Grafik anlatı aracılığıyla mekansal temsil: pratik bir yaklaşım

Year 2023, , 564 - 588, 17.07.2023

Hakan Keleş

https://doi.org/10.37246/grid.1186848

Abstract

Anlatı; zaman, mekan ve karakter gibi unsurları içeren bir üretim biçimidir. Bu üç unsur arasındaki ilişki; öznenin eylemlerinin zamansal bağlamda aktarımı olarak tariflenebilir ve sözlü, yazılı, görsel formlarda üretilebilir. Her bir formdaki farklı mekansal bilgi ise çeşitli araç ve yöntemlerle temsil edilir. Bakhtin’in anlatılardaki zaman/mekan birliğini tarifleyen “kronotop” kavramı, ilk olarak yazınsal anlatılarda tartışılmış fakat zamanla sinema ve grafik anlatı gibi türlerin çözümlenmesinde de kullanılmıştır. Özellikle grafik anlatının zamanı çerçevelere ayırıp görselleştiren bir form olması, bu formun mimarlık eğitimindeki mekansal bilgi ve temsiliyet tartışmalarını zenginleştirme potansiyeli açısından önemlidir. Bu makale, kronotop kavramını kullanan grafik anlatıların mekânsal temsil potansiyelini araştırmakta ve birinci yıl mimarlık eğitiminde mekânsal düşünme ve temsiliyet becerilerine katkı koymayı amaçlayan “Mekânın Anlatısı" adlı pratik bir egzersizi sunmaktadır.

Keywords

Grafik Anlatı, Mimarlık Eğitimi, Kronotop, Mekansal Temsiliyet., Çizgiroman

Spatial representation through graphic narrative: a practical approach

Abstract

Narrative is a form of production that incorporate elements such as characters, time, and space. These elements work together to convey subject actions in a temporal context, and can be communicated through verbal, written, and visual forms. The spatial information in different narrative forms is represented using a variety of tools and methods. Bakhtin's concept of "chronotope" highlights the interdependent nature of time and space in textual narratives and can be applied to visual narratives. The potential of graphic narrative as a medium to visualize time through sequential frames makes it a valuable tool to explore spatial knowledge and representation in architectural education. This paper explores the spatial representation capabilities of graphic narratives using the concept of chronotope, and presents a practical exercise called "Narrative of Space" that can be used to promote spatial thinking and representation in first-year architectural education.

Keywords

Graphic Narrative, Architectural Education, Chronotope, Spatial representation, Comic

