Turistik amaçlı mekânsal sanal ortamların oluşturulması: Tarihi Yarımada Örneği

Yıl 2023, , 99 - 106, 15.08.2023

Sançar Buhur , Necla Uluğtekin , M. Ümit Gümüşay , Nebiye Musaoğlu

https://doi.org/10.29128/geomatik.1133484

Cited By: 2

Öz

Üç boyutlu (3B) kent modellerinin yaygınlaşması, kentlere ilişkin mekânsal bilgilerin 3B olarak sunulmasını ve dolayısıyla kullanıcıların mekânsal algılarının artırılmasını mümkün hale getirmiştir. Bu bağlamda geliştirilen CityGML standardı ile birlikte geleneksel olarak haritalar için kullanılan ölçek kavramı yerine 3B mekânsal veriler için ayrıntı düzeyi (LoD- level of detail) kavramı kullanılmaya başlanmıştır. Böylelikle, farklı uygulama gereksinimlerine göre farklı ayrıntı düzeylerinde kent modellerinin üretimi için standartlar ortaya konmuştur. Bu çalışmada, hava LiDAR verileri kullanılarak İstanbul Tarihi Yarımada sınırları içerisinde yer alan Eminönü Meydanı ve çevresinin yüksek ayrıntı düzeyinde (LoD3) turistik amaçlı 3B kent modeli oluşturulmuştur. Model turistik amaçlı tasarlandığından, referans olarak seçilen yapıların bulunduğu bölge dışında kalan yapılar için 3B bina genelleştirme yöntemi kullanılarak bu yapıların ayrıntı düzeyi indirgenmiştir. Oyun motoru tabanlı yapılan sunumda, modelin OpenStreetMap (OSM) ile entegrasyonu sağlanarak kullanıcıların model içerisinde etkileşimli olarak gezerken konum ve adres bilgilerine ulaşmaları sağlanmış ve yapılara eklenen öznitelikler ile modelin bilgi içeriği zenginleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

3B Kent Modelleme, Oyun Motoru, Genelleştirme, Sanal Gerçeklik

Teşekkür

Yazarlar veri kullanımı için İBB/Bimtaş’a teşekkür eder.

