Tevazu Ölçeği Geliştirme Çalışması

Year 2019, Volume: 39 Issue: 3, 1453 - 1485, 24.12.2019

Baki Büyüksevindik , Şerife Işık

Abstract

Bu çalışmada tevazu karakter gücünü ölçmeye yönelik bir ölçme aracı
geliştirilmiştir. İlk olarak 167 üniversite öğrencisi üzerinde tevazuyla ilgili
nitel çalışma yapılmıştır. Daha sonra nitel çalışma bulguları ve ilgili alan
yazın ışığında madde havuzu oluşturulmuş, alan ve dil uzmanlarının görüş ve
önerileri dikkate alınıp gerekli düzeltmelerde bulunularak pilot uygulama
gerçekleştirilmiştir. Tevazu Ölçeği’ nin madde analizini yapabilmek ve faktör
yapısını ortaya çıkarmak için 373 öğrenciden toplanan verilerle açımlayıcı
faktör analizi yapılmıştır. Faktör analizi sonucunda ölçeğin tek faktörlü
olmasına karar verilmiş ve faktör yapısını doğrulamak için 302 öğrenciden
toplanan verilerle doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin ölçüt
bağıntılı geçerliği için Benlik Saygısı Envanteri, Sosyal İstenirlik Ölçeği,
Narsistik Kişilik Envanteri ve Beck Depresyon Envanteri kullanılmıştır. Tevazu
Ölçeği’nin güvenirlik çalışması için iç tutarlılık katsayısı ve test-tekrar
test yönteminden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda 9 maddeden
oluşan ve 5’li likert tipi derecelendirmeye sahip Tevazu Ölçeği elde
edilmiştir. Sonuçlar ilgili alan yazın çerçevesinde tartışılmıştır.