References

• Acar, A., Ünver, E., & Sosyal Acar, A. Ş. (2019). Mimarlık Bölümü Birinci Sınıf Öğrencilerinin Görsel-Mekânsal Becerileri Üzerine Bir Araştırma. METU JFA, 36(2), 73–92.
• Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan Romana. İstanbul: Ayrıntı Publishing.
• Brown, J. B. (2007). The Comic Architect: Words and Pictures Along the Line between Architecture and Comics (Doctoral dissertation, University of Sheffield, School of Architecture).
• Buchholz, S., & Jahn, M. (2005). Space in Narrative. In D. Herman, M. Jahn, & M. L. Ryan (Eds.), Routledge Encyclopedia of Narrative Theory (pp. 551–555). London: Routledge.
• Chatman, S. (2008). Öykü ve söylem: Filmde ve Kurmacada Anlatı Yapısı. Ankara: De Ki Publishing.
• Clark, K., & Holquist, M. (1984). Mikhail Bakhtin. Cambridge: Belknap Press/Harvard University Press.
• Colomina, B. (1992). The Split Wall: Domestic Voyeurism. B. Colomina (Editor), Sexuality & Space (pp.73-128). New York: Princeton Architectural Press.
• Croset, P. (1988). The Narration of Architecture. B. Colomina, & J. Ockmann (Eds), Architecture Production and Reproduction (Revisions, Volume 2) (s. 200-211). New York: Princeton Architectural Press.
• Cullen, G. (1971). The Concise Townscape. London: Butterworth Heinemann.
• de Souza, M. M. (2017). Comic-chronotope in Julio’s Day: Gilbert Hernandez’s explorations of the form-shaping ideologies of the medium. Journal of Graphic Novels and Comics, 8(4), 359-375.
• Dervişcemaloğlu, B. (2014). Anlatıbilime Giriş. İstanbul: Dergah Publishing.
• Eisenstein, S. (1938). Montage and Architecture. M. Glenny, & R. Taylor (Eds), Towards a Theory of Montage (1991) . London: BFI Publishing.
• Fludernik, M. (2009). An Introduction to Narratology. New York: Routledge.
• Güner, D. (2012). Performans ve Edimsellik Olarak Mimarlık. Ege Mimarlık, 24-29.
• Jacobs, L. (1994). Zaman ve Mekanın Anlatımı. H. Yalçın (Ed), Filmde Zaman ve Mekan Üzerine (s. 35-46). Eskişehir: Turkuaz Publishing.
• Lefevre, P. (2006). The construction of space in comics. Image & Narrative, 16.
• Lus Arana, K. (2013). Comics and Architecture, Comics in Architecture: A (not so) Short Recount of the Interactions Between Architecture and Graphic Narrative. Mas Context, 20.
• McCloud, S. (1993). Understanding comics: The invisible art. Northampton: Mass.
• Melikeoğlu Eke, A., & Usta, G. (2016). The first year of design education: Abstract concrete problem-centered model. Global Journal of Arts Education, 6(1), 11-19.
• Neumann, B., & Nünning, A. (2008). An Introduction To The Study Of Narrative Fiction. Stuttgart: Klett.
• Özatay, Z. İ. (2017). Ricoeur’ün Zaman Felsefesi Bağlamında Yaşama Sanatı Olarak Anlatı ve Bir Örnek: Mrs. Dalloway. Posseible Düşünme Dergisi, 6(11), 64-75.
• Öztürk, S. S. (2014). Mekân-Zaman Kavramının Sinematografiye Bağlı Değişkenler Doğrultusunda Mekânın Üretilmesindeki Rolü, Master Thesis. Turkey, Ankara: Hacettepe University, Institute of Fine Arts.
• Pallasmaa, J. U. (1998), “The Space of Time.” Oz / College of Architecture & Design Kansas State University, 20, 54-57.
• Palmiero, M., Nakatani, C., Raver, D., Olivetti Belardinelli, M., & van Leeuwen, C. (2010). Abilities within and across Visual and Verbal Domains: How Specific is their Influence on Creativity. Creativity Research Journal, 22(4), 369-377.
• Ryan, M. L. (2012). Space. P. Hühn (Ed), The Living Handbook of Narratology. Hamburg: Hamburg University.
• Samuel, F., & Jones, P. B. (2012). The Making of Architectural Promenade: Villa Savoye and Schminke House, Architectural Research Quarterly, 16(2), 108-24.
• Sözen, M. (2008). Bakhtin'in Romanda Kronotop Kavramı ve Sinema. Akdeniz Sanat.
• Steiner, W. (2004). Pictorial Narrativity. M. L. Ryan (Ed), Narrative Across Media: The Languages of Storytelling (145-177). Nebraska: U of Nebraska Press.
• Tschumi, B. (1996). Architecture and Disjunction. MIT Press.
• Tschumi, B. (2004). Event-cities 3. MIT Press.
• Uluoğlu, B. (2000). Design Knowledge Communicated In Studio Critiques. Design Studies, 21(1), 33-58.
• Van der Hoorn, M. (2012). Bricks & Balloons: Architecture in Comic-strip Form. 010 Publishers.
• Vice, S. (2001). It’s about Time: the Chronotope of the Holocaust in Art Spiegelman’s Maus. J. Baetens (Ed), The Graphic Novel. 13vols. . Leuven: UP. Print.
• Xu, F. (1999). Object individuation and object identity in infancy: The Role Of Spatiotemporal Information, Object Property Information, And Language. Acta Psychologica, 102, 113-136.