Türkiye’de Gençliğin Toplumsal Değişimi: 2011-2023 TÜİK İstatistiklerine Dayalı Bir İnceleme

Yıl 2024, , 114 - 136, 27.08.2024

Mehmet Fatih Köse

https://doi.org/10.52528/genclikarastirmalari.1501658

Öz

Bu araştırma genç nüfusun sosyolojik değişimini; demografi, eğitim, iş gücü, istihdam, yaşam memnuniyeti, evlilik ve aile yaşamı gibi göstergeler bakımından değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla 2011-2023 yıllarında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayınlanan 15-24 yaş grubundaki gençlerle ilgili istatistiki veriler incelenmiştir. Çalışmada söz konusu göstergelerdeki değişim ve değişkenler arasındaki ilişkiler özellikle Avrupa Birliği ülkeleri ile de mukayeseler yapılarak tartışılmıştır. Araştırma bulguları, genç nüfus oranında belirgin bir azalma olduğunu göstermektedir. Bu durum, kadınların iş gücüne artan katılımı, doğum oranlarının düşmesi ve gençlerin yaşam tarzı tercihlerinin değişmesi gibi faktörlerle açıklanmaktadır. Araştırma, genç nüfustaki gerilemenin orta ve uzun vadedeki sosyoekonomik etkilerinin yanı sıra eğitim, iş gücü ve iş piyasası arasındaki uyum ihtiyacına da dikkat çekmektedir. Gençlerin eğitim seviyesinde belirgin bir artış gözlenmesine rağmen, bu durum iş piyasasında gençler için istenilen ölçüde yeterli iş fırsatlarına dönüşmemiş görünmektedir. Araştırma ayrıca genç nüfusun yaşam memnuniyetinde sosyal ve kültürel unsurlara dikkat çekerken, gençlerin evlilik yaşını ve ilk anne olma yaşını ertelemelerini, sosyoekonomik ve kültürel dönüşümünün bir göstergesi olarak tartışmaktadır. Türkiye'de genç nüfusun son 15 yıldaki demografik değişiminin önemli zorluklar ve uzun vadeli riskleri beraberinde getirdiği görülmektedir. Özellikle nüfus artış hızındaki gerileme, gençlerin hayat becerilerinin düşüklüğü ve kültürel dönüşümün uzun vadeli sonuçları dikkate alındığında; eğitimdeki büyümenin yeni çağın gerektirdiği ihtiyaçlarla uyumu, gençlerin sosyal duygusal becerilerinin güçlendirilmesi ve bu becerileri düzenli olarak izlemeye yönelik mekanizmaların kurulması, gençliğin psikolojik, sosyal ve kültürel dönüşümünü izlemek üzere kapsamlı boylamsal araştırma programlarının geliştirilmesi, gençlik istatistiklerinin çeşitliliğin ve niteliğinin artırılması, aile kurumunun güçlendirilmesi ve kültürel yapının korunması gibi politika alanlarının önemi giderek artacaktır.

Anahtar Kelimeler

Genç Nüfus, Sosyal Değişim, Aile Yapısı, Gençlik İstatistikleri

An Examination of the Social Change of Youth in Turkey (2011-2023) Based on TÜİK Statistics

Öz

This study aims to examine the sociological changes in the young population in terms of indicators such as demographics, education, workforce participation, employment, life satisfaction, marriage, and family life. For this purpose, quantitative indicators for young people in the 15-24 age group between 2011 and 2023 were analyzed based on data from the Turkish Statistical Institute. The study explores the rchanges in the aforementioned indicators and the relationships among these variables, particularly by comparing them with those in European Union countries. Findings of the study indicate a significant decrease in the proportion of the young population. This can be explained by factors such as the increasing participation of women in the workforce, falling birth rates, and changing lifestyle preferences among young people. The study highlights the medium and long-term socioeconomic effects of the decline in the young population, emphasizing the need for harmony between education, the labor force and the labor market. Although there has been a significant increase in the education level of young people, there are not sufficient job opportunities for them in the labor market. The study also draws attention to social and cultural factors affecting the life satisfaction of the young population and considers the postponement of marriage and the age of first motherhood as indicators of socioeconomic and cultural change. The demographic changes in the young population in Turkey over the last 15 years have brought about significant challenges and long-term risks. Especially when the decline in the population growth rate, the low life skills of young people and the long-term consequences of cultural transformation are considered, it is essential to align the increasing educational opportunities with the needs of the new age, strengthen the social and emotional skills of young people and establish mechanisms to monitor these skills regularly is crucial, develop comprehensive longitudinal research programs to monitor the psychological, social, and cultural transformation of young people, increase the diversity and quality of youth statistics, strengthen the family institution and preserve cultural structures.

