TURİZM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 8, 22.11.2017

Mustafa Necmi İlhan , Melih Gaffar Gözükara , Esma Aksu

Öz

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de turizm sektörü ülke ekonomisinin önemli unsurlarından biridir. Türkiye’de turizm gelirinin gayri safi milli hâsıla içindeki payı 2015 yılında %6,2 iken turizmin ihracata oranı %21,9 dur. 2023 hedefine göre 50 milyon yabancı turist ve 50 milyar turizm geliri elde edilmesi hedeflenmektedir. Türkiye’nin turizm alanındaki mevcut konumu ve hedefleri göz önüne alındığında bu sektöre özel iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının artırılması, özel ve kamu kuruluşlarının bu konuya gerekli önemi vermesi gerekmektedir. İş sağlığı çalışma yaşamındaki sağlık sorunlarının tanımlanması ve çalışanların sağlığının korunmasına yönelik etkinliklerin yer aldığı bir alandır. İş sağlığında temel ilke koruyucu yaklaşımdır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına intikal eden ihbar ve şikâyet konuları ile bu sektöre yönelik olarak yapılan araştırmalarda ortaya konulan sorunlar birlikte değerlendirildiğinde; çalışma sürelerinin uzunluğu, ara dinlenmelerinin ihlali, hafta tatili izni ihlali, ücret ödenmeden ulusal bayram ve genel tatil çalışması yaptırılması, izinsiz yabancı uyruklu işçi çalıştırılması, kayıt dışılık öncelikli riskler olarak belirlenmiştir. Turizm hizmeti veren her türlü kuruluşta çalışan personelin tamamına temel hijyen kuralları, bulaşıcı hastalıklar ve korunma yolları, kişisel koruyucu donanım kullanımı (eldiven, gözlük, güneş koruyucu, eğilerek ağırlık kaldırma…) gibi temel konularda sağlık eğitimi verilmeli ve her personel kendi sağlığını koruma sorumluluğunu almalıdır.

Anahtar Kelimeler

Turizm sektörü, iş sağlığı, iş güvenliği, iş hastalıkları, koruyucu değerlendirmeler

Kaynakça

• 1. UNWTO, Tourism Highlights, 2017. Date: 20.07.2017 Available : https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284419029 2. UNWTO, Toursim Highlights, 2016. Date: 21.07.2017 Available: https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284418145 3. TÜRSAB, Turizmin Ekonomideki Yeri, GSMH İçindeki Yeri. Erişim: https://www.tursab.org.tr/tr/turizm-verileri/ istatistikler/turizmin-ekonomideki-yeri/gsmh-icindeki-payi-1963-_79.html (Erişim tarihi: 20. 07. 2017) 4. İlhan MN, Somunoğlu S. Turist Sağlığı Hizmetleri Ve Turizmde Çalışanların Sağlığı. Editör. Dilaver Tengilimoğlu. Sağlık Turizmi, 1. baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara 2013 s:199-211 5. Bilir N, Yıldız AN. İş Sağlığında Genel İlkeler. İş Sağlığı ve Güvenliği, 1. Baskı, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara 2004 s:3-27 6. TC. Başbakanlık, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Kanun No: (5510), Resmi Gazete: 16.06.2006/26200 Erişim: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5510.doc (Erişim tarihi 24.07.2017) 7. Güzel A, Okur AR, Caniklioğlu N. Sosyal Sigorta Türleri. Sosyal Güvenlik Hukuku, 16. Basım, Beta Yayıncılık, İstanbul 2006. s:394-398 8. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Türkiye’de İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Koşullarının İyileştirilmesi Projesi (İSGİP) , Meslek Hastalıkları ve İşle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi http://www.isgum.gov.tr/rsm/file/isgdoc/isgip/isgip_saglik_tani_rehberi.pdf (Erişim tarihi :25.07.2017) 9. J. M. Harrington et al, OccupationalHealth 4th edition. Oxford, BlackwellScience, 1998 10. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, Turizm Sektöründe Çalışma Sürelerinin İyileştirilmesi Programlı Teftişi Sonuç Raporu, Aralık 2011, Erişim: http://www3.csgb.gov.tr/csgbPortal/ShowProperty/WLP%20Repository/itkb/dosyalar/yayinlar/yayinlar2013/2011_48 (Erişim tarihi:21.07.2017) 11. Çalık İ, Demir O. İş Sağlığı Ve Güvenliği Kapsamında Konaklama ve Yiyecek-İçecek İşyerlerinde Psikososyal Riskler, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2015; 8, (41): 1170-1177 12. European Foundation of for the Improvement of Living and Working Conditions. Fourth European Survey on Working Conditions , Eurofound Report, 2007. Date: 25.07.2017. Avaible: http://www.newunionism.net/library/working%20life/Eurofound%20-%20European%20Working%20Conditions%20Survey%20-%202007.pdf 13. Saldamlı, A. Otel İşletmelerinde Stres Kaynakları ve Çalışanlar Üzerindeki Etkileri: Beş Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Dergisi. 2000; 6(6): 288-302 14. Güler Ç ve ark, Turist Sağlığı ve Hekimliği. Editör: Güler Ç, Akın L. Halk Sağlığı Temel Bilgiler, 1. Baskı, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara 2006, s: 719-734 15. Singapore, Ministry of Manpower, Guidelines for Occupational Health and Safety in the Hotel Industry 2003. Date: (25.07.2017). Avaible: http://safety.com.sg/pds/files/pdf/Guidelines%20for%20the%20Hotel%20Industry.pdf 16. European Agency for Safety and Health at Work. Prevention Peport on Protecting Workers in Hotels, Catering and Restaurants, 2008 Date: 25.07.2017. Available: https://tr.scribd.com/document/39745877/Protecting-Workers-in-Hotels 17. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Otel İşletmelerinde İş Sağlığı ve Güvenliğinin Değerlendirilmesi. Yamurluklu Y, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi. Erişim: https://www.csgb.gov.tr/media/5124/yeseminyamurluklu.pdf (Erişim Tarihi: 25.07.2017) 18. Kalaycı R, Balcı H, Akdemir Y, Altındiş M, Halk Sağlığı Laboratuarına Başvuran Portörlerde HBsAg Sıklığı, Viral Hepatit Dergisi 2012; 18(1): 57-9 19. TC. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ulusal İstihdam Stratejisi 2014-2023 , 4. İzleme ve Değerlendirme Kurul Toplantısı, Taslak Mevcut Durum Raporu, 2016. Erişim: http://www.uis.gov.tr/media/1386/4_idk_taslak_rapor.pdf (Erişim Tarihi: 21.07.2017).