THEORETICAL BASIS OF STRATEGIC HUMAN RESOURCES MANAGEMENT: UNIVERSALISTIC, CONTINGENCY AND CONFIGURATIONAL APPROACHES

Yıl 2013, Cilt: 15 Sayı: 1, 1 - 35, 01.06.2013

Sait Gürbüz

Öz

Most of the studies about strategic human resources management generally
intensify on practical recommendations or empirical information. But it is critisized that
these studies are not based on valid theoretical basis, so it makes theoretical development
of SHRM field more difficult and to understand human resources applications which are
required to become integrated with the organization strategy. This study aims to examine
the three approaches (universalistic, contingency, configurational) accepted as the main
foundations of SHRM and contribution and assumptions of these approaches about SHRMorganizational
performance relation. Moreover development and assumptions of these
three approaches and empirical studies are viewed and a general evaluation is made. Also
differences, theoretical basis and levels of analysis of these three approaches are reviewed.
Finally, it is seen that theoretical development of SHRM focus on different dimensions and
priorities instead of explaining HRM-organizational performance relation with only one
theory; universalistic approach become more widespread in the other contextes outside
North America but also these three approaches should be tested outside North America as
well.

Anahtar Kelimeler

Strategic human resources management, universalistic approach, contingency approach, configurational approach.

STRATEJİK İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN KURAMSAL TEMELLERİ: EVRENSELCİ, KOŞUL BAĞIMLILIK VE YAPISALCI YAKLAŞIMLAR

Öz

Stratejik insan kaynakları yönetimi (SİKY) alanına dair çalışmaların genelde uygulamaya dönük tavsiye ve görgül bilgi sunumları şeklinde yoğunlaştığı görülmektedir. Ancak bu çalışmaların sağlam kuramsal temellere dayandırılmaması eleştirilmekte, dolayısıyla örgüt stratejisiyle bütünleşmesi gereken insan kaynakları uygulamalarının anlaşılmasını ve henüz yeni sayılabilecek SİKY alanının kuramsal gelişimini zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada SİKY’nin dayandığı temel kuramlar olarak kabul edilen evrenselci, koşul bağımlılık ve yapısalcı yaklaşımlar ile bu kuramların SİKY-örgütsel performans ilişkisindeki varsayım ve katkılarını incelemek amaçlanmış ve bu üç kuramın gelişimi, varsayımları ile görgül çalışmalar incelenmiş ve genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Ayrıca işbu üç kuramın önerdikleri yaklaşımların farklılıkları, kuramsal alt yapıları ve analiz düzeyleri irdelenmiştir. Sonuç olarak SİKY’ndeki kuramsal gelişimin, İKY-örgütsel performans ilişkisini tek kuramla açıklamak yerine farklı boyut ve önceliklere odaklanan ve yanıt arayan kuram arayışları yönünde sürdüğü; evrenselci kuramın Kuzey Amerika dışındaki bağlamlarda da yaygınlaştığı, ancak üç kuramın sınanması açısından Kuzey Amerika dışında da çalışma gereksinimi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Stratejik insan kaynakları yönetimi, evrenselci kuram, koşul bağımlılık kuramı, yapısalcı kuram