Son zamanlarda bilgi ve iletişim teknolojilerindeki
gerçekleşen gelişmeler sonucunda başta akıllı telefonlar olmak üzere
taşınabilir cihazlar her yaştan kullanıcı tarafından yoğun bir şekilde
kullanılmaya başlamıştır. Bu cihazlara kurulabilen ve çocuklar tarafından
sıklıkla kullanılan uygulamalarla ilgili bir takım içerik tanımlama ve yaş
derecelendirme standartları belirlenerek kullanıma sunulmuştur. Bu araştırmanın
amacı akıllı cihazlardaki uygulamalara ilişkin ebeveynlerin içerik tanımlama ve
yaş derecelendirme standartları konusundaki farkındalık durumlarını
incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş, veriler yarı
yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Görüşmeler 2016–2017
öğretim yılı ikinci döneminde Batı Anadolu’da bir şehir merkezinde ikamet eden
2–16 yaş aralığında çocuğu olan ve akıllı cihaza sahip ebeveynler ile
gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar amaçsal örnekleme yöntemlerinden ölçüt
örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Görüşmelerden elde edilen veriler yazılı
hale getirildikten sonra içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenip
kodlanmış ve kodlamalara göre sınıflandırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda,
ebeveynlerin çoğunun içerik tanımlama ve yaş derecelendirme standartları
hakkında fikirlerinin olmadığı görülmüştür. Ebeveynler, cihaz şifreleme, veli
kontrol uygulamaları, güvenlik önlemleri gibi kısıtlamalar getirmeden
çocuklarının akıllı cihazları kullanmaları konusunda tedirginlik
hissettiklerini belirtmişler, uygulama marketinin ebeveyn kontrolü veya işletim
sisteminin yaş derecelendirme özelliğini kullanmadıklarını ifade etmişlerdir.
Araştırma sonucunda akıllı cihazların bilinçli kullanımına ve gelecek
araştırmalara yönelik birtakım önerilerde bulunulmuştur.
Akkoyunlu, B. ve Tuğrul, B. (2002). Okul öncesi çocukların ev yaşantısındaki teknolojik etkileşimlerinin bilgisayar okuryazarlığı becerileri üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 12-21.
Ayas, T. ve Horzum, M. B. (2013). İlköğretim Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ve Aile İnternet Tutumu, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (39),46-57.
Aydın İ. (2013). Çocuk, internet ve etik. Gençlik araştırmaları dergisi, 2, 106.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Geliştirilmiş 2. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Cohen, J. (1960). A coefficient of agreement for nominal scales. Educational and Psychological Measurement, 20, 37–46.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
Felini, D. (2014). Beyond today’s video game rating systems: A critical approach to PEGI and ESRB, and proposed improvements. Games and Culture, 10(1), 106–122.
Graham, M., Milanowski, A. ve Miller, J. (2012). Measuring and Promoting Inter-Rater Agreement of Teacher and Principal Performance Ratings. Center for Educator Compensation Reform. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED532068.pdf adresinden erişilmiştir.
Kılınç, S. (2015). Okul öncesi çağındaki çocukların teknoloji kullanımı hakkında ebeveyn görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Kutner, L. A., Olson, C. K., Warner, D. E., & Hertzog, S. M. (2008). Parents’ and sons’ perspectives on video game play. Journal of Adolescent Research, 23(1), 76–96.
Kuzu, A. (2008). İnternet Kullanımı ve Aile Araştırması. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları. Genel Yayın No: 133.
Lee, S. J. ve Chae, Y. G. (2007). Children's Internet Use in a Family Context: Influence on Family Relationships and Parental Mediation. Cyberpsychology & behavior 10, 640-644.
Mattern, F. (2003, 28 Aralık). From smart devices to smart everyday objects (Extended Abstract). http://www.vs.inf.ethz.ch/publ/papers/Generic_106.pdf. adresinden erişilmiştir.
Özhan, S. (2011). Dijital oyunlarda değerlendirme ve sınıflandırma sistemleri ve Türkiye açısından öneriler. Aile Toplum ve Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 25, 22-27.
PEGI (2016, 17 Kasım). About PEGI? What do the labels mean? http://www.pegi.info/en/index/id/33/ adresinden erişilmiştir.
Umbut (2012, 18 Aralık). PEGI ve ESRB Sınıflandırma Sistemi Nedir? http://www.psvitaturkiye.com/pegi-ve-esrb-siniflandirma-sistemi-nedir/ adresinden erişilmiştir.
Uzuner, Y. (1999). Niteliksel Araştırma Yaklaşımı. Bir, A. A. (Yay. haz.) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri içinde (s. 173-193). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1081, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 601.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Year 2019,
Volume: 39 Issue: 1, 297 - 322, 20.03.2019
Akkoyunlu, B. ve Tuğrul, B. (2002). Okul öncesi çocukların ev yaşantısındaki teknolojik etkileşimlerinin bilgisayar okuryazarlığı becerileri üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 12-21.
