KAZAKİSTAN-RUSYA İLİŞKİLERİNDE COĞRAFİ TAHAYYÜLLER

Year 2016, Issue: 19, 95 - 121, 31.12.2016

Anar Somuncuoğlu

Abstract

Bu makalede Rusya’nın Kazak topraklarına yayılmaya başladığından bu yana kendi amaçları doğrultusunda bu alanla ilgili olarak üretilen mekan kavramsallaştırması ve bu mekan tasarımlarına karşı olarak Kazakistan’da bağımsızlıktan sonra gelişen alternatif coğrafi tahayyüller ele alınmıştır. Kazakistan, eskiden Sibirya’nın ve Rusya’nın bir parçası, bugün ise kültürel birliktelik sergileyen Avrasya’nın bir parçası olarak Rusya elitleri tarafından kavramsallaştırılmıştır. Ayrıca Rusya’da Rusya’nın dışında kalan Rus kültürünün yaygın olduğu bölgeleri kapsayan Rus Dünyası anlayışı mevcuttur. Kazakistan hükümeti Avrasya’yı eski Sovyet alanında eşit bazlı ekonomik bütünleşme alanı olarak görmeyi tercih etmekte, Rus Dünyası kavramı konusunda ise suskun kalmaktadır. Diğer taraftan hükümet, Kazakistan’ı çok etnikli bir ülke, ancak aynı zamanda Kazak ülkesi olarak kavramsallaştırmaktadır. Buna göre Kazakistan, Çarlık döneminde sömürgeleştirilmesine rağmen, Sovyet döneminde dahi Rusya’dan farklı olan Kazak yurdudur. Makalede Kazakistan resmi tarih anlayışı incelenmiş, Kazakistan tarih yazımının Türk Dünyası mekan tasarımını desteklediği öne sürülmüştür.

Keywords

coğrafi tahayyül, Rusya, Kazakistan, Avrasya, Sibirya, tarih yazımı, Türk Dünyası, Rus Dünyası, eleştirel jeopolitik

References

• CUMMINGS, Sally N. (2006), “Legitimation and Identification in Kazakhstan”, Nationalism and Ethnic Politics, Cilt 12, Sayı 2, s. 172-204.
• ÇEBOTARYOV, Andrey (2015), Politiçeskaya Mysl’ Suverennogo Kazahstana, Astana, Almatı: İMEP. DADABAYEVA, Gulnara ve Dina SHARİPOVA (2015), “The Imagined Nation-State in Soviet Literature: The Case of Koshepndiler”, Nationalities Papers, s. 1- 16.
• DAMEŞEK L.M. ve A.V. REMNEV (2007), Sibir’ v Sostave Rossiyskoy İmperiyi, Moskova: Novoye Literaturnoye Obozreniye.
• DUGİN, Aleksandr (1997), Osnovı Geopolitiki, Moskova: Arktogeya.