Dini yönelim ve materyalist kişilik denkleminde işte anlam ve tevazu

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 2, 105 - 121, 28.06.2025

Deniz Hilal İnan , Faruk Kerem Şentürk

https://doi.org/10.30855/gjeb.2025.11.2.001

Öz

İnsan ömrünün mühim bir kısmı direkt ya da dolaylı olarak “iş” ile alakalı bir sürece temas ederek geçmektedir. Bu minvalde yapılan iş bireyin kendini tanıma ve belirli bir gaye doğrultusunda hayatını idame ettirme sürecinde önemli bir role sahiptir. Bahsi geçen rolün önemine istinaden araştırmada çalışanların işin anlamına yönelik algılarında dini yönelimin ve materyalist kişilik özelliklerinin etkisinin anlaşılması amaçlanmıştır. Ayrıca işte kazanılan anlamın işte tevazu davranışına sebep olma durumu irdelenmektedir. Araştırmada nicel yöntem tercih edilmiş, veriler anketler aracılığıyla toplanmış ve Ankara ili Çankaya ilçesinde çalışan 445 çalışandan elde edilmiştir. Veriler kolayda örnekleme yöntemiyle toplanmış olup, keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizinin yanı sıra yapısal eşitlik analizleri yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre dini yönelim ve materyalist kişilik özellikleri (cimrilik hariç) işte anlamı açıklayan önemli değişkenlerdir. İçsel ve dışsal dini yönelim benzer düzeyde işte anlamı etkilemektedir. Materyalist bir özellik olan imrenme işte anlamı olumsuz yönde etkilerken muhafaza etme olumlu yönde etkilemektedir. Bununla birlikte işte anlam kazanmanın işyerinde tevazu davranışını pekiştirdiği iddiası da teyit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar örgüt iklimini prososyal bir yapıya büründürmek isteyen şirketler açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşte Anlam , İşte Tevazu , Dini Yönelim , Materyalizm , Materyalist Kişilik

Etik Beyan

Bu çalışma bilimsel araştırma ve yayın etiği kurallarına uygun olarak hazırlanmıştır.

Meaning and humility at work in the equation of religious orientation and materialistic personality

Öz

An important aspect of human life involves engaging directly or indirectly with work-related processes. Work plays a significant role in self-awareness and in living with a defined purpose. Given its importance, the aim was to understand how religious orientation and materialistic personality traits influence employees' perceptions of the meaning at work (MOW). Additionally, the study explores the impact of the MOW on humility behavior in the workplace. A quantitative approach was adopted, with data collected through surveys from 445 employees in the Çankaya district of Ankara. Data were collected using convenience sampling, and exploratory and confirmatory factor analyses, as well as structural equation modeling, were conducted. Results show that religious orientation and materialistic personality traits (excluding nongenerosity) are key factors in explaining the MOW. Both intrinsic and extrinsic religious orientations have a similar impact on the MOW. Materialistic traits, such as envy, negatively influence the MOW, whereas preservation has a positive effect. Moreover, finding meaning in the workplace has been found to foster humility. These findings are significant for companies aiming to cultivate a prosocial organizational climate.

Anahtar Kelimeler

Meaning at Work , Humility at Work , Religious Orientation , Materialism , Materialist Personality

Etik Beyan

This study has been prepared in accordance with scientific research and publication ethics rules.

