The differences between biomimesis and formal imitation in architectural design practices

Yıl 2025, Cilt: 40 Sayı: 3, 1573 - 1588

Saruhan Korkmaz , Özge Gündem

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.1519180

Öz

Among the diverse architectural discourses that emerged after the Industrial Revolution, biomimicry, which began to gain popularity from the 21st century onwards, offers an innovative perspective on the relationship between nature and architecture in terms of design. However, due to various reasons such as personal, environmental, economic, political, etc., it fails to reflect its principles both theoretically and practically. When biomimicry fails to reflect its principles, distinguishing between formal imitation and true biomimicry becomes challenging, blurring the boundaries between the concepts. Clarifying this ambiguity that complicates the distinction of concepts and increasing the effectiveness of nature-centered designs, particularly in theoretical and practical domains within the context of biomimicry, is the primary aim of this study. Valuation criterion which is conducted based on parameters such as perception, dynamism, internal-external relationships, energy and resource efficiency, and environmental compatibility have been determined to clarify the ambiguity between formal imitation, which is result-oriented, and biomimicry, which is process and observation-oriented by analyzing 12 different buildings where the living form can be clearly observed through the entire structure. It has been observed that in cases which natural process is not sufficiently examined or understood in the design phase, the integration of natural forms into design cannot surpass formal imitation, zoomorphic and phytomorphic forms are the most suitable approaches to architectural biomimicry design and it is possible to differentiate formal imitation and biomimicry through observation, process, repetition, integrity and adaptation factors.

Anahtar Kelimeler

Biomimicry, Formal Imitation, Nature-Centered Approaches, Architecture-Nature Relationship

Mimari tasarım pratiklerinde biyomimesis ve biçimsel taklit arasındaki farklılıklar

Öz

Endüstri devrimini takiben çeşitlenen mimarlık söylemleri arasında 21. yüzyıldan itibaren popülerleşmeye başlayan biyomimesis, doğa ve mimarlık ilişkisine tasarım boyutunda yenilikçi bir perspektif sunmasına rağmen kişisel, çevresel, ekonomik, siyasi vb. birçok nedenden ötürü ilkelerini teori ve pratikte yansıtamamaktadır. Biyomimesisin ilkelerini yansıtamadığı durumlarda biçimsel taklitle arasında ayrım yapmak zorlaşırken, kavramlar arasındaki sınır, muğlak bir hal almaktadır. Çalışmanın temel amacı; biyomimesis ve biçimsel taklidin arasındaki farkın anlaşılmasını güçleştiren benzerliklerin netleştirilmesi ve biyomimesis özelinde doğa merkezli tasarımların teorik ve pratik alanlardaki etkinliğinin artırılmasıdır. Araştırmada sonuç odaklı bir yaklaşım olan biçimsel taklit ile süreç ve gözlem odaklı bir yaklaşım olan biyomimesis arasındaki sınırların netleştirilmesi için kavramlar özelinde fark yaratan değerlendirme kriterleri belirlenmiş olup; bu muğlak sınır, yapı kabuğunda canlı formunun net olarak okunabildiği 12 farklı yapı örneği üzerinden algı, dinamizm, iç-dış ilişkisi, enerji ve kaynak verimliliği ve çevre ile uyum parametreleri doğrultusunda analiz edilmiştir. Yapılan değerlendirmede, tasarım aşamasında doğal süreçlerin yeterli düzeyde incelenmediği veya anlaşılamadığı durumlarda doğadaki formun tasarıma entegre edilmesinin biçimsel taklitten öteye geçemediği, hayvansı ve bitkisel biçimlenişlerin biyomimesisin tasarım ilkelerine en uygun yaklaşımlar olduğu ve gözlem, süreç, tekrar, bütünlük, uyum faktörleri üzerinden biyomimesis ve biçimsel taklidin net olarak ayrıştırılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Biyomimesis, Biçimsel Taklit, Doğa Merkezli Yaklaşımlar, Mimarlık ve Doğa İlişkisi

Teşekkür

Bu çalışma Doç. Dr. Özge GÜNDEM danışmanlığında Araş. Gör. Saruhan KORKMAZ tarafından Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde hazırlanan Biyomimetik Tasarım Örnekleri Üzerinden Biçimsel Taklidin Değerlendirilmesi başlıklı tezden üretilmiştir. Makale yazarları Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsüne ve tezin hazırlandığı Mimarlık Tarihi Anabilim Dalı’na teşekkür ederler.

