Yerli Ağartma Topraklarının Asitle Aktifleştirilmesi ve Bu Topraklarda Renk Açma Etkinliklerinin Saptanması Üzerinde Araştırma (in Turkish)

Year 1984, Volume: 9 Issue: 3, - , 01.06.1984

Aytaç Saygın Muammer Kayahan

Abstract

Yemeklik yağların rafinasyonunda önemli bir aşama olan renk açma işleminde kullanılan adsorbantlar doğal ağartma toprakları, aktif kömür ve aktifleştirilmiş ağartma toprakları olmak üzere üç grup altında toplanabilir. Renk açma etkinlikleri düşük olduğu için genellikle açık renkli katı ve sıvı yağların renklerinin açılmasında kullanılan seplolit ve attapulgit tipi doğal topraklar, asit çözeltilerinde erimedikleri ve iyon değiştirme kapasiteleri düşük olduğu için aktivasyona yarayışlı topraklar değillerdir. Aktivitesi yüksek olmasına karşın tuttuğu yağ niceliğinin fazla olması ve fiyatının yüksek olması nedeni ile aktif karbon, 10-20 kısım doğal ağartma toprağına bir kısım katılarak kullanılır. Aktifleştirilmiş topraklar ise, özellikle koyu renkli yağların renklerinin açılmasında yaygın olarak kullanılan ağartma topraklarıdır. Bu toprakların hazırlanmalarında, iyon değiştirme kapasiteleri yüksek olan montmorillonitleri yüksek oranda içeren killer kullanılmaktadır. Ancak aktifleştirmeye yarayışlı her bir toprak için en uygun aktivasyon koşulu farklılık göstermektedir. Bu nedenle asitle aktifleştirilen toprakların üretiminde her bir hammadde için uygun aktivasyon koşullarının ayrı ayrı saptanması bir zorunluluktur. Bu çalışmada, aktivasyona yarayışlı olduğu saptanan TTN için en uygun aktivasyon koşulu belirlenmeye çalışılmıştır. Değişik koşullarda aktifleştirilen TTN ile renkleri açılan yağ örneklerinde yapılan tintometrik ölçümlerden gidilerek, TTN’in K ve n değerlerinin değişik aktivasyon koşullarındaki değişimleri incelenmiştir. Doğal haldeyken başlangıçta K ve n değerleri 0.114 ve 1.73 olarak saptanan TTN’in 3N hidroklorik asit çözeltisi kullanarak ve 0.40:1 g/g asit/toprak oranında aktifleştirilmesi sonucu etkinliği artmakta, K ve n değerleri sıra ile 0.295 ve 2.14’e yükselmektedir.   

Keywords

-

Yerli Ağartma Topraklarının Asitle Aktifleştirilmesi ve Bu Topraklarda Renk Açma Etkinliklerinin Saptanması Üzerinde Araştırma

Abstract

Yemeklik yağların rafinasyonunda önemli bir aşama olan renk açma işleminde kullanılan adsorbantlar doğal ağartma toprakları, aktif kömür ve aktifleştirilmiş ağartma toprakları olmak üzere üç grup altında toplanabilir. Renk açma etkinlikleri düşük olduğu için genellikle açık renkli katı ve sıvı yağların renklerinin açılmasında kullanılan seplolit ve attapulgit tipi doğal topraklar, asit çözeltilerinde erimedikleri ve iyon değiştirme kapasiteleri düşük olduğu için aktivasyona yarayışlı topraklar değillerdir. Aktivitesi yüksek olmasına karşın tuttuğu yağ niceliğinin fazla olması ve fiyatının yüksek olması nedeni ile aktif karbon, 10-20 kısım doğal ağartma toprağına bir kısım katılarak kullanılır. Aktifleştirilmiş topraklar ise, özellikle koyu renkli yağların renklerinin açılmasında yaygın olarak kullanılan ağartma topraklarıdır. Bu toprakların hazırlanmalarında, iyon değiştirme kapasiteleri yüksek olan montmorillonitleri yüksek oranda içeren killer kullanılmaktadır. Ancak aktifleştirmeye yarayışlı her bir toprak için en uygun aktivasyon koşulu farklılık göstermektedir. Bu nedenle asitle aktifleştirilen toprakların üretiminde her bir hammadde için uygun aktivasyon koşullarının ayrı ayrı saptanması bir zorunluluktur. Bu çalışmada, aktivasyona yarayışlı olduğu saptanan TTN için en uygun aktivasyon koşulu belirlenmeye çalışılmıştır. Değişik koşullarda aktifleştirilen TTN ile renkleri açılan yağ örneklerinde yapılan tintometrik ölçümlerden gidilerek, TTN’in K ve n değerlerinin değişik aktivasyon koşullarındaki değişimleri incelenmiştir. Doğal haldeyken başlangıçta K ve n değerleri 0.114 ve 1.73 olarak saptanan TTN’in 3N hidroklorik asit çözeltisi kullanarak ve 0.40:1 g/g asit/toprak oranında aktifleştirilmesi sonucu etkinliği artmakta, K ve n değerleri sıra ile 0.295 ve 2.14’e yükselmektedir.   

Keywords

-