Kaynakça

• Adjiski, V., Kaplan, G., & Mijalkovski, S. (2022). Assessment of the solar energy potential of rooftops using LiDAR datasets and GIS based approach. International Journal of Engineering and Geosciences, 8(2), 188-199.
• Ayyıldız, E. (2017). Fotogrametri yöntemiyle oluşturulan 3 boyutlu şehir modellerinin kadastral verilerle ilişkilendirilmesi (Master's thesis, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Azami, M., Gündoğan, R., & Yakupoğlu, T. (2017). Farklı kaynaklardan üretilmiş sayısal yükseklik modelleri kullanılarak oyuntu erozyonunun bazı topoğrafik karakteristiklerinin belirlenmesi. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, 5(1), 9-21.
• Baig, S. U., & Rahman, A. A. (2013). A three-step strategy for generalization of 3D building models based on CityGML specifications. GeoJournal, 78, 1013-1020.
• Basaraner, M., & Selcuk, M. (2008). A structure recognition technique in contextual generalisation of buildings and built-up areas. The Cartographic Journal, 45(4), 274-285.
• Biljecki, F., Ledoux, H., & Stoter, J. (2016). An improved LOD specification for 3D building models. Computers, Environment and Urban Systems, 59, 25-37.
• Biljecki, F., Ledoux, H., & Stoter, J. (2017). Generating 3D city models without elevation data. Computers, Environment and Urban Systems, 64, 1-18.
• Biljecki, F., Stoter, J., Ledoux, H., Zlatanova, S., & Çöltekin, A. (2015). Applications of 3D city models: State of the art review. ISPRS International Journal of Geo-Information, 4(4), 2842-2889.
• Borrmann, A., Kolbe, T. H., Donaubauer, A., Steuer, H., Jubierre, J. R., & Flurl, M. (2015). Multi‐scale geometric‐semantic modeling of shield tunnels for GIS and BIM applications. Computer‐Aided Civil and Infrastructure Engineering, 30(4), 263-281.
• Buhur, S., Kersten, T., Büyüksalih, G., Jacobsen, K., Baz, I., Dursun, S., & Sağır, D. (2008). 3D City Modelling of Istanbul Historic Peninsula By Combination of Aerial Images and Terrestrial Laser Scanning Data, The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Vol. XXXVII, WG VII /6, 1239-1246.
• Buhur, S., Ross, L., Büyüksalih, G., & Baz, I. (2009). Planlama Aktiviteleri için 3-Boyutlu Kent Modeli Örnek Uygulaması: Haydarpaşa Tren İstasyonu, Haydarpaşa Limanı ve Geri Sahası. TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 02-06 Kasım 2009, İzmir.
• Buyukdemircioglu, M., & Kocaman, S. (2020). Reconstruction and efficient visualization of heterogeneous 3D city models. Remote Sensing, 12(13), 2128-2154.
• Buyuksalih, G., Baskaraca, P., Bayburt, S., Buyuksalih, I., & Rahman, A. A. (2019). 3D city modelling of Istanbul based on lidar data and panoramic images–issues and challenges. The International Archives of Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 42, 51-60.
• Büyüksalih, İ. (2013). 3 Boyutlu Kent Modellerinin Sürdürülebilir Kıyı Alanları Yönetimindeki Kullanımı, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü.
• Cavallaro, S., Grandi, F., Peruzzini, M., & De Canio, F. (2021). Virtual Tours to Promote the Remote Customer Experience. Advances ın Transdıscıplınary Engıneerıng, 16, 477-486.
• Cetinkaya, S., Basaraner, M., & Burghardt, D. (2015). Proximity-based grouping of buildings in urban blocks: a comparison of four algorithms. Geocarto International, 30(6), 618-632.
• Edler, D., Husar, A., Keil, J., Vetter, M., & Dickmann, F. (2018). Virtual reality (VR) and open source software: a workflow for constructing an interactive cartographic VR environment to explore urban landscapes. Kartographische Nachrichten, 68(1), 3-11.
• Eicker, U., Nouvel, R., Duminil, E., & Coors, V. (2014). Assessing passive and active solar energy resources in cities using 3D city models. Energy Procedia, 57, 896-905.
• Fiedukowicz, A. (2020). The use of rough rules in the selection of topographic objects for generalizing geographical information. Polish Cartographical Review, 52(1), 1-15.
• Filippovska, Y., Kada, M., & Fritsch, D. (2009). Quality Evaluation of Ground Plan Generalization, 12th AGILE International Conference on Geographic Information Science, 02-05 June 2019, Hannover, Germany.
• Glander, T. (2013). Multi-Scale Representations of Virtual 3D City Models. Doctoral dissertation, Universität Potsdam, Potsdam, Germany. Erişim adresi: https://publishup.uni-potsdam.de/opus4-ubp/frontdoor/deliver/index/docId/6201/file/glander_diss.pdf
• Glander, T., & Döllner, J. (2008). Techniques for generalizing building geometry of complex virtual 3D city models. Advances in 3D Geoinformation Systems, 381-400.
• Grabler, F., Agrawala, M., Sumner, R. W., & Pauly, M. (2008). Automatic generation of tourist maps. ACM Transactions on Graphics (TOG), 27(3), 1-11.
• Gröger, G., Kolbe, T. H., & Czerwinski, A. (2006). Candidate OpenGIS CityGML Implementation Specification, Open Geospatial Consortium, Inc., 11.
• Ham, Y., & Kim, J. (2020). Participatory sensing and digital twin city: Updating virtual city models for enhanced risk-informed decision-making. Journal of Management in Engineering, 36(3), 04020005.
• Harwin, S., & Lucieer, A. (2012). Assessing the accuracy of georeferenced point clouds produced via multi-view stereopsis from unmanned aerial vehicle (UAV) imagery. Remote Sensing, 4(6), 1573-1599.
