Evsel Isıtmadan Kaynaklanan So2 Emisyonunun Azaltılmasında Kireç Ve Kireç-Melas Karışımının Kullanılması

Yıl 2000, Cilt: 15 Sayı: 1, 15 - 30, 01.03.2013

Hüseyin Topal

Öz

Ülkemizde evsel ısıtmada kömür yaygın olarak kullanılmaktadır. Genel olarak kullanılan lintyit kömürlerinin kükürt içeriği yüksektir. Yanma sonucu baca gazları ile atmosfere atılan SO2 emisyonu insan sağlığına ve doğal çevreye büyük zararlar vermektedir. Ülkemizde konut sektörüne tahsis edilen kömürler yıkanmış, elenmiş
uygun ısıl değerde tane kömür olarak algılanmakta, orijinal kömürün kükürt içeriğinde genelde herhangi bir azaltma yoluna gidilmemektedir. Konut ısıtmasında kullanılan, yanma yönünden sorun olmayan bu tür kömürlerin SO2 emisyonlarının azaltılması yönünde en pratik çözüm kömüre kireç karıştırılmasıdır. Bu çalışmada, konut ısıtılmasında kullanılan soba ve kazanlarda çeşitli tür ve özellikteki kömürler, kireç ilave edilmeksizin ve çeşitli kireç ilave yöntemleri uygulanarak yakıcıların yanma ve emisyon özellikleri deneysel olarak incelenmiş, kireç ilavesinin yakma sisteminin yanma ve emisyon davranışına olan etkileri
araştırılmıştır. Kazan deneylerinde SO2 emisyonunda yaklaşık %30 luk bir azalma sağlanırken yanma bozulmuş, yanma verimi ortalama %7, kazan ısıl verimi ise%4 azalmıştır. Soba deneylerinde kömüre kireç ilave edilmesi yanma verimini
düşürmeksizin SO2 emisyonunda %50 azalma sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Kömür yakma, yanma verimi, emisyonlar, SO2 tutma

LIME/LIME - SUGAR WASTE PULP MIXTURE USAGE FOR REDUCTION OF SO2 EMISSIONS CAUSED BY DOMESTIC HEATING

Öz

In our country coal is used wide in the domestic heating sector. Generally the
Sulphur content in lignite coal which is used commonly is large. Combustion
product SO2 emission which is emitted to the atmosphere with chimney gases is very harmful to human health and nature. The best coals allocated for the domestic
sector in Turkey are prewashed and screened with a defined heating value
appropriate for combustion in combustors. Generally, no preprocess is applied for
reduction of sulphur content of the coal. The only practical way for reduction of SO2
emissions resulting from combustors used in domestic heating is to mix lime into
coal to be burned. In this study the combustion and emission behaviour of stoves
and boilers used in domestic heating have been investigated experimentally using
different coals with and without lime mixing into the coal. In the boiler experiments,
although there was a 30% decrease in the SO2 emission, combustion was demaged,
the combustion efficieny and the boiler thermal efficiency decreased in avarage to
7% and 4% respectively. Adding lime into coal in the stove experiments provided
nearly 50% decrease in SO2 emission without any loss in combustion efficiency.

Anahtar Kelimeler

Coal combustion, combustion efficiency, emissions, SO2 capture

Kaynakça

• Enerji İstatistikleri, Türkiye 6. Enerji Kongresi, Ankara, 1994.
• Durmaz, A., “Türkiyenin Enerji Altyapısı ve Hava Kirliliği”,Yanmadan
• Kaynaklanan Hava Kirliliği ve Kontrolu Sempozyumu, Ankara, 1987.
• T.C. Başbakanlık Çevre Genel Müdürlüğü, “Hava Kalitesinin Korunması
• Yönetmeliği”, Ankara, 1986.
• Durmaz, A., “Sobalarda Yanmadan Kaynaklanan Hava Kirliliği ve Azaltılması”,
• Soba Sanayi Kongresi Bildirileri, Eskişehir, 1993.
• Starkman, E. S., Combustion Generated Air Pollution, Plenum Press, New
• York, 1971.
• Durmaz, A., “Bölüm 22 Kömürün Yanması”, Kömür Özellikleri, Teknolojisi
• ve Çevre İlişkileri, Edidör Kural O., İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul,
• -394, 1998.
• Gregoli, A. A., Hatas,G. R., Pollution Control and Energy Needs, Adv. in
• Chem. Ser., 127,98, 1973.
• Gültekingil, M., Liquid Phase Hydrodesulfurization of Fuel-Oils, Yüksek
• Lisans Tezi, O.D.T.Ü., Ankara, 1973.
• Ar, İ., Kireçtaşı-SO2 Reaksiyonunun Kinetiği Çalışmaları ve Baca
• Gazındaki SO2'in Tutulması Amacıyla Sobalara Uygulanması, Doktora Tezi,
• Gazi Üniv.Fen Bilimleri Enst., Ankara, 1992.
• Topal, H., Izgaralı Kazanlarda Yanma Odasındaki Yapısal Değişikliklerin
• Kazan Isıl Performans ve Emisyon Davranışına Etkisinin İncelenmesi,
• Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniv. Fen Bilimleri Enst., Ankara, 1992.
• T.S.E.K., Katı Yakıt Yakan Sobalar, T.S. 4900, 1986.
• Eroğlu, S., Kireç Karıştırılmış Kömür Yakılan Sobaların Yanma ve
• Emisyon Davranışının Deneysel İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi
• Üniv.Fen Bilimleri Enst.,Ankara, 1995.
• T.S.E.K., Kazanlar Anma Isı Gücü ve Verim Deneyleri Esasları, T.S. 4041,
• -