İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersinde Deprem Eğitiminin Değerlendirilmesi

Year 2005, Volume: 25 Issue: 1, 169 - 184, 01.03.2005

Adem Öcal

Abstract

Türkiye, dünyanın en önemli deprem bölgelerinden birisinde yer almaktadır. Depremin ne zaman meydana geleceği günümüz teknolojisi ile kesin olarak belirlenememektedir. Bir depremdeki muhtemel zararları belirli önlemler alarak azaltmak mümkündür. Okullarda deprem eğitiminin verilmesi deprem zararlarına karşı alınabilecek önlemlerden birisidir. İlköğretimde deprem konularının öğretildiği derslerden birisi de Sosyal Bilgiler\'dir. Bu çalışma ile, İlköğretim Sosyal Bilgiler dersinde deprem eğitiminin ne düzeyde gerçekleştirildiği belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, deprem eğitiminde öğretmenlerin karşılaştıkları güçlükler ve bu güçlüklerin nedenleri araştırılmıştır.

Keywords

Deprem, Deprem Eğitimi, İlköğretim, Sosyal Bilgiler.

The Evaluation of Earthquake Education in the Elementary School Social Studies Courses

Abstract

Turkey is located on one of the most important earthquake regions of the world. With current technology, it cannot be certainly forecasted when an earthquake will happen. It is possible to decrease earthquake\'s probable damages by taking certain precautions. Giving earthquake education in schools is one of the precautions that can be taken against damages earthquakes may cause. Social Studies course in Elementary Schools is one of the courses in which earthquakes are dealt with and taught. By means of this study, it has been tried to determine the level of earthquake education in the Elementary Schools\' Social Studies courses. Furthermore, the difficulties teachers face and the causes of these difficulties related with earthquake education have also been investigated.

Keywords

Earthquake, Earthquake Education, Elementary School, Social Studies Course

References

• Barka, A. ve Başk. (2000). Yeryüzü Ve Deprem. İstanbul: Boyut Matbaacılık A.Ş.
• Bozkurt, V. (1999). Deprem ve Toplum. İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım.
• Cross, J. A. (2000). Hazards Courses in North American Geography Programs. Environmental Hazards, 2, 77-86.
• D.P.T. (1999). Depremin Ekonomik ve Sosyal Etkileri-Muhtemel Finansman İhtiyacı Kısa, Orta ve Uzun Vadede Alınabilecek Tedbirler. Ankara.
• Ergünay, O. (1996). Afet yönetimi Nedir? Nasıl Olmalıdır. Ankara: Erzincan ve Dinar Depremleri Işığında Türkiye’nin Deprem Sorunlarına Çözüm Yolları Arayışları (TÜBİTAK Deprem sempozyumu) Bildiriler Kitabı. (Der. Tuğrul TANKUT). 263-272.
• Erinç, S. (1996). Jeomorfoloji-I. İstanbul: Öz Eğitim Yay. (genişletilmiş 4. Baskı).
• Güngördü, A.N. ve Güngördü E. (1999). İlköğretim Okullarında Hayat ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Er Ofset.
• İzbırak, R. (1991). Yerbilimi Bilgileri. İstanbul: M.E.B. Yayınları.
• İzbırak, R. (1992). Coğrafya Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Kalaycı, N. (2001). Sosyal Bilgilerde Problem Çözme ve Uygulamaları. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karancı, A.N., Akşit B. ve Sucuoğlu H. (1996). Dinar’da Afet Yönetiminin Psiko-Sosyal Boyutları. Ankara: Erzincan ve Dinar Depremleri Işığında Türkiye’nin Deprem Sorunlarına Çözüm Yolları Arayışları (TÜBİTAK Deprem sempozyumu) Bildiriler Kitabı. (Der. Tuğrul TANKUT). 273-283
• Kasapoğlu, A. ve Ecevit M. (2001). Depremin Sosyolojik Araştırması. Ankara: Sosyoloji Derneği Yayınları, No:8.
• Koca, M.K. (2001) İlköğretimde Deprem ve Depremin Zararlarından Korunma Yollarının Öğretimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Köknel, Ö. (1987). Zorlanan İnsan. İstanbul: Altın kitaplar Yayınevi.
• Levy, M. ve Salvori M. (2000). Deprem Kuşağı: Deprem Nedir? Ne Değildir? (Çev. Turgut GÜRER ). İstanbul: Doğan Kitapçılık A.Ş.
• Özerdem, A. ve Barakat S. (2000). After Marmara Earthquake: Lessons For Avoiding Short Cuts To Disasters. Third World Quaterly, 21 (3), 425-439.
• Pelling, M., Özerdem A. ve Barakat S. (2002). The Macro-economic İmpact of Disaster. Progress in Devolopment Studies. 2(4), 283-305.
• Petal, M. ve Türkmen Z. (2002). abcd temel afet bilinci el kitabı. İstanbul: Beyaz Gemi Yayınları.
• ROSS, K.E.K. ve SHUELL T.J. (1993). Children’s Beliefs About Earthquakes. Science Education, 77 (2), 191-205.
• Russell, L. A., Goltz J. D. ve Bourque L.B. (1995). Preparedness and Hazard Mitigation Actions Before and After Two Earthquakes. Environment & Behavior, vol. 27(6), 744.
• Sert, E.(2002). Depremin İlköğretim Öğrencilerinin Güdülerini ve Başarı-Başarısızlık Yüklemelerini Etkileme Düzeyi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Sür, Ö.(1993). Türkiye’nin Deprem Bölgeleri. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 2, 53-65.
• Şahin, C. (1991). Türkiye Afetler Coğrafyası. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayın No:172, GEF Yayın No: 21.
• Şahin, C. ve Sipahioğlu Ş. (2002). Doğal Afetler ve Türkiye. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Şenünver, G. ve Başk.(1999). İlköğretim Sosyal Bilgiler-5. İstanbul: Milli Eğitim Yayınevi.
• Taş, G. (2003). Türkiye’de Ortaöğretim Kurumlarında Doğal Afetler (Deprem, Kütle Hareketleri, Volkan, Don Olayı) Konularının Öğretiminin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Taymaz, M. (2001). Doğal Afet Zararlarını Azaltma Çalışmaları. Afet (Eğitim-Haber- Bilim Dergisi), Yıl:1, Sayı:2, 4-5.
• Tsai, C.-C. (2001). Ideas About Earthquakes After Experiencing A Natural Disaster In Taiwan: An Analysis Of Students’ Worldviews. International Journal of Science Education, 23 (10), 1007-1016.
• Türkoğlu, N. (2001). Türkiye’nin Yüzölçümü ve Nüfusunun Deprem Bölgelerine Dağılışı. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 8, 133-148.
• Watt, F. (2002). Depremler ve Yanardağlar. (Çev. Deniz Yurtören), 18. Basım. Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları:71.
• Yıldız, M. (2000). İlköğretim Okullarındaki Öğretmenlerin Deprem Öncesinde ve Deprem Sonrası Öğrenme ve Öğretme Başarıları ile Deprem Sonrası Oluşabilecek Değişiklikler. İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.