Kaynakça

• Akgün, M. (2014). Materyalizmin Türkiye’ye Girişi (3. baskı). Ankara: Elis Yayıncılık.
• Akkoç, A. (2019). Tüketim toplumunun toplumsal değerler üzerindeki etkisi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 22(2), 1-25. Doi: https://doi.org/10.18490/sosars.640816
• Akto, A. (2014). Değerler açısından etnik kimliklerin tutumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 214-229.
• Albrecht, G. (1996). Das Prinzıp Hoffnung in der Logotherapie, Logotherapie und Existenzanalyse, (Sonderheft-Tagunsbericht), Z.D.G.L.E., 5. Jarhgang, Heft 1, Bremen, (6-12), 7.
• Allport, G. W. and Ross, J. M. (1967). Personal religious orientation & prejudice. Journal of Personality & Social Psychology, 5, 432–443.
• Allport, G. W. (1963). Behavioral science, religion and mental health. Journal of Religion and Health, 2(3), 187-197. Doi: https://www.jstor.org/stable/27504566
• Alparslan, A. M., Yastıoğlu, S., Taş, G., Ali, M. and Özmen, M. (2022). Yaşamın-işin anlam kaynakları ve iyi oluş ilişkisi üzerine bir araştırma. Vizyoner Dergisi, 13(33), 14-33. Doi: https://doi.org/10.21076/vizyoner.947733
• Altunok, D. (2021). İşin anlamının prososyal örgütsel davranışa ve hayatın anlamına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Amabile, T. and Kramer, S. (2012). How leaders kill meaning at work. McKinsey Quarterly, January (2012), 124-131.
• Arvey, R. D., Bouchard Jr, T. J., Segal, N. L. and Abraham, L. M. (1989). Job satisfaction: Environmental and genetic components. Journal of Applied Psychology, 74(2), 187-192. Doi: https://doi.org/10.1037/0021-9010.74.2.187
• Aydeniz, H. (2010). Engels’in materyalizmi ve din eleştirisi. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 33, 63-89.
• Bahadır, A. (2002). Modernitenin yıkıcı etkileri karşısında savunmasız insan. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(13), 129-142.
• Bartlett, J. E., Kotrlik, J. W. and Higgins, C. C. (2001). Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research appropriate sample size in survey research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19(1), 43-50.
• Baykal, E. (2018). Spiritüelite (Ruhsallık) ve iş ortamında anlam arayışı. Alanya Akademik Bakış, 2(1), 11-25. Doi: https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.337789
• Belk, R. W. (1988). Possessions and the extended self. Journal of Consumer Research, 15(2), 139-168.
• Belk, R. W. (1985). Materialism: Trait aspects of living in the material World. Journal of Consumer Research, 12, 265-280.
• Belk, R. W. (1984). Three Scales to Measure Constructs Related to Materialism: Reliability, Validity, and Relationships to Measures of Happiness, in NA - Advances in Consumer Research Volume 11, eds. Thomas C. Kinnear, Provo, UT : Association for Consumer Research, Pages: 291-297.
• Bendassolli, P. F., Borges-Andrade, J. E., Alves, J. S. C. and Torres, T. D. L. (2015). Meaningful work scale in creative industries: A confirmatory factor analysis. Psico-USF, 20(1), 1-12. Doi: https://doi.org/10.1590/1413-82712015200101
• Bozyiğit, S. (2019). Dini değerlerin takıntılı satın alma eğilimi ve çevreye yönelik tutum üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi SBE Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 319-337.
• Bredemeier, H. C., and Toby, J. (1960). Social problems in america: costs and casualities in an acquisitive society (No. 301.23 B74).
• Buckingham, M. (2022). What is a good job?. https://hbr.org/2022/09/what-is-a-good-job?ab=seriesnav-bigidea, Accessed: 19 December 2022.
• Burroughs, J. E. and Rindfleisch, A. (2002). Materialism and well-being: A conflicting values perspective. Journal of Consumer Research, 29(3), 348-370. Doi: https://www.jstor.org/stable/10.1086/344429
• Büyüksevindik, B. and Işık, Ş. (2019). Tevazu ölçeği geliştirme çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 1453-1485.
• Cirhinlioğlu, F. G. (2010). Dini yönelimler ve önyargı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1366-1384.