Kaynakça

• 1. Zari P.M., Biomimetic Approaches to Architectural Design for Increased Sustainability, The SB07 NZ Sustainable Building Conference, Aucland-Yeni Zelanda, 1-10, 14-16 Kasım, 2007.
• 2. Zbasnik-Senegaenik M., Kuzman M.K., Interpretations of organic architecture, Prostor, 22 (2), 290-301, 2014.
• 3. Wright F.L., In the cause of architecture, The Architectural Record, 23 (3), 154-165, 1908.
• 4. Senosiain Aguilar J., Bio Architecture, Routledge, Londra, İngiltere, 2003.
• 5. Schalk M., The architecture of metabolism inventing a culture of resilience, Arts, 3 (2), 279-297, 2014.
• 6. Kurokawa K., Metabolism in Architecture, Westview Press, Boulder, 1977.
• 7. Lin Z., Nagakin capsule tower revisiting the future of the recent past, Journal of Architectural Education, 65 (1), 13-32, 2011.
• 8. Tönük S., Bina Tasarımında Ekoloji, Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi, İstanbul, Türkiye, 2001.
• 9. Durmuş Asan Z., Türkiye’de sürdürülebilir mimari, Mimarlık Dergisi, 340, 2008.
• 10. Oktay D., Sürdürülebilirlik bağlamında planlama ve tasarım: Kuzey Kıbrısta yöresel mimarinin geleneklerinden çağdaş ve duyarlı çevrelere, Mimarist, 6, 67-71, 2002.
• 11. Özorhon G., Sürdürülebilir Mimarlık Yarının Binaları ve Bir Örnek, 11. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, İzmir-Türkiye, 17-20 Nisan, 2013.
• 12. Benyus J.M., Biomimicry: Innovation Inspired by Nature, Morrow Press, New York, A.B. D., 1997.
• 13. Arslan Selçuk S., Gönenç Sorguç A., Impact of biomimesis in architectural design paradigm, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 22 (2), 451-459, 2007.
• 14. Radwan G.A.N., Osama N., Biomimicry an approach for energy efficient building skin design, Procedia Environmental Sciences, 34, 178-189, 2016.
• 15. Pawlyn M., Biomimicry in Architecture, Riba Publishing, Londra, İngiltere, 2011.
• 16. Mazzoleni I., Architecture Follows Nature Biomimetics Principles for Innovative Design, CRC Press Taylor & Francis Group, Florida, A.B.D., 2013.
• 17. Mutlu Avinç G., Arslan Selçuk S., Mimari tasarımda biyomimetik yaklaşımlar: pavyonlar üzerine bir araştırma, Online Journal of Art and Design, 7 (2), 92-107, 2019.
• 18. Nkandu M.I., Alibaba H.Z., Biomimicry as an alternative approach to sustainability, Architecture Research, 8 (1), 1-11, 2018.
• 19. Bhatia K., Hejiib D., Biomimicry: Architecture Follows Nature, National Seminar PACE-18, Indore, Hindistan, 8-10 Şubat, 2018.
• 20. [Lopez M., Rubio R., Martin S., Croxford B., How plants inspire facades from plants to architecture: biomimetic principles for the development of adaptive architectural envelopes, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 67 (1), 692-703, 2016.
• 21. Özgür S., Mimarlıkta taklit olgusu için bir öneri: mem örüntüleri ve mimari emsal hikayesi kavramı, Megaron, 17 (32), 192-200, 2018.
• 22. Gür Ş.Ö., Mimarlıkta taklit: Eski türkü yeni aranjman, Mimarlık Dergisi, 333, 37-40, 2007.
• 23. Demirkan Ö., Usta A., Mimari tasarlama sürecinde mimesis/taklit kavramı; kaba kümeler üzerinden bir çözümleme önerisi, Tasarım Kuram, 17 (32), 20-34, 2021.
• 24. Downs R.M., Stea D., Image and Environment: Cognitive Mapping and Spatial Behavior, Routledge Press, New York, A.B.D., 1973.
• 25. Carlson R.A., Wenger J.L., Sullivan M.A., Coordinating information from perception and working memory, Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 19 (3), 531-548, 1993.
• 26. Agamben G., The Open Man and Animal, Stanford University Press, Stanford, A.B.D., 2004.
• 27. Frederick M., Mimarlık Okulundan Öğrendiğim 101 Şey, Yem Yayınları, İstanbul, Türkiye, 2020. (Atmaca V. Çev.)
• 28. Özer B., Kültür Sanat Mimarlık, Yem Yayınları, İstanbul, Türkiye, 2009.
• 29. Jodidio P., Santiago Calatrava, Taschen, Köln, Almanya, 1998.
• 30. Koleva I., Duman Yüksel Ü., Benaabidate L., Ecology Planning and Design, St. Kliment Ohridski University Press, Sofya, Bulgaristan, 2017.
• 31. Badiee J., The image of the mystic flower exploring the lotus symbolism in the baha’i house of worship, The Journal of Baha’i Studies, 10 (1-2), 11-26, 2000.
