Öz
Tip proje olarak üretilmiş ve yaklaşık 450 farklı yerde uygulanmış bulunan ilköğretim yapılarından bir örneğin bina programı ve tasarımı bağlamında irdelenmesi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çerçevede, kullanılmakta olan bir yapı -960 öğrenci kapasiteli Ankara Keçiören Melek Özen İlköğretim Okulu- seçilmiş ve değerlendirilmiştir. Değerlendirmede, tasarımın dayandırıldığı bina programının ve bu programa tasarımın getirmiş olduğu çözümlerin kullanılmakta olan yapıda ne derece gerçekleştiği üzerine odaklanılmıştır. Bu doğrultuda, gelecek program ve tasarımlara veri sağlanması amaçlanmıştır. Araştırma, gelecek ilköğretim yapılarının değerlendirilmesinde kullanılabilecek bir modeli de sunmaktadır. Çalışma mevcut planların analizi ile başlamış, (i) okul müdürü ile görüşme, (ii) öğrenci ve öğretmenler ile anket, (iii) sınıf, kantin ve bahçe kullanımında öğrenciler üzerinde gözlem ve davranış haritaları, (iv) mekan ilişkileri ve gruplamaları bağlamında yakınlık matrisleri ve (v) karakteristik noktaların fotoğraflanması metodlarının bir arada kullanımıyla gerçekleştirilmiştir. Yapıda kullanım sırasında yapılan değişiklikler ve kullanıcı memnuniyeti değerlendirme için anahtar saptamalardır. Araştırma (i) tasarımın kullanım sırasında değiştirilebilirlik yani adapte edilebilirlik gücünün yüksek olduğunu, (ii) okulun en önemli mekansal parçaları olan sınıf ve koridorların mekansal büyüklük ve konumlarının uygun olduğunu, (iii) tasarımın en önemli unsurlarından biri olan doğal aydınlatma ile elde edilen ferah ve aydınlık mekanların kullanıcı tarafından da memnuniyetle karşılandığını ortaya çıkarmıştır. Merdivenlerin yeterince geniş olmaması ve okulda bina içi spor alanlarının yeterli olmaması gibi olumsuzluklar saptanmıştır. Çalışma, bina programlamanın bir değerlendirmeye dayandırılarak yapılması gerekliliğini ortaya koyma açısından da yararlı olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Bina programlama kullanım sürecinde değerlendirme ilkokul yapıları
Kaynakça
- Preiser, W.F.E., "Design Innovation and the Challenge of Change", Design Intervention: Toward a More Humane Architecture, Van Nostrand Reinhold, New York, 1991
- Duerk, D.P., Architectural Programming, Information Management for Design, Van Nostrand Reinhold, New York , s.5, 1993,
- Hershberger, R.G., "A Theoretical Foundation for Architectural
- Programming ", Programming the Built Environment, Ed: Wolfgang F. E.
- Preiser, Van Nostrand Reinhold Company, New York, 1985
- Preiser W.F.E., Rabinowitz H.Z. & White E.T., Post Occupancy Evaluation, Van Nostrand Reinhold Company, NewYork, 1988
- Zimring C. & Reizenstein J.E., "Post-occupancy evaluation” Environment and Behavior, Vol: 12, No:4, 429-450, 1980
- Onat, E., Mekansal Organizasyonlarda İhtiyaç Programlaması, Teknik Yayınevi, Ankara, 1990
- Pena W., Parshall S. & Kelly K., Problem Seeking, Third Edition, AIA Press, Washington, 1987
- Karaaslan, M., "Kamu Binalarının Programlanmasına İlişkin Sorunlar", Bina Programlama, TÜBİTAK, Ankara, 1979
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 12 Nisan 2013 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Nisan 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2002 Cilt: 17 Sayı: 3 |