• Cirhinlioğlu, F. G. (2006). Üniversite öğrencilerinde utanç eğilimi, dini yönelimler, benlik kurguları ve psikolojik iyilik hali arasındaki ilişkiler (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çağrıcı, M. (2023). Tevazu. https://islamansiklopedisi.org.tr/tevazu, Erişim: 28.02.2023.
• David, I., and Iliescu, D. (2020). The influence of religiosity and meaning making on work outcomes: A path analysis. Current Psychology, 41(9), 6196–6209. Doi: https://doi.org/10.1007/s12144-020-01119-y
• Davidson, J. C. and Caddel, D. P. (1994). Religion and the meaning of work, Journal for the Scientific Study of Religion, 33(2), 135-147. Doi: https://doi.org/10.2307/1386600
• Davis, D. E., Hook, J. N., Worthington, E. L., Jr., Van Tongeren, D. R., Gartner, A. L., Jennings, D. J. and Emmons, R. A. (2011). Relational humility: Conceptualizing and measuring humility as a personality judgment. Journal of Personality Assessment, 93(3), 225–234. Doi: https://doi.org/10.1080/00223891.2011.558871
• Davis, D. E., McElroy, S., Choe, E., Westbrook, C. J., DeBlaere, C., Van Tongeren, D. R., ... and Placeres, V. (2017). Development of the experiences of humility scale. Journal of Psychology and Theology, 45(1), 3-16. Doi: https://doi.org/10.1177/009164711704500101
• Deckop, J. R., Jurkiewicz, C. L. and Giacalone, R. A. (2010). Effects of materialism on work-related personal well-being. Human Relations, 63(7), 1007-1030. Doi: https://doi.org/10.1177/0018726709353953
• Deckop, J. R., Giacalone, R. A. and Jurkiewicz, C. L. (2015). Materialism and workplace behaviors: Does wanting more result in less?. Social Indicators Research, 121, 787-803. Doi: https://doi.org/10.1007/s11205-014-0661-3
• Dubin, R. (1956). Industrial workers' worlds: A study of the “central life interests” of industrial workers. Social Problems, 3(3), 131-142.
• Durak, N. (2015). Kınalızâde’de bir erdem olarak tevazu. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 35, 105-123.
• Ercan, N. (2009). The predictors of attitudes toward physical wife abuse: ambivalent sexism, system justification and religious orientation (Yüksek Lisans Tezi). ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erdoğan, E. (2015). Tanrı algısı, dini yönelim biçimleri ve öznel dindarlığın psikolojik dayanıklılıkla ilişkisi: üniversite örneklemi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(29), 223-246.
• Fam, K. S., Waller, D. S. and Erdogan, B. Z. (2004). The influence of religion on attitudes towards the advertising of controversial products. European Journal of Marketing, 38(5/6), 537-555. Doi: https://doi.org/10.1108/03090560410529204
• Fletcher, S. K. (2004). Religion and life meaning: Differentiating between religious beliefs and religious community in constructing life meaning. Journal of Aging Studies, 18(2), 171–185. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jaging.2004.01.005
• Fornell, C. and Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Furby, L. (1980). The origins and early development of possessive behavior. Political Psychology, 2(1), 30-42.
• Ger, G. and Belk, R. W. (1996). Cross-cultural differences in materialism, Journal of Economic Psychology, 17, 55-77. Doi: https://doi.org/10.1016/0167-4870(95)00035-6
• Göçen, A. (2019). Öğretmenlerin yaşam anlamı, psikolojik sermaye ve cinsiyetinin psikolojik iyi oluşlarına etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education, 8(1), 135-153. Doi: https://doi.org/10.30703/cije.457977
• Göçen, A. and Terzi, R. (2019). Eğitim örgütleri için anlamlı iş ölçeği. GEFAD/GUJGEF, 39(3), 1487-1512.
• Gürbüz, S. and Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (3. basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gürbüz, S. and Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri – Felsefe – Yöntem – Analiz. (5. baskı). Seçkin Yayınları, Ankara.
• Gürbüz, S. (2019). AMOS ile Yapısal Eşitlik Modellemesi. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Harlak, H. and Eskin, M. (2018). Dini yönelim ve dindarlık ölçeklerinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Psikiyatri, Nöroloji ve Davranış Bilimleri Dergisi, 56(2), 24-32. Doi: https://doi.org/10.5455/NYS.20180730021249