Anahtar Kelimeler

Young Population, Social Changes, Family Structure, Youth Statistics

Kaynakça

• Aile Araştırma Kurumu (AAK). (1997). Türk ailesinde adolesanların sorunları. AAKB Yayınları.
• Akın, H. M. (2014). Gençlik toplumsallaşmasında akran ve arkadaşlık grupları. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2(4), 8-21.
• Autor, D. H. (2014). Skills, education, and the rise of earnings inequality among the “other 99 percent”. Science, 344(6186), 843-851.
• Baş, H. (2017). Türkiye’de genç nüfus: Sorunlar ve politikalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(27), 255-288.
• Bauman, Z. (2000). Liquid modernity. Polity Press.
• Bayhan, V. (2015). Türkiye’de gençlik sosyolojisi çalışmaları. Sosyoloji Konferansları, 52, 355-390.
• Blanchflower, D. G., Bryson, A. ve Xu, X. (2024). The declining mental health of the young and the global disappearance of the hump shape in age in unhappiness. National Bureau of Economic Research, Working Paper No. 32337. https://www.nber.org/papers/w32337 adresinden erişim sağlanmıştır.
• Bloom, D. E., Canning, D. ve Sevilla, J. (2003). The demographic dividend: A new perspective on the economic consequences of population change. RAND Corporation. • Bourdieu, P. (2016). Sosyoloji meseleleri. Heretik Yayınları.
• Breen, R. ve Jonsson, J. O. (2005). Inequality of opportunity in comparative perspective: Recent research on educational attainment and social mobility. Annual Review of Sociology, 31, 223-243.
• Calderon, E. R. (2004). Getting young people into work: A challenge and an opportunity. J. Baker (Ed), Policy Proposals for Decent Work and Employment for Young People içinde, (ss. 65-76). ILO.
• Chevalier, A. (2003). Measuring over-education. Economica, 70(279), 509-531.
• Chevalier, A. ve Lindley, J. (2009). Overeducation and the skills of UK graduates. Journal of the royal statistical society: Series a (statistics in society), 172(2), 307-337.
• Çetintürk, V. E. ve Küçük, H. (2019). Gençlik politikalarında karşılaştırmalı bir değerlendirme: Türkiye ve Finlandiya örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 263-284.
• Diener, E., Oishi, S. ve Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual Review of Psychology, 54, 403-425.
• Docquier, F. ve Marfouk, A. (2006). International migration by educational attainment (1990-2000) - Release 1.1. Ç. Özden ve M. Schiff (Ed), International migration, remittances and the brain drain (ss. 151-199) içinde. Palgrave Macmillan, World Bank.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (1967, 1972, 1978, 1984, 1989). Beş Yıllık Kalkınma Planları (1967-1989).
• Durkheim, É. (2013). İntihar: Bir toplumbilim incelemesi. İletişim Yayınları.
• Emirgil, B. F. (2019). Okuldan işe geçiş: Türkiye’de eğitimden ayrılan gençlerin işgücü piyasası ile bütünleşmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Erol, H., Özdemir, A. ve Yurdakul, E. M. (2010). Türkiye’de işsizliğin yol açtığı olumsuz sonuçların giderilmesinde 4447 sayılı işsizlik sigortası kanununun işlevi. TİSK Akademi, 5(10), 6-36.
• Eurofound. (2012). NEETs – Young people not in employment, education or training: Characteristics, costs and policy responses in Europe. Publications Office of the European Union.
• EUROSTAT. (2019). Youth unemployment. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/ Youth_unemployment adresinden erişim sağlanmıştır.
• EUROSTAT. (2023). Statistics on young people neither in employment nor in education or training. https:// ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Statistics_on_young_people_neither_in_employment_ nor_in_education_or_training adresinden erişim sağlanmıştır.
• EUROSTAT. (2024). Population by age group. https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tps00010/default/ table?lang=en adresinden erişim sağlanmıştır.
• Gangl, M. (2003). Returns to education in context: Individual education and transition outcomes in European labour markets. W. Müller ve M. Gangl (Eds.), Transitions from Education to Work in Europe: The Integration of Youth into EU Labour Markets içinde (ss. 156-186). Oxford University Press.
• Giddens, A. (2019). Modernite ve bireysel kimlik geç modern çağda benlik ve toplum. Say Yayınları.
• Glenn, N. D., Uecker, J. E. ve Love, R. W. B. Jr. (2010). Later first marriage and marital success. Social Science Research, 39(5), 787-800.
• Goldin, C. ve Katz, L. F. (2002). The power of the pill: Oral contraceptives and women’s career and marriage decisions. Journal of Political Economy, 110(4), 730-770.
• Görgün Baran, A. (2013). Genç ve gençlik: Sosyolojik bakış. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 6-25.