Ayas, T. ve Horzum, M. B. (2013). İlköğretim Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ve Aile İnternet Tutumu, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (39),46-57.
Aydın İ. (2013). Çocuk, internet ve etik. Gençlik araştırmaları dergisi, 2, 106.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Geliştirilmiş 2. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Cohen, J. (1960). A coefficient of agreement for nominal scales. Educational and Psychological Measurement, 20, 37–46.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
Felini, D. (2014). Beyond today’s video game rating systems: A critical approach to PEGI and ESRB, and proposed improvements. Games and Culture, 10(1), 106–122.
Graham, M., Milanowski, A. ve Miller, J. (2012). Measuring and Promoting Inter-Rater Agreement of Teacher and Principal Performance Ratings. Center for Educator Compensation Reform. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED532068.pdf adresinden erişilmiştir.
Kılınç, S. (2015). Okul öncesi çağındaki çocukların teknoloji kullanımı hakkında ebeveyn görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Kutner, L. A., Olson, C. K., Warner, D. E., & Hertzog, S. M. (2008). Parents’ and sons’ perspectives on video game play. Journal of Adolescent Research, 23(1), 76–96.
Kuzu, A. (2008). İnternet Kullanımı ve Aile Araştırması. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları. Genel Yayın No: 133.
Lee, S. J. ve Chae, Y. G. (2007). Children's Internet Use in a Family Context: Influence on Family Relationships and Parental Mediation. Cyberpsychology & behavior 10, 640-644.
Mattern, F. (2003, 28 Aralık). From smart devices to smart everyday objects (Extended Abstract). http://www.vs.inf.ethz.ch/publ/papers/Generic_106.pdf. adresinden erişilmiştir.
Özhan, S. (2011). Dijital oyunlarda değerlendirme ve sınıflandırma sistemleri ve Türkiye açısından öneriler. Aile Toplum ve Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 25, 22-27.
PEGI (2016, 17 Kasım). About PEGI? What do the labels mean? http://www.pegi.info/en/index/id/33/ adresinden erişilmiştir.
Umbut (2012, 18 Aralık). PEGI ve ESRB Sınıflandırma Sistemi Nedir? http://www.psvitaturkiye.com/pegi-ve-esrb-siniflandirma-sistemi-nedir/ adresinden erişilmiştir.
Uzuner, Y. (1999). Niteliksel Araştırma Yaklaşımı. Bir, A. A. (Yay. haz.) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri içinde (s. 173-193). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1081, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 601.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Öztürk, G., & Şahin, F. (2019). Ebeveynlerin Akıllı Cihazlarda Kullanılan İçerik Tanımlama Standartları ile İlgili Farkındalıklarının İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 297-322. https://doi.org/10.17152/gefad.410349
AMA
Öztürk G, Şahin F. Ebeveynlerin Akıllı Cihazlarda Kullanılan İçerik Tanımlama Standartları ile İlgili Farkındalıklarının İncelenmesi. GUJGEF. March 2019;39(1):297-322. doi:10.17152/gefad.410349
Chicago
Öztürk, Gülcan, and Feyza Şahin. “Ebeveynlerin Akıllı Cihazlarda Kullanılan İçerik Tanımlama Standartları Ile İlgili Farkındalıklarının İncelenmesi”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 39, no. 1 (March 2019): 297-322. https://doi.org/10.17152/gefad.410349.
EndNote
Öztürk G, Şahin F (March 1, 2019) Ebeveynlerin Akıllı Cihazlarda Kullanılan İçerik Tanımlama Standartları ile İlgili Farkındalıklarının İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 39 1 297–322.
IEEE
G. Öztürk and F. Şahin, “Ebeveynlerin Akıllı Cihazlarda Kullanılan İçerik Tanımlama Standartları ile İlgili Farkındalıklarının İncelenmesi”, GUJGEF, vol. 39, no. 1, pp. 297–322, 2019, doi: 10.17152/gefad.410349.
ISNAD
Öztürk, Gülcan - Şahin, Feyza. “Ebeveynlerin Akıllı Cihazlarda Kullanılan İçerik Tanımlama Standartları Ile İlgili Farkındalıklarının İncelenmesi”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 39/1 (March 2019), 297-322. https://doi.org/10.17152/gefad.410349.
JAMA
Öztürk G, Şahin F. Ebeveynlerin Akıllı Cihazlarda Kullanılan İçerik Tanımlama Standartları ile İlgili Farkındalıklarının İncelenmesi. GUJGEF. 2019;39:297–322.
MLA
Öztürk, Gülcan and Feyza Şahin. “Ebeveynlerin Akıllı Cihazlarda Kullanılan İçerik Tanımlama Standartları Ile İlgili Farkındalıklarının İncelenmesi”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol. 39, no. 1, 2019, pp. 297-22, doi:10.17152/gefad.410349.
Vancouver
Öztürk G, Şahin F. Ebeveynlerin Akıllı Cihazlarda Kullanılan İçerik Tanımlama Standartları ile İlgili Farkındalıklarının İncelenmesi. GUJGEF. 2019;39(1):297-322.