Keywords

karakter gücü, ölçek geliştirme, tevazu, üniversite öğrencileri

References

• Akın, A. (2010). İki boyutlu sosyal istenirlik ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin araştırılması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 771-784.
• Aksu, G., Eser, M. T., & Güzeller, C. O. (2017). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modeli uygulamaları. Ankara: Detay.
• Arıcak, T. (1999). Grupla psikolojik danışma yoluyla benlik ve mesleki benlik saygısının geliştirilmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Atay, S. (2009). Narsistik kişilik envanteri’nin Türkçe’ye standardizasyonu. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 181-196.
• Back, M. D., Schmuckle, S. C., & Egloff, B. (2010). Why are narcissists so charming at first sight? Decoding the narcissism-popularity link at zero acquaintance. Journal of Personality and Social Psychology, 98, 132–145.
• Bok, S. (1995). Common values (Vol. 1). University of Missouri.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Carver, C. S., & Scheier, M. F. (1990). Principles of self-regulation: action and emotion. In E. T. Higgins & R. M. Sorrentino (Eds.), Handbook of motivation and cognition: Vol. 2. Foundations and social behavior (pp 3-52). New York: Guilford.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• DeVellis, R. F. (2003). Scale development theory and applications. London: SAGE.
• Dey, I. (1993). Qualitative data analysis: A user-friendly guide for social scientists. London: Routledge.
• Elliott, J. C. (2010). Humility: Development and analysis of a scale. Doctoral Dissertation, University of Tennessee, Knoxville.
• Erkuş, A. (2013). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin.
• Erkuş, A. (2016). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I. Ankara: Pegem Akademi.
• Exline, J. J., & Geyer, A. L. (2004). Perceptions of humility: a preliminary study. Self and Identity, 3, 95-114.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. London: Sage.
• Fong, T. C. T., Wang, X. L., & Wang, Y. J. (2012). Confirmatory factor analysis of the stagnation scale, a traditional Chinese medicine construct operationalized for mental health practice. International Journal of Behavioral Medicine, 19(2), 228-233.
• Funder, D. C. (1995). On the accuracy of personality judgment: A realistic approach. Psychological Review, 102(4), 652.
• Gable, S.L., & Haidt, J. (2005). What (and why) is positive psychology? Review of General Psychology, 9, 103-110.
• Gómez, A. P. & Delgado, D. (2003). Codependency in families of drug users and nonusers/ la codependencia en familias de consumidores no consumidores de drogas: Estado delarte construcción de un instrumento. Psicothema, 15(3), 381- 387.
• Hambleton, R. K., Swaminathan, H., & Rogers, H. J. (1991). Fundamentals of item response theory. London: Sage.
• Helgeson, V. S. (2003). Unmitigated communion and adjustment to breast cancer: associations and explanations. Journal of Applied Social Psychology, 33(8), 1643-1661.
• Hisli, N. (1988). Beck depresyon envanterinin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi, 6(22), 118-126.
• Hisli, N. (1989). Beck depresyon envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7(23), 3-13.
• Ingram, R. E. (1990). Self-focus attention in clinical disorders: review and conceptual model. Psychology Bulletin, 109, 156-176.
• Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39, 31-36.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademi.
• Kline, R. B. (2013). Applied quantitative analysis in the social sciences. In Y. Petscher & C. Schatsschneider (Eds.), Exploratory and confirmatory factor analysis (pp. 171-207). New York: Routledge.
• Landis, J. R., & Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 159-174
• Landrum, R. E. (2002, May). Humility: Its measurement and impact on personperception. Poster presented at the annual meeting of the Midwestern Psychological Association, Chicago.
• Landrum, R. E. (2011). Measuring dispositional humility: A first approximation. Psychological Reports, 108(1), 217-228.
• Linley, A. P., Joseph, S., Harrington, S., & Wood, A. M. (2006). Positive psychology: Past, present, and (possible) future. The Journal of Positive Psychology, 1(1), 3-16.
• Lomax, R. G., & Schumacker, R. E. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling. London: Lawrence Erlbaum Associates.
• McCullough, M. E., & Snyder, C. R. (2000). Classical sources of human strength: Revisiting an old home and building a new one. Journal of Social and Clinical Psychology, 19(1), 1-10.
• Pallant, J. (2001). SPSS survival manual. Maidenhead: Open University.
• Park, N., Peterson, C., & Seligman, M. E. (2004). Strengths of character and well-being. Journal of social and Clinical Psychology, 23(5), 603-619.
• Park, N., Peterson, C., & Seligman, M. E. (2006). Character strengths in fifty-four nations and the fifty US states. The Journal of Positive Psychology, 1(3), 118- 129.
• Peterson, C. & Seligman, M.E.P. (2004). Character strengths and virtues: a handbook and classification. Washington, DC: American Psychological Association.
• Pyszczynski, T., Hamilton, J., Greenberg, J., & Glen, N. (1991). On the relationship between self-focused attention and psychological disorder: a critical reappraisal. Psychology Bulletin, 110(3), 538-543.
• Quiros, A. E. (2010). The development, construct validity, and clinical utility of the Healthy Humility Inventory. Doctoral Dissertation, The Office of Graduate Studies of Texas A & M University, Texas.
• Raskin, R., & Terry, H. (1988). A principal-components analysis of the Narcissistic Personality Inventory and further evidence of its construct validity. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 890–902.
• Robinson, J. P., Shaver, P. R., & Wrightsman, L. S. (1991). Criteria for scale selection and evaluation. Measures of Personality and Social Psychological Attitudes, 1(3), 1-16.
• Sarıçam, H., Akın, A., Gediksiz, E., & Akın, U. (2012). Alçakgönüllülük ölçeğinin Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2(2), 165-188.
• Saygın, Y. (2014). Üniversite öğrencilerinin tevazu düzeylerinin denetim odağı ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Scherwitz, L. & Canick, J. C. (1988). Self-reference and coronary heart disease risk. In type a behavior pattern: research, theory and intervention. (Ed: K. Houston, CR Snyder), New York: Wiley
• Schwartz, S. H. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values?. Journal of Social Issues, 50(4), 19-45.
• Seçer, İ. (2015). Spss ve lisrel ile pratik veri analizi. Ankara: Anı.
• Seligman, M. E. P., & Czikszentmihalyi, M. (2000). Positive Psychology. An introduction. American Psychologist, 55, 5-14.
• Seligman, M. E. P. (2002). Positive psychology, positive prevention, and positive therapy. Handbook of Positive Psychology, 2(2002), 3-12.
• Silverman, D. (2001). Interpreting qualitative data. London: Sage.
• Strauss, A., & Corbin, J. M. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. London: Sage.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. New York: Allyn and Bacon.
• Tangney, J. P. (2000). Humility: theoretical perspectives, empirical findings and directions for future research. Journal of Social and Clinical Psychology, 19, 70–82.
• Tangney, J. P. (2002). Humility. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds.), Handbook of Positive psychology (pp. 411-419). Oxford: Oxford University.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Akademi.
• Tekin, H. (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı.
• Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and application. Washington, DC: American Psychological Association.
• Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: TDK.
• Watkins, E., & Teasdale, J. D. (2004). Adaptive and maladaptive self-focus in depression. Journal of Affective Disorders, 82, 1-8.
• Worthington, E. L., & Scherer, M. (2004). Forgiveness is an emotion-focused coping strategy that can reduce health risks and promote health resilience: Theory, review, and hypotheses. Psychology & Health, 19(3), 385-405.
• Wright, P. M., McMahan, G. C., & McWilliams, A. (1994). Human resources and sustained competitive advantage: a resource-based perspective. International Journal of Human Resource Management, 5(2), 301-326.
• Yong, A. G. ve Pearce, S. (2013). A beginner’s guide to factor analysis: Focusing on exploratory factor analysis. Tutorials in Quantitative Methods for Psychology, 9(2), 79-94.