Arz, kullanım ve girdi çıktı tabloları arasındaki ilişkiler kapsamında Türkiye ekonomisi için sanayi bazlı girdi çıktı tablosu üretilmesi

Yıl 2022, , 145 - 163, 18.02.2022

Muhammet Rıdvan İnce

https://doi.org/10.30855/gjeb.2022.8.1.010

Öz

Arz ve kullanım tabloları (AKT’ler) ile girdi çıktı (G-Ç) tabloları ulusal ekonomilerin yapılarının anlaşılabilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Her bir tablo hazırlandıkları ülke ya da bölge ekonomisinin yapısı hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Türkiye ekonomisi için hazırlanan en güncel AKT ve G-Ç’ler 2012 yılına aittir. Bu tablolar içerisinde G-Ç tabloları üründen ürüne (ürün bazlı) hazırlanmış olup, bunların doğrudan sanayileri (sektörleri) ilgilendiren analizler için kullanılması doğru değildir. Bununla birlikte geçen süre zarfında gerek TÜİK gerekse de diğer araştırmacılar tarafından konu hakkında ayrı bir çalışma yapılmamıştır. Aynı zamanda son dönemde yapılan sektörel analizlerin tamamında ürün bazlı G-Ç tablolarının kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmanın motivasyon kaynağı G-Ç tabloları kullanılarak yapılan sektörel analizlerde karşılaşılan bu veri eksikliğinin giderilmesi olup Türkiye ekonomisi için sanayi bazlı bir G-Ç tablosu hazırlanması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle tabloların genel yapısı ve birbirleri ile ilişkileri açıklanmış ve AKT’lerden G-Ç’lerin elde edilmesi sürecinde kullanılan modeller ayrı ayrı tanıtılmıştır. Bu çalışmada sanayi bazlı G-Ç tablosu üretilmesi için kullanılabilecek modellerden birisi seçilerek Türkiye ekonomisi için sanayi (endüstri / sektör) bazlı bir G-Ç tablosu hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

arz ve kullanım tabloları, girdi çıktı tabloları, Türkiye ekonomisi

Production of industry-based input-output tables for the Turkish economy within the scope of relations between supply, use and input-output tables

Öz

Supply and use tables (AKTs) and input-output (I-O) tables are of great importance for understanding the structures of national economies. Each table provides important information about the structure of the economy of the country or region in which they are prepared. The most recent AKT and I-Os for the Turkish economy belong to 2012. Among these tables, I-O tables are prepared from product to product (product-based), and it is not correct to use them for analyzes that directly concern industries (sectors). However, no separate study has been carried out on the subject by both TURKSTAT and other researchers during this time. At the same time, it is seen that product-based I-O tables are used in all of the recent sectoral analyzes. The motivation source of this study is to eliminate this data deficiency encountered in sectoral analyzes using I-O tables, and it is aimed to prepare an industry-based I-O table for the Turkish economy. For this purpose, first of all, the general structure of the tables and their relations with each other were explained, and the models used in the process of obtaining I-Os from AKTs were introduced separately. In this study, an industry (industry / sector) based I-O table was prepared for the Turkish economy by choosing one of the models that can be used to produce an industry-based I-O table.

Anahtar Kelimeler

supply and use tables, input output tables, Turkish economy, supply and use tables, input output tables, Turkish economy

Kaynakça

• Erten, H. (2009). Türkiye için Sektörel Sosyal Hesaplar Matrisi Üretme Yöntemi ve İstihdam Üzerine Bir Hesaplanabilir Genel Denge Modeli Uygulaması. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Uzmanlık Tezi.
• Kula, M. (2018). Türkiye Ulusal Hesaplar Sistemi ve Sorunları. Ekonomi-tek, 7(2), 37-60.
• Leontief, W. (1936). Quantitative Input and Output Relations in the Economic Systems of the United States. The Review of Economic Statistics, 18(3), 105-125.
• Mahajan, S. (2006). ‘Development, compilation and use of input-output supply and use tables in the UK national accounts. Economic Trends, 634, 28-46.
• Penneck, S., & Mahajan, S. (1999). Annual Coherence Adjustments in the National Accounts. Economic Trends, 534, 27-32.
• Taşçı, K. (2021). Politika Oluşturma Sürecinde Analiz Yöntemleri, Etki Analizi ve Uygulama Alanları. 07 27, 2021 tarihinde Academia.edu: https://www.academia.edu/11828918/Politika_Olu%C5%9Fturma_S%C3%BCrecinde_Analiz_Y%C3%B6ntemleri_Etki_Analizi_ve_Uygulama_Alanlar%C4%B1 adresinden alındı
• TÜİK. (2016a). Girdi - Çıktı Tablosu, 2012 (Temel Fiyatlarla) [Cari Fiyatlarla]. Ankara: TÜİK.
• TÜİK. (2016b). İthalat Girdi - Çıktı Tablosu, 2012 (cif) (Temel Fiyatlarla) [Cari Fiyatlarla]. Ankara: TÜİK.
• TÜİK. (2016c). İthalat Kullanım Tablosu, 2012 (cif) [Cari Fiyatlarla]. Ankara: TÜİK.
• TÜİK. (2016d). Yurtiçi Kullanım Tablosu, 2012 (Temel Fiyatlarla) [Cari Fiyatlarla]. Ankara: TÜİK.
• TÜİK. (2016e). Arz Tablosu, 2012 (Temel Fiyatlarla, Alıcı Fiyatlarına Dönüştürülmüş) [Cari Fiyatlarla]. Ankara: TÜİK.
• TÜİK. (2016f). Kullanım Tablosu, 2012 (Temel Fiyatlarıyla) [Cari Fiyatlarla]. Ankara: TÜİK.
• TÜİK. (2016g). Yurtiçi Üretim Girdi - Çıktı Tablosu, 2012 (Temel Fiyatlarla) [Cari Fiyatlarla]. Ankara: TÜİK.
• TÜİK. (2016h). Kullanım Tablosu (1998) - Tablo Metaverisi. Ankara: TÜİK.
• TÜİK. (2021, 07 27). TÜİK - Veri Portalı: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Ulusal-Hesaplar-113 adresinden alındı
• United Nations. (2018). Handbook on Supply and Use Tables and Input Output - Tables with Extentions and Applications. New York: United Nations Publications.