• Harpaz, I. (1998). Cross-national comparison of religious conviction and the meaning of work. Cross-Cultural Research, 32(2), 143-170. Doi: https://doi.org/10.1177/106939719803200202
• Haşıloğlu, S. B., Baran, T. and Aydın, O. (2015). Pazarlama araştırmalarındaki potansiyel problemlere yönelik bir araştırma: kolayda örnekleme ve sıklık ifadeli ölçek maddeleri, Pamukkale İşletme ve Bilim Yönetimi Dergisi, 2(1), 19-28. Doi: https://doi.org/10.5505/pibyd.2015.47966
• Hu, L. and Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modelling, 6(1), 1-55. Doi: https://doi.org/10.1080/10705519909540118
• Izutsu, T. (1975). Kur’an’da Allah ve İnsan, Çev. Süleyman Ateş, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara.
• İkis, M. and Kuşat, A. (2021). Öz-duyarlık ve dini yönelim ilişkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(1), 109-125.
• İmalı, H. and Kaya, A. (2022). Eğitim Örgütlerinde Anlamlı İş ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki. Harran Maarif Dergisi, 7(2), 224-253. Doi: https://doi.org/10.22596/hej.1209406
• Jackson, D. L., Gillaspy Jr, J. A., and Purc-Stephenson, R. (2009). Reporting practices in confirmatory factor analysis: an overview and some recommendations. Psychological Methods, 14(1), 6-23. Doi: https://doi.org/10.1037/a0014694
• Ji, C. H. C., Pendergraft, L. and Perry, M. (2006). Religiosity, altruism, and altruistic hypocrisy: Evidence from Protestant adolescents. Review of Religious Research, 48(2), 156-178. Doi: https://www.jstor.org/stable/20058130
• Kalın, İ. (2010). Dünya görüşü, varlık tasavvuru ve düzen fikri: Medeniyet kavramına giriş. Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 15(29), 1-61.
• Kalın, İ. (2017). Hoca Ahmed Yesevî, Hüküm ve Hikmet. Bilig, 80, 1-14.
• Kanyılmaz Polat, E. (2022). Otomotiv sektöründe işin anlamlılığı ve iş tatmini üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 20(46), 819-848. Doi: https://doi.org/10.35408/comuybd.1060023
• Kapız, S.Ö. (2001). İşin değişen anlamı ve birey yaşamında önemi. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 3(2).
• Karabati, S. and Cemalcilar, Z. (2010). Values, materialism and well-being: A study Turkish university students. Journal of Economic Psychology, 31, 624-633. Doi: https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.joep.2010.04.007
• Karataş, E. and Özdemir, M. (2022). Examining the relationship between meaningful work and job engagement. Journal of Theoretical Educational Science, 15(3), 676-698. Doi: http://doi.org/10.30831/akukeg.1053090
• Kartal, M. and Bardakçı, S. (2018). SPSS ve AMOS Uygulamalı Örneklerle Güvenirlik ve Geçerlik Analizleri (1. basım). Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Keleş, H. N. (2017). Anlamlı iş ile psikolojik iyi oluş ilişkisi. The Journal of Happiness & Well-Being, 5(1), 154-167.
• Kilbourne, W., Grünhagen, M. and Foley, J. (2005). A cross-cultural examination of the relationship between materialism and individual values. Journal of Economic Psychology, 26, 624-641. Doi: https://doi.org/10.1016/j.joep.2004.12.009
• Kim, H. Y. (2013). Statistical notes for clinical researchers: assessing normal distribution (2) using skewness and kurtosis. Restorative Dentistry & Endodontics, 38(1), 52-54. Doi: https://doi.org/10.5395/rde.2013.38.1.52
• Kline, R. B. (2010). Principles and Practise of Structural Equation Modeling. (3. basım) New York: Guilford Publications.
• Lam, L. W. (2012). Impact of competitiveness on salespeople's commitment and performance. Journal of Business Research, 65(9), 1328-1334. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2011.10.026
• Lee, S. (2015). Meaning in work in nursing as a positive personal attribute. (Unpublished doctoral dissertation). University of Michigan, Ann Arbor, MI.