• Günay, D. ve Günay, A. (2016). Dünyada ve Türkiye’de yükseköğretim okullaşma oranları ve gelişmeler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(1), 13-30.
• Helliwell, J. F., Layard, R. ve Sachs, J. (2020). World Happiness Report 2020. Sustainable Development Solutions Network.
• Hesapçıoğlu, M. (2019). Gelişmekte olan ülkelerde istihdam ve işsizlik. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 19(1), 161-182.
• ILO. (2008). Global employment trends for youth 2008. International Labour Office. https://www.ilo.org/wcmsp5/ groups/public/---ed_emp/---emp_elm/---trends/documents/publication/wcms_112573.pdf adresinden erişim sağlanmıştır.
• İnanır, S. (2005). Bildiğimiz gençliğin sonu. Birikim Dergisi, (196), 37-51.
• Karaca, M. (2007). İnternet gençliği: Yeni bir gençlik tiplemesi denemesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 2(4), 419-438.
• Kılıç, Y. (2014). Türkiye’de ne eğitimde ne istihdamda ne de yetiştirmede (NEİY) yer alan gençler. Eğitim ve Bilim, 39(175), 121-135.
• Kurt Topraklı, C. ve Mazman, İ. (2020). İnternet aracılığıyla sosyalleşmeye kuşaklar arası bakış. Uluslararası Beşeri ve Sosyal Bilimler İnceleme Dergisi, 4(1), 38-49.
• Lee, R. ve Mason, A. (2010). Some macroeconomic aspects of global population aging. R. Lee ve A. Mason (Ed) Population aging and the generational economy: A global perspective (ss. 151-172) içinde. Edward Elgar Publishing.
• Lüküslü, D. (2009). Türkiye’de “Gençlik Miti” 1980 sonrası Türkiye gençliği. İletişim Yayınları.
• Mannheim, K. (1952). The problem of generations. P. Kecskemeti (Ed.), Essays on the Sociology of Knowledge içinde (ss. 276-320). Routledge & Kegan Paul.
• Mercan Sarı, R. ve Burcu Sağlam, E. (2024). Sosyal problemler sosyolojisi çerçevesinde Türkiye’de nüfus yaşlanması. Erdem, 86, 63-96. https://doi.org/10.32704/erdem.2024.86.063
• Monitoring the Future (MTF). (2024). Monitoring the future. https://monitoringthefuture.org/ adresinden erişim sağlanmıştır.
• Murat, S. (2006). Dünden bugüne İstanbul’un nüfus ve demografik yapısı. İTO Yayınları.
• Müller, W. ve Gangl, M. (2003). The transition from school to work: A European perspective. W. Müller ve M. Gangl (Eds.), Transitions from Education to Work in Europe: The Integration of Youth into EU Labour Markets içinde (ss. 1-22). Oxford University Press.
• O’Higgins, N. (1997). The challenge of youth unemployment. Employment and training papers 7, ILO.
• O’Higgins, N. (2001). Youth unemployment and employment policy: A global perspective. ILO.
• OECD. (2022). Labour force participation. data.oecd.org/emp/labour-force-participation-rate.htm adresinden erişim sağlanmıştır.
• OECD. (2023). Employment rate by age group. data.oecd.org/emp/employment-rate-by-age-group.htm adresinden erişim sağlanmıştır.
• Ogburn, F. W. (1922). Social change with respect to culture and original nature. B.W. Huebsch.
• Orkunoğlu Şahin, I. F. (2020). Genç işsizliği ve mücadele yöntemleri. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8(20), 135-153.
• Özdemir, M. O., Metin Özcan, K. ve Üçdoğruk, Ş. (2023). Türkiye›de istihdamda, eğitimde veya stajda olmayan gençler (NEET): Bölgesel bir analiz. Ege Akademik Bakış Dergisi, 23(3), 409-426. https://doi.org/10.21121/ eab.1178984
• Pacione, M. (2003). Urban environmental quality and human wellbeing-a social geographical perspective. Landscape and Urban Planning, 65, 19-30.
• SEKAM. (2016). Türkiye’de gençlik. SEKAM Yayınları.
• Strauss, W. ve Howe, N. (1991). Generations: The history of America’s future, 1584 to 2069. William Morrow & Company.
• Teachman, J. D. (2002). Stability across cohorts in divorce risk factors. Demography, 39(2), 331-351. https://doi. org/10.1353/dem.2002.0019
• TÜİK. (2011-2024a). İstatistiklerle Gençlik 2011-2024. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Nufus- ve-Demografi-109 adresinden erişim sağlanmıştır.
• TÜİK. (2024b). Türkiye İstatistik Kurumu 2023 doğum istatistikleri haber bülteni.
• Twenge, J. M. (2018). i-Nesli. Kaknüs Yayınları.
• Veenhoven, R. (1996). The study of life satisfaction. Willem E. Saris, Ruut Veenhoven, Annette C. Scherpenzeel ve Brendan Bunting (Ed), Comparative Study of Satisfaction with Life in Europe içinde (ss. 1-22). Fötvös University Press.
• WHR (World Happiness Report) (2024). Dünya mutluluk raporu. https://worldhappiness.report/ adresinden erişim sağlanmıştır.
• Williamson, H. (2002). Supporting young people in Europe: Principles, policy and practice. Council of Europe.
• Yörükoğlu, A. (2002). Çocuk ruh sağlığı. Özgür Yayınları.