ŞEHİRDEKİ YABANCI: TURGUT UYAR’IN ŞİİRİNDE MODERNİZM ELEŞTİRİSİ

Year 2018, Issue: 22, 69 - 78, 30.06.2018

Prof. Dr. Mustafa Kurt

Abstract

İkinci Yeni’nin önemli şairlerinden olan Turgut Uyar, gelenekli şiirin özelliklerini taşıyan Arz-ı Hal (1949) ve Türkiyem (1952) adlı ilk kitaplarından sonra yayımladığı Dünyanın En Güzel
Arabistanı (1959) ile hem teknik açıdan hem de şiir dili açısından yeni ve farklı bir edebî anlayışı benimser. Uyar’ın İkinci Yeni şiirinin özelliklerini taşıyan bu üçüncü kitabıyla birlikte yeni bir şiirsel söylem geliştirdiği ve dünyaya farklı bir algılama biçimiyle yaklaşmaya başladığı gözlemlenir. Modern kent ve bireyin sorunlarını yeni bir dil ve imgeler sistemi ile ele alan bu ikinci dönem Turgut Uyar’ın şiir serüveninde önemli bir kırılmadır. Bu dönemle birlikte Turgut Uyar’ın şiirlerinde görülen ve modernizmin getirdiklerinden huzursuz olan birey, kentte yaşadığı kuşatılmışlık duygusuna karşı bir tür doğaya kaçma arzusuna sığınır. Uyar’ın modernite karşıtı bu şiirsel söylemi onun şiirlerinde kendine özgü bazı imge ve kavramlarla somutlaştırılır. Bu makalede Uyar’ın şiirlerinde modernitenin hangi açılardan ve nasıl eleştirildiği tartışılacak ve bu eleştirel dilin şiirdeki görünümleri üzerinde durulacaktır.

Keywords

Turgut Uyar, İkinci Yeni, modernizm, modernite eleştirisi, modern şiir

References

• CANER, Fırat (2006), Turgut Uyar’ın Huzursuzluğu, (Doktora Tezi), Ankara: Bilkent Üniversitesi.
• CEVİZCİ, Ahmet (2000), Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• FREUD, Sigmund (2011), Uygarlığın Huzursuzluğu (Çev. Haluk Barışcan), İstanbul: Metis Yayınları.
• İM HOF, Ulrich (1995), Avrupa’da Aydınlanma, (Çev. Şebnem Sunar), İstanbul: Afa Yayıncılık.
• KUNDERA, Milan (2002), “Cervantes’in Hor Görülen Mirası”, Roman Sanatı, (Çev. Aysel Bora), İstanbul: Can Yayınları.
• KURT, Mustafa (2012), “Dünyanın En Güzel Arabistanı Neresi?”, Mürekkebin İzinde, Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.
• KURT, Mustafa (2011), “Gerçeküstücülük ve Modernizm Bağlamında Sait Faik’in Son Hikâyeleri” Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/3 Summer 2011, p. 1463-1475.
• UYAR, Turgut (2004), Büyük Saat (Bütün Şiirleri), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• UYAR, Turgut (2009), Korkulu Ustalık, (Haz. Alaattin Karaca), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• UYAR, Turgut (2010), Yitiksiz – Kitaplarına Girmemiş Şiirleri, (Haz. Mehmet Can Doğan), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları