Hemşirelerin Ameliyat Sonrası Ağrıya İlişkin Uygulamaları: Bir Sistematik Derleme

Yıl 2022, , 105 - 119, 23.12.2022

Burcu Totur Dikmen , Ezgi Bagrıaçık , Aylin Çapar

https://doi.org/10.52881/gsbdergi.933664

Öz

Amaç: Bu sistematik derlemede; ‘’Hemşirelerin,Türkiye’de yapılan çalışmalarda ameliyat sonrası ağrıya ilişkin uygulamaları nelerdir?’’ sorusuna yanıt aramak amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Literatür taramasında, Google Scholar, Pudmed, Scince Direct, Google Akademik veri tabanları kullanılmıştır. Taramalarda ‘ameliyat sonrası ağrı’, ‘cerrahi sonrası ağrı’, ‘cerrahi ağrıda hemşirelik uygulamaları’, ‘painmanagement’, ‘surgicalpain’, ‘postoperativepain’, ‘nursingpractices in surgicalpain’ anahtar kelimeleri ile arama yapılmıştır. Çalışmada zaman sınırlamasına gidilerek 2010-2020 yılları arasında yayınlanan tam metnine ulaşılabilen Türkçe ve İngilizce olarak yazılmış çalışmalar dahil edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen araştırmalar 9’u tanımlayıcı, 3’ü tanımlayıcı ve kesitsel, 5’i deneysel ve 2’si randomize kontrollü olarak tasarlanmış toplamda 19 araştırmadan oluşmaktadır.
Bulgular: Çalışmaların tamamında cerrahi girişim sonrası ağrı varlığı, ağrıyı artıran azaltan faktörler ve azaltmaya yönelik girişimsel uygulamalar değerlendirildiği saptanmıştır. Çalışmalarda değerlendirmek için araştırmacılar tarafından oluşturulmuş formlar ve bazı ağrı değerlendirme ölçekleri kullanılarak elde edildiği belirlenmiştir. Derlemede hemşirelerin hastaların ağrıyı gidermeye yönelik uygulamalar, ayak masajı, anti-pressur jel pedler, müzik dinletilmesi, gevşeme egzersizleri ve biyoenerji gibi yöntemler kullanıldığı saptanmıştır. Bunun dışında uygulanan yöntemler genellikle ağrıyı değerlendirmeye yönelik olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Bu çalışmada hemşirelerin genellikle farmakolojik yöntemleri kullandığı, farmakolojik olmayan yöntemleri ve ağrı değerlendirme ölçeklerini daha az kullandıkları, sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ağrı yönetimi, ameliyat sonrası ağrı, hemşirelik

Nurses' Practices Regarding Postoperative Pain: A Systematic Review

Öz

Aim: In this systematic review, " What are the applications of nurses for pain after surgery in studies conducted in Turkey?"it was made to look for answers to the question.
Material and Methods: Google Scholar, Pudmed, Scince Direct, Google academic databases are used in literature scanning. Scans were searched with the keywords ‘pain after surgery’, ‘pain after surgery’, ‘nursing practices in surgical pain’, ‘painmanagement’, ‘surgicalpain’, ‘postoperativepain’, ‘nursingpractices in surgicalpain’. Turkish and English studies were included in the study, which can be reached in the full text published between 2010-2020 by going to the time limit. The research included in the study consists of a total of 19 studies, 9 of which are descriptive, 3 of which are descriptive and cross-sectional, 5 of which are experimental and 2 of which are randomized controlled.
Results: In all studies, it was found that the presence of pain after surgery, factors that increase pain, reduce pain, and interventional practices aimed at reducing it were evaluated. It was determined that the studies were obtained using forms created by researchers to evaluate and some pain assessment scales. The review found that nurses used methods such as applications for relieving patients ' pain, foot massage, anti-pressure gel pads, listening to music, relaxation exercises and bioenergy. In addition, it has been determined that the methods applied are usually aimed at evaluating pain.
Conclusion: In this study, it was concluded that nurses generally use pharmacological methods, less use non-pharmacological methods and pain assessment scales.

Anahtar Kelimeler

pain management, postoperative pain, nursing

Kaynakça

• 1.Dikmen YD, Usta YY, İnce Y, Gel KT, Kaya MA. Hemşirelerin Ağrı Yönetimi İle İlgili Bilgi, Davranış ve Klinik Karar Verme. Çağdaş Tıp Dergisi. 2012; 2(3):165.
• 2.Özveren H, Faydalı S, Özdemir S. Hemşirelerin ağrının farmakolojik olmayan yöntemlerle kontrolüne ilişkin bilgi ve uygulamaları. Turkish Journal of Clinicsand Laboratory. 2016;7(4): 101-103.
• 3.Yılmaz M, Gürler H. Hastaların ameliyat sonrası yaşadıkları ağrıya yönelik hemşirelik yaklaşımları: Hasta görüşleri. Ağrı Dergisi. 2011;23(2):62-67.
• 4.Büyükyılmaz FE, Aşti T. Postoperative Pain Characteristics in Turkish Orthopedic Patients. Pain Managents Nursing. 2010;11(2):76-84.
• 5.Poulsen MJ, Coto J. Nursing Music Protocol and PostoperativePain. Pain Management Nursing. 2018; 19(2):172–176.
• 6.Acar K, Acar H, Demir F, Aslan FE. Cerrahi sonrası ağrı insidansı ve analjezik kullanım miktarının belirlenmesi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016; 2:87-88.
• 7.Damar HT, Bilik Ö. Artroplasti Ameliyatı Olan Yaşlı Hastaların Ağrı Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Geriatrik Bilimler Dergisi. 2018;1(3):106-108.
• 8.Çelik S, Baş KB, Korkmaz NZ, Karaşahin H. Hemşirelerin ağrı yönetimi hakkındaki bilgi ve görüşleri. Bakırköy Tıp Dergisi. 2018;4(1):19-21.
• 9.Costello M, Thompson S. PreventingOpioidMisuseandPotentialAbuse: TheNurse’s Role in Patient Education. Pain Management Nursing. 2015;16(4):515–519.
• 10.Katz P, Takyar S, Palmer P, Liedgens H. Sublingual, transdermal and intravenous patient-controlled analgesia for acute post-operative pain: systematic literature review and mixed treatment comparison. Current Medical Research and Opinion. 2018; 33(5):899–910
• 11.Özveren H, Faydalı S, Gülnar E, Dokuz HF. Hemşirelerin ağrı değerlendirmesine ilişkin tutum ve uygulamaları. Journal of Contemporary Medicine. 2019;8(1): 62-63.
• 12.Lewandowska A, Filip R, Mucha M. Postoperative pain combating and evaluation of patient’s satisfaction from analgesic treatment. Annals of Agricultural and Environmental Medicine. 2013;1: 49-50.
• 13.Gümüş K, Musuroğlu S, Özlü ZK, Taşçı Ö. Determining the use of nonpharmacalogic methods by surginal nurses for postoperative painmanagement and teh ınfluencing prosfessional factor: A multicenterstudy. Journal of PeriAnesthesiaNursin. 2020;35:77-78.
• 14.Yılmaz KŞ, Kocaşlı S. Cerrahi sonrası ağrıda multimodal analjezi ve hemşirelik yaklaşımı. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2017; 4(2): 92.
• 15.Akbaş M, Köse Tosunöz İ. Ağrı ile ilişkili girişimler konusunda hemşirelerin bilgi ve yaklaşımları. Cukurova Medical Journal. 2019;44(1):138-140. 16.Çelik S. Batın Ameliyatından 24-48 Saat Sonra Hastaların Ağrı Düzeyleri ve Uygulanan Hemşirelik Girişimleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;2(3):326-331.
• 17.Ünver S, Özkan SK, Avcıbaşı İM. Hemşirelik Öğrencilerinin Ameliyat Sonrası Ağrı Yönetimine İlişkin Girişimlerinin Değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2016;13(2):148.
• 18.Church E, Halpern C, Faught R, Balmuri U, Attiah M, Hayden S, Simeone F. Cervicall aminoforaminotomy for radiculopathy: Symptomatic and functional out comes in a large cohort with long-term follow-up. Surgical Neurology International. 2014;5(16):536.
• 19.Kalav S, Çetin AA, Bektaş H. İnme Geçiren Hastalarda Ağız Hijyeni Uygulamalarının Etkisi:Sistematik Derleme. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2020;12(3):430-442.
• 20.Akın B, Koçoğlu D. Randomize Kontrollü Deneyler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2017;4(1):73-92.
• 21.Pannucci CJ, Wilkins EG. Identifying and Avoiding Bias in Research. Plastic and Reconstructive Surgery. 2010;126(2):619–625.
• 22.Yangöz ŞT, Özer Z. Hemodiyaliz Tedavisi Uygulanan Bireylerde Sıvı Alımına, Diyet ve İlaç Yönetimine Uyumda Motivasyonel Görüşmenin Etkisi: Sistematik Derleme. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2020; 12(3): 419-429.
