yazilar.php?id=164
• SANDER, Oral, “Değişen Dünya Dengelerinde Türkiye”, Yeni Dünya Düzeni ve Türkiye, der. Sabahattin Şen, İstanbul, Bağlam Yayınları, 1992.
• SANDER, Oral, “Yeni Bir Bölgesel Güç Olarak Türkiye’nin Dış Politika Hedefleri”, Türk Dış Politikasının Analizi, der. Faruk Sönmezoğlu, İstanbul, Der Yayınları, 2001.
• “Türkiye Avrupa Devleti Olan Osmanlı’nın Devamıdır”, Haberler.com; http://www.ha- berler.com/turkiye-avrupa-devleti-olan-osmanli-devamidir-haberi/, 22 Kasım 2007.
• UZGEL, İlhan, Ulusal Çıkar ve Dış Politika, Ankara, İmge Kitabevi, 2004.
• VAUGHN, Bruce, “Shifting Geopolitical Realities Between South, Southwest and Cent- ral Asia”, Central Asian Survey, Cilt. 13, Sayı. 2, 1994.
• YILDIZ, Yavuz Gökalp, Stratejik Vizyon Arayışları ve Türkiye, İstanbul, DER Yayınları, 2001.