Özet
Giriş
Ekstremite travmaları, travma kaynaklı morbidite ve mortalitenin önemli bir nedeni olup, tüm travma yatışlarının %70'ine kadarını oluşturabilmektedir. Ekstremite travmalarına eşlik eden vasküler yaralanmalar, akut ekstremite iskemisi, kompartman sendromu ve uzuv kaybı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden dolayı önemli zorluklar teşkil etmektedir. Bu nedenle, tanının hızlı bir şekilde konulması ve cerrahi müdahalenin zamanında gerçekleştirilmesi hasta sonuçlarının iyileştirilmesinde hayati öneme sahiptir.
Yöntem
Bu retrospektif kohort çalışmasında, 2018-2023 yılları arasında bir üçüncü basamak hastanede vasküler ekstremite travması nedeniyle tedavi gören 85 hasta incelenmiştir. İzole yumuşak doku yaralanması veya kronik yaralanması olan hastalar çalışmaya dahil edilmemiştir. Demografik veriler, yaralanma mekanizmaları, klinik bulgular, görüntüleme yöntemleri, cerrahi müdahaleler ve sonuçlar gibi veriler toplanmıştır. Birincil sonuçlar arasında uzuv kurtarma ve mortalite oranları yer alırken, ikincil sonuçlar komplikasyonlar ve fonksiyonel iyileşme değerlendirilmiştir.
Bulgular
Kohortun ortalama yaşı 33,7 olup, hastaların %87,1’i erkekti. En sık karşılaşılan yaralanma alt ekstremite yaralanmaları olup, travmaların %31,8’i ateşli silah yaralanmalarıydı. Hastaların %90,6’sı travmadan sonraki ilk 6 saat içinde başvurmuş ve %55,3’ünde hemodinamik instabilite tespit edilmiştir. Olguların %91,8’inde cerrahi müdahale gerekli olmuş, en sık kullanılan yöntemler interpozisyon ven grefti ve primer onarımlar olmuştur. Uzuv kurtarma oranı %92,9 olarak bulunurken, hastaların %15,3’ünde iskemik ve nekrotik komplikasyonlar tespit edilmiştir. Hemodinamik olarak stabil hastalarda iyatrojenik travma oranı anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (%18,4’e karşı %4,3, p=0,007).
Sonuç
Ekstremite travmalarında erken cerrahi müdahale, yüksek uzuv kurtarma oranları ve olumlu sonuçlar için kritik öneme sahiptir. Önemli bir komplikasyon oranı görülmesine rağmen, zamanında yönetim olumsuz etkileri azaltabilmektedir. Gelecekteki çalışmalar, uzun dönem fonksiyonel sonuçları iyileştirme ve ekstremite travmalarına yönelik kapsamlı rehabilitasyon protokolleri geliştirme üzerinde yoğunlaşmalıdır.
Abstract
Background: Extremity trauma is a major contributor to global morbidity and mortality, comprising up to 70% of trauma admissions. Vascular injuries associated with extremity trauma pose significant challenges, as delays in diagnosis may lead to acute limb ischemia, compartment syndrome, and limb loss. Timely diagnosis and surgical intervention are essential for optimizing patient outcomes.
Methods: This retrospective cohort study analyzed 85 patients with vascular extremity trauma treated at a tertiary care hospital from 2018 to 2023. Patients with isolated soft tissue injuries or chronic injuries were excluded. Data on demographics, injury mechanisms, clinical presentations, diagnostic imaging, surgical interventions, and outcomes were collected. Primary outcomes included limb salvage and mortality rates, while secondary outcomes evaluated complications and functional recovery.
Results: The cohort had a mean age of 33.7 years, with a predominance of male patients (87.1%). Lower extremity injuries were the most common, with gunshot wounds as the leading cause (31.8%). Most (90.6%) presented within 6 hours of injury, and 55.3% exhibited hemodynamic instability. In 91.8% of cases, surgical intervention was required, predominantly involving interposition vein grafting and primary repairs. Limb salvage was achieved in 92.9% of patients, though 15.3% experienced complications, primarily ischemia and necrosis. The rate of iatrogenic trauma was significantly higher in hemodynamically stable patients (18.4% vs. 4.3%, p=0.007).
Conclusion: Early surgical intervention in extremity trauma is crucial for high limb salvage rates and favorable outcomes. Despite a notable complication rate, timely management can mitigate adverse effects. Future studies should focus on improving long-term functional outcomes and developing comprehensive rehabilitation protocols tailored to extremity trauma patients.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Clinical Sciences (Other) |
Journal Section | Original Article |
Authors | |
Publication Date | February 28, 2025 |
Submission Date | December 3, 2024 |
Acceptance Date | January 2, 2025 |
Published in Issue | Year 2025 Volume: 35 Issue: 1 |
The Journal of General Medicine is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).