• 23.Cumpston M, Li T, Page MJ, Chandler J, Welch VA, Higgins JP, Thomas, J. Updated guidance for trusted systematic reviews: a new edition of the Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2019;1-2.
• 24.The Cochrane Collaboration. Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions, Version 5.1.0 (updated March 2011). [Link]
• 25. Kocaman G. Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulama. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2003; 5 (2):61-69 .
• 26.Ay F, Alpar ŞE. Postoperatif ağrı ve hemşirelik uygulamaları. Ağrı Dergisi. 2010; 22(1):23-25.
• 27. Baş NB, Karatay G, Bozoğlu Ö, Akay M, Kunduracı E, Aybek H. Hemşirelerin Ameliyat Sonrası Ağrıya İlişkin Uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergis. 2016; 3(2):43-44.
• 28.Sü S, Şahin DA. Cerrahi servislerde çalışan hemşirelerin lüzum halinde analjezik istemi kullanma durumlarının belirlenmesi. Genel Tıp Dergisi. 2014; 94-95.
• 29.Mert S, Göktaş S. Hemşirelerin Ameliyat Sonrası Ağrı Yönetiminde Nonfarmakolojik. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi. 2019;1(2):77-79.
• 30.Yılmazer T, Bilgili N. Expectations patients have of nurses regarding pain management during the post- operative period and invertions of nurses for patients in pain. Klinik ve Analitik Tıp Dergisi. 2017;8(4):329-330.
• 31. Midilli TS, Eşer İ, Yücel Ş. Cerrahi Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Ağrı Yönetiminde Nonfarmakolojik Yöntemleri Kullanma Durumları ve Etkileyen Faktörler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bil Dergisi. 2019; 10(1):61-62.
• 32.Yıldırım A, Şendir M. Total Diz Protezi Ameliyatı Olan Hastalarda Postoperatif Ağrının Tanımlanması ve Ağrı Yönetimi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi. 2019; 1(3): 160-162.
• 33.Aslan B, Özkan M. The effect of bioenergy on postoperative pain in patients experienced abdominal surgery: A nonpharmacological approach. Complementary Therapies in Clinical Practice. 2019;36:158-163.
• 34.Erdemir DS, Şenduran L. The Effect of Position Support During Orthopedic Surgery on Postoperative Pain: A Randomized Controlled Trial. Pain Manangement Nursing.(in press) 2020; https://doi.org/10.1016/j.pmn.2020.06.003
• 35. Kısaarslan M, Aksoy N. Effect of Progressive Muscle Relaxation Exercise on Postoperative Pain Level in Patients Undergoing Open Renal Surgery: A Nonrandomized Evaluation. Journal of PeriAnesthesia Nursing. (in press) 2019; https://doi.org/10.1016/j.jopan.2019.12.003
• 36. Öğüt S, Dağ GS. Pain Characteristics and PainInterference Among Patients Undergoing Open Cardiac Surgery. Journal of PeriAnestesia Nursing. 2019;1-10.
• 37.Tanrıverdi S, Sarıtaş S. The effect of acupressure on postoperative pain of lumbar disc hernia : A quasiexperimentalstudy. Complementary Therapies in Clinical Practice. 2018;32:12-16
• 38.Ucuzal M, Kanan N. Foot Massage: Effectiveness on Postoperative Pain in Breast Surgery Patients. Pain Management Nursing (in press) 2018;15(2):458-465.
• 39.Düzel V, Aytaç N, Öztunç G. A Study on the Correlation Between the Nurses’ and Patients’ Postoperative Pain Assessments. Pain Management Nursing. 2010;14(13):126-132.
• 40. Koraş K, Karabulut N. The Effect of Foot Massage on Postoperative Painand Anxiety Levels in Laparoscopic Cholecystectomy Surgery: A Randomized Controlled Experimental Study. American Society of PeriAnesthesia Nurses. (in pres) 2018; https://doi.org/10.1016/j.jopan.2018.07.006
• 41. Özlü ZK, Özer N, Arlan S, Güneç N. Effect of Music on Postoperative Pain and Physiologic Parameters of Patientsafter Open Heart Surgery. American Society of PeriAnesthesia Nurses. 2013;14(1):20-28.
• 42.Topçu SY, Fındık UY. Effect of Relaxation Exercises on Controlling Postoperative Pain. American Society for Pain Management Nursing. 2012;13(1):11-17.
