Ehl-i Kitab’ın İddiaları Hakkında Te’vilatü’l-Kur’an’da Peygamberlerin Müdafaası

Year 2024, Volume: 5 Issue: 4, 1145 - 1161

Hakan Uğur

Abstract

Kur'an'ın yaklaşık üçte birini oluşturan kıssalar, çoğunlukla İsrail oğullarına gönderilen peygamberlerin ümmetleri ile yaşadıkları olaylar ve tevhid mücadelelerinden ibarettir. Yahudi ve Hıristiyanların ellerindeki Tevrat ve İnciller'in toplandığı külliyat olan Kitab-ı Mukaddes'e baktığımızda, Kur'an'da ismi geçen peygamberlerin isimlerinin, yaşadıkları olayların yer aldığını ve aralarında büyük benzerlikler olduğunu görüyoruz. Yahudiliğin peygamberlik anlayışı, İslami nübüvvet anlayışından çok farklıdır. Özellikle onlarda ismet-i enbiya anlayışının olmaması ve kitaplarında gerçekleştirdikleri yoğun tahrifat sonucunda peygamber hayatları anlatılırken, bir peygambere yakışmayan ithamlar yer almaktadır. Büyük Türk müfessiri Mâtürîdî, İsrâilî rivayetler yoluyla pek çoğu tefsir külliyatına dahil olan bu tür ithamlara, ilgili ayetlerin tefsirini yaparken kayıtsız kalmamış ve yer yer onlara atıflar yaparak cevaplar vermiştir. Bu makalede, Hz. Davud, Hz. Süleyman ve Hz. Yusuf hakkındaki iddialar üzerinden Mâtürîdî'nin bu tür cevapları verirken kullandığı metodun temel unsurları ortaya konulmuştur.

Keywords

Kur, Tefsir, Mâtürîdî, Te, Peygamber.

The Qur'an's Defense of the Prophets Against the Assertions of the People of the Book (Ahl al-Kitāb)

Abstract

Approximately one-third of the Quran comprises narratives detailing the stories of the Israelite prophets and their efforts to spread monotheism. The Old and New Testaments, collectively referred to as the Torah and the Bible, exhibit notable parallels with the Quran regarding the names of prophets and the incidents they endured. The Jewish understanding of prophecy markedly differs from the Islamic understanding of nübüvvet. Especially due to the lack of understanding of the prophets' ismat al-anbiya (preservation of the prophets from sin) and the intense distortion they have made in their books, when the lives of the prophets are narrated, accusations arise that do not befit a prophet. The eminent Turkish commentator Māturīdī did not disregard such allegations, many of which were incorporated in the compilation of tafsīr through Israelite narrations, while clarifying the relevant verses and refuting the accusations. This article discusses the key aspects of the Māturīdī approach in providing responses, as exemplified by refuting the accusations about the Prophet Dāwud, Sulayman, and Yusuf.

Keywords

Quran, Tafsir, Maturidi, Tavilat, Prophet

References

• Abdurrezzak, S. Tefsiru’l-Kur’ân, Mektebetü Rüşd, er-Riyad, 1989.
• Adam, B. “Kur’ân’ın Anlaşılmasında Tevrat’ın Rolü”, İslâmî Araştırmalar 9(1-2-3-4) (1996), 167-176.
• Aliyyü’l-Kârî. Şerhu’l-Fıkhi’l-Ekber, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1984.
• Gün, F. “İmâm Mâtürîdî’de Peygamberlerin İsmeti”, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18 (2021), 79-98.
• Gürkan, S. L. Yahudilik, İsam Yayınları, İstanbul, 2008.
• Harman, Ö. F. “Sihir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, TDV Yayınları, İstanbul, 2009, 37/170.
• Hasanov, E. “Yahudilikte Peygamberlik ve Peygamberler”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(4), 676-695.
• İbn Ebî Zemenîn, E. A. Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azîz, el-Faruku’l-Hâdise li’t-Tıbâa ve’n-Neşr, Kahire, 2001.
• Musa İbn Meymun. Delâletül Hairin, Albaraka Yayınları, İstanbul, 2021.
• Kitâb-ı Mukaddes. Kitâb-ı Mukaddes Şirketi, İstanbul, 2000.
• Kurtubî, E. A. el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, Müessesetü’r-Risale, Beyrut, 2006.
• Mâtürîdî, E. M. Te’vîlâtü’l-Kur’ân; Mizan Yayınları, İstanbul, 2005.
• Mâverdî, E. H. en-Nüket ve’l-Uyûn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, tsz.
• Mevdûdî, E. A. Tefhimü’l-Kur’ân, İnsan Yayınları, İstanbul, 2005.
• Mukâtil b. Süleyman. Tefsiru Mukâtil b. Süleyman, Müessesetü’t-Tarihi’l-Arabî, Beyrut, 2002.
• Na'na’a, R. el-İsrâiliyyât ve Eserühâ fî Kütübi't-Tefsîr, Daru’l-Kalem, Beyrut, 1970.
• Râzî, F. M. Mefâtîhu’l-Gayb, Daru’l-Fikr, Beyrut, 1981.
• Sa’lebî, E. İ. el-Keşf ve’l-Beyân ‘an Tefsiri’l-Kur’ân, Dâru’t-Tefsir, Cidde, 2015.
• Semerkandî, E. L. Bahru’l-Ulûm, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1993.
• Suyûtî, C. ed-Durru’l-Mensûr fi’t-Tefsir bi’l-Me’sûr, Merkezu Hicr, Kahire, 2003.
• Şengül, İ. Kur’ân Kıssaları Üzerine, Işık Yayınları, İzmir, 1994.
• Taberî, E. C. Câmi’u’l-Beyân ‘an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, Dâru Hicr, Lübnan, 2001.
• Uğur, H. “Eski Ahid'deki “Dua” Kavramının Kur’ân'daki “Salât” Kavramıyla İlişkisi”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8(2) (2008), 133-166. Uğur, H. Tevrat’ın Kur’ân’a Arzı, Emin Yayınevi, Bursa, 2021. Zehebî, M. H. el-İsrâiliyyât fi’t-Tefsir ve’l-Hadîs, Mektebetü Vehbe, Kahire, 1990.