• Liebergall, M. (2023). Interview with R. Waldinger. The world’s longest study of adult development finds the key to happy living, https://www.mckinsey.com/featured-insights/mckinsey-on-books/author-talks-the-worlds-longest-study-of-adult-development-finds-the-key-to-happy-living, Accessed: 16 June 2023.
• Lips-Wiersma, M. and Wright, S. (2012). Measuring the meaningful work: Development and validation of the comprehensive meaninful work scale. Group & Organizational Management, 37(5), 655-685. Doi: http://dx.doi.org/10.1177/1059601112461578
• Maclean, A. M., Walker, L. J. and Matsuba, M. K. (2004). Transcendence and the moral self: Identity integration, religion, and moral life. Journal for the Scientific Study of Religion, 43(3), 429-437. Doi: https://doi.org/10.1111/j.1468-5906.2004.00245.x
• Maltby, J. and Day, L. (2000). Depressive symptoms and religious orientation: Examining the relationship between religiosity and depression within the context of other correlates of depression. Personality and Individual Differences, 28(2), 383-393. Doi: https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/S0191-8869(99)00108-7
• McCracken, G. (1986). Culture and consumption: A theoretical account of the structure and movement of the cultural meaning of consumer goods. Journal of Consumer Research, 13 (June), 71-84
• Norton, M. (2011, November). How to buy happiness?. https://www.ted.com/talks/michael_norton_how_to_buy_happiness/transcript, Accessed: 17 March 2022.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. NewYork: McGraw Hill. Önder, M. and Bulut, H. (2013). Temel dini değerler ve değerler eğitimi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 15-32.
• Özensel, E. (2004). Türk gençliğinin değerleri: Liseli gençlik üzerine bir araştırma (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Özkalp, E. (2003). Örgütlerde işin çalışanlar için anlamı ve iş dizaynı. Kamu-İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 7(2), 2-26.
• Pardoe, I. (2021). Applied Regression Modeling. USA: John Wiley & Sons.
• Poyraz, E. and Cilveoğlu, A. A. (2020). Tevazu bağlaminda liderlik: Algılanan ego durumu ve etkin liderlik üzerine bir araştirma. International Journal of Social and Economic Sciences, 10(2), 128-141.
• Richins, M. L. and Dawson, S. (1992). A consumer values orientation for materialism and its measurement: Scale development and validation. Journal of Consumer Research, 19(3), 303-316. Doi: https://psycnet.apa.org/doi/10.1086/209304
• Rindfleisch, A., Burroughs, J. E. and Denton, F. (1997). Family structure, materialism and compulsive consumption. Journal of Consumer Research, 23, 312-325. Doi: https://www.jstor.org/stable/2489568
• Ros, M., Schwartz, S. H. and Surkiss, S. (1999). Basic individual values, work values, and the meaning of work. Applied psychology, 48(1), 49-71. Doi: http://dx.doi.org/10.1080/026999499377664
• Schroeder, J. E. and Dugal, S. S. (1995). Psychological correlates of the materialism construct. Journal of Social Behavior and Personality, 10(1), 243-253.
• Schumacker, R. E. and Lomax, R. G. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling. New York: Routledge,
• Seo, J. K., Mahudin, M. B. and Sohn, Y. W. (2022). The relationship between religiosity and meaningful work among Malaysian Muslim employees: The mediating role of existential labor. Plos One, 17(12), 1-13. Doi: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0279251
• Sharabi, M. (2011). Culture, religion, ethnicity and the meaning of work: Jews and Muslims in the Israeli context. Culture and Religion, 12(3), 219-235. Doi: http://dx.doi.org/10.1080/14755610.2011.605157
• Shrum, L. J. and Rustagi, N. (2018). Materialism: Conceptualizations, antecedents and consequences. (Eds.), The Routledge Companion to Consumer Behavior Analysis. 21-37.
• Smart, J. J. C. (1963). Materialism. The Journal of Philosophy, 60(22), 651-662.
• Spreitzer, G. M. (1995). Psychologıcal empowerment in the workplace: Dimensions, measurement and validation, Academy of Management Journal, 38(5), 1442-1465. Doi: https://doi.org/10.2307/256865