• 32. Sahil M., Kothari P., Case study on architecture of lotus temple, International Journal of Engineering Research & Technology, 9 (5), 1355-1360, 2020.
• 33. Mazur B., Review of extravagant projects by santiago calatrava, IOP Conference Series Materials Science and Engineering, 471 (7), 1-9, 2019.
• 34. Polat Z.R., Dikmen Ç.B., Biyomimikri ve kinetik mimarlık yaklaşımlarının ara kesitinde üretilen biyomimetik çalışmaların sürdürülebilir mimarlık kapsamında irdelenmesi, Online Journal of Art and Design, 12 (1), 14-30, 2024.
• 35. Fenkli M., Coşkun R., Yüksek yapılarda diagrid strüktürler ve sürdürülebilirliğe etkisi, Journal of Technical Science, 12 (2), 1-5, 2022.
• 36. Küçük M., Arslan H.İ., Investigation Of Diagrid Structures Over Gherkin Tower, 3rd International Conference of Contemporary Affairs in Architecture and Urbanism, Alanya, Türkiye, 6-8 Mayıs, 2020.
• 37. ElDin, N.N., Biomimetic approach for building envelope adaptation in hot and dry regions, Green Building & Construction Economics, 4 (2), 367-383, 2023.
• 38. Güleryüz Çohadar M., Dostoğlu N., Yüksek binalar ve sürdürülebilir mimarlık: çelişkiler beklentiler, Yapı Dergisi, 368, 74-76, 2012.
• 39. Shiner, L., Architecture vs. art: the aesthetics of art museum design, Contemporary Aesthetics (Journal Archive), 5, 2007.
• 40. Powell K., Structure, Space and Skin: The Work of Nicholas Grimshaw & Partners, Londra, İngiltere, 1995.
• 41. Soyupak S., Çardak F.S., Tarihi çevrede yeni tasarım yaklaşıımlarının tarsus gözlükule kazıları araştırma merkezi örneği üzerinden incelenmesi, İdealkent, 42 (15), 844-870, 2023.
• 42. Cevizci A., Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul, Türkiye, 2010.
• 43. Vojcak D., Gehry’s nationale-nederlanden office building (dancing house / fred & ginger), 2017. https://www.academia.edu/39161863/Gehrys_Nationale_Nederlanden_Office_Building_Dancing_House_Fred_and_Ginger_ (Erişim Tarihi: 20.03.2024).
• 44. Gosciniak M., Januszkiewicz K., Architecture Inspired by Nature Human Body in Santiago Calatrava’s Works Sophisticated Approach to Architectural Design, IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 2019.
• 45. Tola A., Vokshi A., Santiago Calatrava City of Arts and Science: The Similarity of The Elements, 2nd Annual International Conference on Business Technology and Innovation, Durres, Arnavutluk, 32-42, 2013.
• 46. Karasakal H.B., Kavraz M., Yapısal ve fonksiyonel bağlamda bir sanat yapısı: Valencia opera binası, Journal of Art and Interpretation, 38, 216-243, 2021.
• 47. Saad B.S., Abo Elazm F.M., Toward novel and appropriate smart buildings Beijing water cube, International Journal of Environmental Science, 2, 13-22, 2017.
• 48. Tsui E., Evolutionary Architecture: Nature as a Basis for Design, John Willey & Sons, New York, A.B.D., 1999.
• 49. Fournier C., Cook P., Research outputs 1 and 2: kunsthaus graz, UCL Discovery, 1-59, 2003. http://discovery.ucl.ac.uk/13132/1/13132.pdf (Erişim Tarihi: 20.03.2024)
• 50. Çözüm odaklı ve sorun odaklı yaklaşım modellerinde tasarım adımları tablosu kaynak [17] referans alınarak yazarlar tarafından hazırlanmıştır.
• 51. Bitkisel (fitomorfik) biçimleniş örnekleri karşılaştırma tablosu (Tüm görsellere erişim tarihi: 25.03.2024) bit.ly/3ASrCT9 1.a. bit.ly/410KH07 2. bit.ly/414aSD0 2.a. bit.ly/4g0SYWh 3. bit.ly/48XENir 3.a. bit.ly/4id9uo7
• 52. Hayvansı (zoomorfik) biçimleniş örnekleri karşılaştırma tablosu (Tüm görsellere erişim tarihi: 25.03.2024) bit.ly/3OjgTo4 1.a. bit.ly/3CAtyAr 2. bit.ly/3YRqLKw 2.a. bit.ly/3Vq7rmT 3. bit.ly/4eEQRpN 3.a. bit.ly/3OfJ874
• 53. İnsansı (antropomorfik) biçimleniş örnekleri karşılaştırma tablosu (Tüm görsellere erişim tarihi: 25.03.2024) bit.ly/3Cwweif 1.a. bit.ly/3COIFWL 2. bit.ly/3YY9PCa 2.a. bit.ly/3CEk0o1 3. bit.ly/4eLU7Qd 3.a. bit.ly/3YZfJTt
• 54. Mikroskobik (mikromorfik) biçimleniş örnekleri karşılaştırma tablosu (Tüm görsellere erişim tarihi: 25.03.2024) bit.ly/410LApt 1.a. bit.ly/4928izJ 2. bit.ly/3CBAblU 2.a. bit.ly/4fEz9Ek 3. bit.ly/492Nmbv 3.a. bit.ly/3YY9ZcK
• 55. Biçimleniş türlerine göre yapıların biyomimesis yeterlilikleri yazarlar tarafından hazırlanmıştır.