The First Detailed Analyses into Sociology Teaching in Turkey: Hilmi Ziya Ulken

Year 2013, Volume: 33 Issue: 1, 31 - 50, 01.03.2013

Yrd. Doç. D.r. Beyhan Zabun

Abstract

The aim of the current study was to investigate the first comprehensive research carried out by Hilmi Ziya Ulken in the field of sociology at higher education and secondary education and published in 1956 in Turkey. Parallel with its emergence in the West, sociology which was introduced in the latest period of the Ottoman Empire could hardly find its place in higher education and secondary education, such that while it was not studied in most of the European countries, it was included in the secondary education curriculum in 1924 in Turkey. In his detailed study titled “Sociology Teaching and Researches in the World and in Turkey”, Ulken investigated the developmental process of sociology in various countries of the world. The aspect that makes this study meaningful is that it was the first study carried out in the country in the field of sociology teaching. There were some other studies carried out into the development of sociology itself before that study in Turkey, however, none of these studies did not examine the content, method, problems etc. of sociology teaching. In his study, Ulken investigated the introduction of sociology in Turkey, the impact of French, German, British and American sociology echoles on Turkish sociology, the insufficiency of theoretical and practical sociological researches and sociology teaching at higher and secondary education in detail.

Keywords

Sociology, Hilmi Ziya Ulken, Teaching Sociology, Sociological Research

Türkiye'de Sosyoloji Öğretimi Üzerine Kapsamlı İlk Çözümleme: Hilmi Ziya Ülken

Abstract

Bu çalışmada ülkemizde yükseköğretim ve ortaöğretimde sosyoloji öğretimi alanında Hilmi Ziya Ülken tarafından yapılan ve 1956 yılında yayımlanan ilk kapsamlı araştırma incelenmiştir. Batıda ortaya çıkışına paralel olarak Osmanlı\'nın son döneminde Türkiye\'ye gelen sosyolojinin yükseköğretim ve ortaöğretimde kendi yer bulması zor olmamıştır. Öyle ki aynı dönemde birçok Avrupa ülkesinde ortaöğretim düzeyinde sosyoloji okutulmazken, ülkemizde 1924 yılında lise programlarında yer almıştır. Ülken, “Dünya\'da ve Türkiye\'de Sosyoloji Öğretim ve Araştırmaları” başlıklı kapsamlı çalışmasında sosyolojinin dünyanın değişik ülkelerinde gelişim sürecini incelemiştir. Bu çalışmayı önemli kılan yönü sosyoloji öğretimi alanından ülkemizde yapılan ilk çalışma olmasıdır. Bu çalışmadan önce ülkemizde sosyolojinin gelişimine ilişkin çalışmalar yapılmıştır ancak önceki araştırmaların hiçbirinde sosyoloji öğretiminin içeriği, yöntemi, sorunları vb. gibi konular incelenmemiştir. Ülken, araştırmasında sosyolojinin Türkiye\'ye girişi, Fransız, Alman, İngiliz ve Amerikan sosyoloji ekollerinin Türk sosyolojisi üzerine etkilerini, Türkiye\'de teorik ve uygulamalı sosyoloji araştırmalarının yetersizliğini, yükseköğretimde ve ortaöğretimde sosyoloji öğretimini ayrıntılı olarak ele almıştır.

Keywords

Sosyoloji, Hilmi Ziya Ülken, Sosyoloji Öğretimi, Sosyolojik Araştırma

References

• Arslanoğlu, İ. (2012). Genel sosyoloji. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aslantürk Z. ve Amman T. (2000). Sosyoloji. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Ergun, D. (1979). 100 sorudan sosyoloji el kitabı. İstanbul: Gerçek.
• Fındıkoğlu, Z. F. (1961). İçtimaiyat, metodoloji nazariyeleri (2. Cilt). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Kaçmazoğlu, H. B. (2001). Türk sosyoloji tarihine giriş. İstanbul: Birey.
• Kasapoğlu, A. (1999). 60 yıllık gelenek: DTCF’de uygulamalı sosyoloji. Ankara: Ümit. Kongar, E. (1996). Türk toplum bilimcileri. İstanbul: Remzi.
• Sezer, B. (2008). “Hilmi Ziya Ülken” Dünyada ve Türkiye’de sosyoloji öğretim ve araştırmaları. İstanbul: Kitabevi.
• Tüfekçioğlu H.(1991). “Türkiye’de Sosyolojinin İşlevi”, 75. Yılında Türkiye’de Sosyoloji, İstanbul: Bağlam, ss.139-151
• Uygun, H. ve Özer, İ. (1996). Hilmi Ziya Ülken. E.Kongar(Editör), Türk toplumbilimcileri. İstanbul: Remzi
• Ülken, H. Z. (2008). Dünyada ve Türkiye’de sosyoloji öğretim ve araştırmaları. İstanbul: Kitabevi.