1985 SONRASI TÜRKİYE’DEKİ KENTSEL SİSTEMİN DÖNÜŞÜMÜ: ZİPF YASASININ AMPİRİK BİR TESTİ

Yıl 2007, Cilt: 22 Sayı: 1, 0 - , 15.02.2013

Mehmet C. Marin

Öz

Bir kentin nüfusu ile onun ulusal kent sistemindeki nüfus büyüklüğünün sıralaması arasında gerçek hayattagözlemlenen güçlü ilişki, uzun yıllar ilgi çeken bir konu olmuştur. Özellikle kent çalışmalarında bu olgu, ulusalkentsel hiyerarşilerin düzenli gelişip gelişmediğinin araştırılmasında başvurulabilen bir ilişki niteliğindedir. Buçalışmada 1985, 1990 ve 2000 yıllarına ait Türkiye’deki kent nüfusları kullanılarak, kent sistemimizdeki nüfusdağılımının gelişimi ekonometrik bir yöntemle incelenmektedir. Sonuçlar, 1985’ten sonra Türkiye’deki kentselnüfus dağılımının ve dolayısıyla da kentsel sistem yapısının giderek dengesizleştiği ve Zipf yasasından uzaklaşıldığınıgöstermektedir. Bunda, 1985 sonrası uygulanan liberal ekonomik politikaların ve dünya ekonomisiyle giderekartan eklemlemenin bir rolünün olduğu tahmin edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Zipf yasası, büyüklük-sıralama kuralı, kentsel sistem, Türkiye.

Kaynakça

• Christaller W., Central Places in Southern Germany,
• C. W. Baskin, Trans. Prentice-Hall, Englewood
• Cliffs, N. J., ABD, 1966.
• Lösch, A., The Economics of Location, Yale
• University Press, New Haven, Conn., ABD, 1954.
• Beckmann, M. J., Lectures on Location Theory,
• Springer, Berlin, 1999.
• Dicken, P. ve Lloyd, P. E., Location in Space:
• Theoritical Perspectives in Economic Geogrpahy,
• Third Edition, Harper Collins Publishers, New York,
• ABD, 1990.
• Soo, K. T., “Zipf’s Law for Cities: A Cross Country
• Investigation”, Regional Science and Urban Economics,
• Cilt 35, 239–263, 2005.
• Auerbach, F., “Das Gesetz der Bevolkerungskoncentration”,
• Petermanns Geographische Mitteilungen,
• Cilt 59, No 1, 74-76, 1913.
• Zipf, G. K., Human Behaviour and the Principle
• of Least Effort, Addison-Wesley Reading, MA,
• ABD, 1949.
• Berry, B. J. L., “City Size and Economic Development”
• Urbanization and National Development,
• Jakobson, L. ve Prakash, V. (Editörler) Sage Publications,
• Beverly Hills, ABD, 111, 55, 1971.
• Alperovich, G. A., “The Size Distribution of Cities:
• on the Empirical Validity of the Rank-Size Rule”,
• Journal of Urban Economics, Cilt 16, No 2,
• -239, 1984.
• Ioannides, Y. M. ve Overman, H. G., “Zipf’s Law
• for Cities: An Empirical Investigation”, Regional
• Science and Urban Economics, Cilt 33, No 2,
• -137, 2003.
• Anderson, G. ve Ge, Y., The Size Distribution of
• Chinese Cities, 2003,
• http://www.uibe.edu.cn/upload/up_jmxy/xsyj/44.pdf
• Nitsch, V., “Zipf Zipped”, Journal of Urban
• Economics, Cilt. 57, 86-100, 2005.
• Dokmeci, V. F., “Turkey: Distribution of Cities
• and Change Over Time” Ekistics, Cilt 53, 316-
• , 1986.
• Krugman, P., “Confronting the mystery of urban
• hierarchy”, Journal of the Japanese and International
• Economies, Cilt 10, 399–418, 1996.
• Gabaix, X., “Zipf’s Law for Cities: An Explanation”,
• Quarterly Journal of Economics, Cilt 114,
• –767, 1999.
• Rozman, G., “East Asian Urbanization in the
• Nineteenth Century”, Urbanization in History,
• Van der Woude, A. ve Shishido, (Editörler), Oxford
• University Press, New York, ABD, 61-73, 1990.
• Brakman, S., Garretsen, H., van Marrewijk, C. ve
• ven den Berg, M.,The Return of Zipf: Towards a
• Further Understanding of the Rank-Size Distribution,
• Journal of Regional Science, Cilt 39, No 1,
• -213, 1999.
• Rosen, K. T. ve Resnick, M., “The Size Distribution
• of Cities: An Examination of the Pareto law
• and Primacy”, Journal of Urban Economics, Cilt
• , 165-186,1980.
• Thomas, I., “City Size Distribution and the Size of
• Urban Systems”, Environment and Planning A,
• Cilt 17, 905-913, 1985.
• O’Sullivan, A., Urban Economics, 3.Baskı, Irvin,
• Chicago, ABD, 1996.
• Tekeli, İlhan, Modernite Aşılırken Kent Planlaması,
• İmge, Ankara, Türkiye, 2001.
• Erkut, G. ve Baypınar, M. B., “EU Integration and
• the Change of Spatial Organization in Turkey”,
• The 43rd Congress of the European Regional
• Science Association, Jyvaskyla, Finlandiya, 2003.
• Berry, B. J. L. ve Horton, F. E., Geographic Perspectives
• on Urban Systems, prentice-Hall, Inc.,
• Englewood Cliffs, N. J.,ABD, 1970.