Okul Yöneticilerinin Pozitif Psikolojik Sermaye Düzeylerinin Okul İklimine Etkisi

Year 2024, Volume: 44 Issue: 3, 1951 - 1976, 30.12.2024

Hülya Tilkioğlu , Tuncer Bülbül

https://doi.org/10.17152/gefad.1489430

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin okul iklimine etkisini araştırmaktır. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın örneklem grubunu 327 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırmada katılımcıların demografik bilgilerini edinebilmek için "Anket Formu" uygulanmış sonrasında "Pozitif Psikolojik Sermaye Ölçeği" ile "Okul İklimi Ölçeği" uygulanarak veriler elde edilmiştir. Araştırmada okul yöneticilerinin " Çok İyi" düzeyde psikolojik sermayeye sahip olduğu görülmüştür. Okul yöneticilerinin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algı düzeylerinin sosyo-demografik özellikler açısından cinsiyet değişkenine göre "psikolojik dayanıklılık" alt boyutunda anlamlı farklılaştığı görülmüştür. Yaş değişkeninin "öz yeterlilik" alt boyutu üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkisi olurken mesleki deneyim değişkeninin yöneticilerin pozitif psikolojik sermaye algıları üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir. Ayrıca gelir değişkeninin "iyimserlik ve dışa dönüklük" boyutları üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak yöneticilerin pozitif psikolojik sermaye algılarının okul iklimini pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ulaşılan sonuçlar ilgili alanyazın temelinde tartışılmış, yapılacak araştırmalar için öneriler sunulmuştur.

Keywords

Eğitim yönetimi, okul yöneticisi, pozitif psikolojik sermaye, okul iklimi

The Effect of School Administrators' Level of Positive Psychological Capital on School Atmosphere

Abstract

The aim of this study is to investigate the effect of school administrators' positive psychological capital levels on school climate. The sample group of the study, in which the relational survey model was used, consisted of 327 school administrators. In the study, 'Questionnaire Form' was applied to obtain demographic information of the participants and then the 'Positive Psychological Capital Scale' and 'School Climate Scale' were applied to obtain data. In the study, it was seen that school administrators had a 'Very Good' level of psychological capital. It was seen that the perception levels of school administrators' positive psychological capital differed significantly in the sub-dimension of "psychological resilience" according to the gender variable in terms of socio-demographic characteristics. While the age variable had a significant and positive effect on the 'self-efficacy' sub-dimension, it was observed that the professional experience variable did not have a significant effect on the positive psychological capital perceptions of administrators. In addition, the income variable was found to have a significant effect on the dimensions of 'optimism and extroversion'. As a result, it was determined that administrators' perceptions of positive psychological capital positively affect school climate. The results were discussed on the basis of the related literature and suggestions for future research were presented.

Keywords

Education administration, school administrator, positive psychological capital, school atmosphere

References

• Acet, Ö. (2006). İlköğretim okullarında örgüt iklimi ile karar katılma süreci arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Akbaba, A. ve Erdoğan, H. (2014). Okul yöneticileri ve öğretmen görüşlerine göre okul ikliminin oluşması. The Journal of Academic Social Science, 5, 211-227.
• Altınkurt, Y. ve Çolak, İ. (2017). Okul İklimi ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(1), 33-71.
• Baykal, İ. (2007). İlköğretim okullarının örgüt ikliminin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Buluç, B. (2013). Örgüt kültürü ve iklimi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bursalıoğlu, Z. (1999). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Pegem Akademi.
• Canlı, S., Demirtaş, H. ve Özer, N. (2018). Okul iklimi ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 17(4), 1797-1811.
• Creswell, J. W. (2005). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research (2nd Edition). Pearson Education.
• Dıržytė, A., Patapas, A., Smalskys, V. (2013). Relationship between organizational commitment, job satisfaction and positive psychological capital in lithuanian organizations. International Journal of Business and Social Science, 4(12).
• Duran, E. ve Erkek, G. (2018). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin okuma ön yargılarının belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 1-17.
• Dönmez, B. ve Korkmaz, M. (2011). Örgüt kültürü, örgütsel iklim ve etkileşimleri. Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2).
• Güler, B. K. (2009). Çalışma yaşamında davranış. Umuttepe Yayıncılık.
• Herbert, M. (2012). An exploration of the relationships between psychological capital (hope, optimism, self-efficacy, resilience), occupational stress, burnout and employee engagement. (Doctoral thesis, Stellenbosch University). ProQuest Dissertations and Theses Global.
• Hollowey, J. B. (2012). Leadership behavior and organizational climate: an empirical study in a nonprofit organization. Emerging Leadership Journeys, 5(1), 9-35.
• Hoy, W. K. ve Hannum, J. W. (1997). Educational Administration Quarterly, 33(3), 290-311.
• Hughes, W. ve Pickeral, T. (2013). School climate and shared leadership. National School Climate Center (NSCC)
• Korkmaz, G., ve Sadık, F. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 121-138.
• Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Organizational Behavior, 23, 695-706.
• Luthans, F., Avolio, B.J., Avey, J. B., Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and Relationship with Performance and Satisfaction, Personnel Psychology, 60, 541-572.
• Luthans, F. ve Youssef, C. M. (2004). Human, social, and now positive psychological capital management: investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics, 33, 143-160.
• Nafei, W. (2015). Meta-Analysis of the impact of psychological capital on quality of work life and organizational citizenship behavior: a study on sadat city university. International Journal of Business Administration, 6(2), 42-59.
• Nawaz, M., Bhatti, G. A., Ahmad, S. ve Ahmed, Z. (2018). How can the organizational commitment of pakistan railways employees be improved. The Moderating Role of Psychological Capital. Journal of Entrepreneurship Management and Innovation (JEMI), 14(1) 123-142.
• Pantaleno, A. (2007). School psychology's next generation. Lew York School Psychologist, 25, 4-5.
• Seligman M. E. P., Steen T. A., Park N. ve Peterson C. (2005). Positive psychology progress: Empirical validation of interventions. American Psychologist, 60, 410-421.
• Seligman, M. E. P. ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: an introduction. American Psychologist, 55, 5-14.
• Sezgin, F. ve Kılınç, A. Ç. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgüt iklimine ilişkin algılarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 743-757.
• Şişman, M. (2012). Eğitimde mükemmellik arayışı etkili okullar (3. Basım). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tösten, R., Özgan, H. (2014). Pozitif psikolojik sermaye ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ekev Akademi Dergisi, 59, 59.
• Yaşar, Ö. (2005). Örgütsel güvenin örgüt iklimine etkisi: Gaziantep sanayi işletmelerinde bir uygulama. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi.
• Welsh, W. N. (2000). The effects of school climate on school disorder. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 567(1), 88-107.