• 43.Vatansever NA, Akansel N. Validation Study of theStrategic and ClinicalQuality Indicators inPostoperative PainManagementQuestionnaire in TurkishSurgery Patients. Pain Management Nursing. 2014;5(4): 871-880.
• 44.Gallo JA, Silva K. ExtendtheAnalgesicEffect of Your TENS Treatments. MassageToday. 2018.
• 45.Çevik B, Taşçı S. Akupres Uygulamasının Ağrı Yönetimine Etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;26(3):259-260.
• 46. Sözen KK. Ayak Masajının Ameliyat Sonrası Ağrı Düzeyine Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversites Tıp Fakültesi Dergisi. 2020;15(2):112-113.
• 47.Sayar S, Ergin D. Ortopedi Servisinde Yatan Çocuk Hastalarda Ameliyat sonrası Müziğin Etkisinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2019;12(1):69-72.
• 48.Oderda G, Gan T. Opioidle ilişkili advers olayların seçilmiş cerrahi hastalarda sonuçlar ayarı. Journal Ağrı Palliat Bakım Pharmacother. 2013; 27:62–70.
• 49.Puntillo K, Joffe A, Barr J, Gélinas C. A Validated Approachto Evaluating Psychometric Properties of Pain Assessment Tools for Use in Nonverbal Critically Ill Adults. Seminars in Respiratory and Critical Care Medicine. 2013;34(02):153–168.
• 50.De Couck M, Nijs J, Gidron Y. You May Need a NervetoTreatPain. The Clinical Journal of Pain. 2014; 30(12):1099–1105.
• 51. Şenol DK, Aslan E. The Effects of Cold Application to the Perineum on Pain Relief After Vaginal Birth. Asian Nursing Research. 2017;11:278-279.
• 52. Kurt Y, Kaşıkçı M. The effect of the application of cold on hematoma, ecchymosis, and pain at the catheter site in patients undergoing percutaneous coronary invervention. İnternational Journal of Nursing Science. 2019; 6:380-383.
• 53. Sayın S, Öztekin SD. İstanbul İli Üniversite ve Devlet Hastaneleri Genel Cerrahi Kliniklerinde Çalışan Servis Hemşirelerinin Ameliyat Sonrası Ağrı Yönetimine İlişkin Bilgi ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Özel Sayı, Ağrı Doğası ve Kontrolü Özel Sayı. 2016;1:23-29.
• 54.Young J, Siffleet J, Nikoletti S, Shaw T. Use of a Behavioural Pain Scaletoassesspain in ventilated, unconsciousand/orsedated patients. Intensiveand Critical Care Nursin. 2006; 22(1):32–39.
• 55.Pasero C, Caffery M. Painassessment and pharmacologic management. Mosby, St. Louis 2011.
• 56.Pillai RR, Craig KD. Time-contingent schedules for postoperative analgesia: a review of the literature. The Journal of Pain. 2003; 4(4):169–175.
• 57.Okatan NÜ. Cerrahi Hemşirelerin Postoperatif Ağrı Yönetimindeki Lüzum Halinde Analjezik İstemine Yönelik Bilgi ve Uygulamada Klinik Karar Verme Durumunun Belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Zonguldak: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi; 2017.
• 58. Gürlek Ö, Yavuz M. Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Ameliyat Öncesi Hasta Eğitimi Uygulama Durumları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013; 8-15
• 59. Akyüz VK. Ameliyat Öncesi Ağrı Eğitiminin Ameliyat Sonrası Ağrıya Etkisinin İncelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Zonguldak: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi; 2020.
• 60. Çetinkaya F, Karabulut N. Batın Ameliyatı Olacak Yetişkin Hastalara Ameliyat Öncesi Verilen Eğitimin Kaygı ve Ağrı Düzeyine Etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010; 13(2): 23-25.
• 61.İnal Y. Ameliyat Öncesi Verian Planlı Eğitimin Hastanın Ameliyata Bağlı Kaygı ve Ağrı Algısı Üzerine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi; 2018.
• 62.Ayhan F. Abdominal cerrahi girişim geçiren hastaların ağrı deneyimleri ve ağrı kontrolüne yönelik hemşirelik girişimleri. [Yüksek Lisans Tezi]. Konya: Selçuklu Üniversitesi; 2015.
• 63.Göl İ, Onarıcı M. Hemşirelerin Çocuklarda Ağrı ve Ağrı Kontrolüne İlişkin Bilgi ve Uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2015; 23-24.