• Steger, M. F. (2016). Creating meaning and purpose at work. The Wiley Blackwell handbook of the psychology of positivity and strengths‐based approaches at work, 60-81.
• Steger, M. F. and Dik, B. J. (2009). If one is looking for meaning in life, does it help to find meaning in work?. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 1(3), 303-320. Doi: https://psycnet.apa.org/doi/10.1111/j.1758-0854.2009.01018.x
• Steger, M. F. and Dik, B. J. (2010). Work as meaning. In P. A. Linley, S. Harrington, & N. Page (Eds.), Oxford handbook of positive psychology and work (131–142). Oxford, England: Oxford University Press.
• Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S. and Kaler, M. (2006). The meaning in life questionnaire: Assessing the presence and search for meaning in life. Journal of Counseling Psychology, 53(1), 80–93. Doi: https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-0167.53.1.80
• Steger, M. F., Dik, B. J. and Duffy, R. D. (2012). Measuring meaningful work: The work and meaning inventory (WAMI). Journal of Career Assessment, 20(3), 322-337. Doi: https://doi.org/10.1177/1069072711436160
• Şahin, S.Z. (2019). Yerel seçimlerde Ankara’nın merkez ve çevre ilçelerine dair sosyo- mekansal bir analiz denemesi. Ankara Araştırmaları Dergisi, 7(1), 213-223. Doi: https://dx.doi.org/10.5505/jas.2019.84856
• TDK (Türk Dil Kurumu). (2023). Anlam. https://sozluk.gov.tr/, Accessed: 21 February 2023.
• Tekin, Ş. (2019). Üniversite öğrencilerinin dini değerler ilişkin algıları (Eskişehir İli Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Tepe, H. (2009). Değer ve anlam: Değerler anlamlar mıdır?. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 1-10.
• Tiltay, M. A. (2010). Materyalist eğilim, dini değerler ve marka bağlılığı ve tüketici ahlakı arasındaki ilişkiler (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Tiltay, M. A. and Torlak, Ö. (2011). Materyalist eğilim, dini değerler, marka bağlılığı ve tüketici ahlakı arasındaki ilişkiler. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 93-130.
• Tourish, D. and Tourish, N. (2010). Spirituality at work, and its implications for leadership and followership: A post-structuralist perspective. Leadership, 6(2), 207-224. Doi: https://doi.org/10.1177/1742715010363210
• Turan, S. and Aktan, D., (2008). Okul hayatında var olan ve olması düşünülen sosyal değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 227-259.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2021). https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/, Accessed: 14 June 2021.
• Tümer, G. (1987). Çeşitli Yönleriyle Din. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 28(1), 213-267.
• Tümer, G. (2024). Din. https://islamansiklopedisi.org.tr/din, 16 April 2024.
• Unanue, J., Oriol, X., Oyanedel, J. C., Rubio, A. and Unanue, W. (2021). Gratitude at work prospectively predicts lower workplace materialism: A three-wave longitudinal study in Chile. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(3787), 1-17. Doi: https://doi.org/10.3390/ijerph18073787
• Unanue, W., Rempel, K., Gómez, M. E. and Van den Broeck, A. (2017). When and why does materialism relate to employees’ attitudes and well-being: The mediational role of need satisfaction and need frustration. Frontiers in psychology, 8(1755), 1-15. Doi: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.01755
• Yazıcı, M. (2016). Değerler ve toplumsal yapıda sosyal değerlerin yeri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 209-223. Doi: https://doi.org/10.18069/fusbed.10221
• Yücel, E. and Arslantürk, G. (2019). Kendini unutmak: Psikoloji araştırmalarında tevazu. Psikoloji Çalışmaları, 39(1), 209-243. Doi: https://doi.org/10.26650/SP2019-0015
• Yüceldoğan, S. (2010). Materyalist eğilimlerin demografik özelliklere göre farklılaşmasına yönelik bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 57-70.
• Wong, N., Chugani, S.K., Shrum, L.J. and Gunz, A. (2011). Rethinking materialism: A process view and some transformative consumer research implication. Journal of Research for Consumers, 19, 1-4.