• He, S., Moreau, G., & Martin, J. Y. (2012). Footprint-based generalization of 3D building groups at medium level of detail for multi-scale urban visualization. International Journal on Advances in Software Volume 5, Number 3 & 4, 2012.
• Hruby, F., Ressl, R., & de la Borbolla Del Valle, G. (2019). Geovisualization with immersive virtual environments in theory and practice. International Journal of Digital Earth, 12(2), 123-136.
• Jovanović, D., Milovanov, S., Ruskovski, I., Govedarica, M., Sladić, D., Radulović, A., & Pajić, V. (2020). Building virtual 3D city model for smart cities applications: A case study on campus area of the university of novi sad. ISPRS International Journal of Geo-Information, 9(8), 476.
• Kada, M. (2007). Generalization of 3D Building Models by Cell Decomposition and Primitive Instancing. Proceedings of the Joint ISPRS Workshop on Visualization and Exploration of Geospatial Data, Stuttgart, Germany,
• Kronenfeld, B. J., Buttenfield, B. P., & Stanislawski, L. V. (2020). Map Generalization for the Future: Editorial Comments on the Special Issue. ISPRS International Journal of Geo-Information, 9(8), 468-471.
• Lee, J., Jang, H., Yang, J., & Yu, K. (2017). Machine learning classification of buildings for map generalization. ISPRS International Journal of Geo-Information, 6(10), 309.
• Li, Y., Liu, F., Li, M., Zhang, C., Han, S., Wang, C., & Tang, Y. (2017). PCA based 3D City Model Generalization for Electricity Simulation. Procedia computer science, 122, 603-608.
• Liu, P., Li, C., & Li, F. (2017). Texture-cognition-based 3D building model generalization. ISPRS International Journal of Geo-Information, 6(9), 260.
• Mao, B., Ban, Y., & Harrie, L. (2011). A multiple representation data structure for dynamic visualisation of generalised 3D city models. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, 66(2), 198-208.
• Özdoğan, Ş., & Başaraner, M. (2013). CityGML Standardında Ayrıntı Düzeylerinin Modellenmesi, TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 11-13 Kasım 2013, Ankara, Türkiye.
• Rainoldi M, Driescher V, Lisnevska A, Zvereva D, Stavinska A, Relota J & Egger R (2018). Virtual Reality: An Innovative Tool in Destinations’ Marketing, The Gaze: Journal of Tourism and Hospitality, 9, 53-68.
• Sahbaz, K., & Basaraner, M. (2021). A Zonal Displacement Approach via Grid Point Weighting in Building Generalization. ISPRS International Journal of Geo-Information, 10(2), 105.
• Sahin, C., Alkis, A., Ergun, B., Kulur, S., Batuk, F., & Kilic, A. (2012). Producing 3D city model with the combined photogrammetric and laser scanner data in the example of Taksim Cumhuriyet square. Optics and Lasers in Engineering, 50(12), 1844-1853.
• Sester, M. (2020). Cartographic generalization. Journal of Spatial Information Science, (21), 5-11.
• Sester, M., Feng, Y., & Thiemann, F. (2018). Building generalization using deep learning. ISPRS-International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences XLII-4 (2018), 42, 565-572.
• Slater, M., & Sanchez-Vives, M. V. (2016). Enhancing our lives with immersive virtual reality. Frontiers in Robotics and AI, 3, 74.
• Şenyurdusev, G., & Doğru, A. Ö. (2021). Akıllı Şehir Uygulamaları İçin Prosedürel 3B Kent Modeli Oluşturulması ve Fotorealistik 3B Görselleştirme. Turkish Journal of Remote Sensing and GIS, 2(2), 67-75.
• Thiemann, F., & Sester, M. (2004, August). Segmentation of buildings for 3D-generalisation. In Proceedings of the ICA Workshop on generalisation and multiple representation, Leicester, UK (pp. 20-21).
• Uluğtekin, N. N., Başaraner, M., Güney, C., & Doğru, A. Ö. (2019). Coğrafi Bilgi Bilimi, Kartografya ve Mekansal Bilişim Araştırmalarında Güncel Durum, Gelişmeler ve Gelecek. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 25-27.
• URL-1: https://earth.google.com/web
• URL-2: https://www.webglearth.com
• URL-3: https://earth3dmap.com/
• URL-4: https://cesium.com
• URL-5: www.opengeospatial.org/standards/citygml# overview Uyar, A., & Uluğtekin, N. (2016). 3B Modellemede Genelleştirme Problemleri ve LoD Kavramı, 6. Uzaktan Algılama-CBS Sempozyumu (UZAL-CBS 2016), 5-7 Ekim 2016, Adana, Türkiye.
• Varlık, A., Uray, F., & Metin, A. (2018). Üç Boyutlu Kent Modellerinde Ayrıntı Düzeyi Kavramı İnce Minareli Medrese (Konya) Örneği, Geomatik, 3(1), 74-83.
• Walmsley, A. P., & Kersten, T. (2019, November). Low-cost development of an interactive, immersive virtual reality experience of the historic city model Stade 1620. In 6th International Workshop LowCost 3D: Sensors, Algorithms, Applications, 2–3 December 2019, Strasbourg, France (pp. 405-411). Copernicus.
• Wang, Y., Chen, Q., Zhu, Q., Liu, L., Li, C., & Zheng, D. (2019). A survey of mobile laser scanning applications and key techniques over urban areas. Remote Sensing, 11(13), 1540.
• Yücel, M. A., & Selçuk, M. (2009a). Farklı Ayrıntı Düzeylerinde 3 Boyutlu Kent Modelleme ve CityGML, Jeodezi, Journal of Yasar University, 4(15), 2337-2355.
• Yücel, M. A., & Selçuk, M. (2009b). Üç Boyutlu Kent Modellerinde Ayrıntı Düzeyi (LoD) Kavramı, Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 101, 3-9.
• Zhang, L., Han, C., Zhang, L., Zhang, X., & Li, J. (2014). Web-based visualization of large 3D urban building models. International Journal of Digital Earth, 7(1), 53-67.