HELİCOBACTER PYLORİ ENFEKSİYONU OLAN BİREYLERDE TEDAVİ ÖNCESİ VE SONRASI BESLENME DURUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 20 - 31, 22.11.2017

Ayçıl Özturan , Saniye Bilici Zeynep Gök Sargın Tarkan Karakan

Öz

Bu çalışma, Helicobacter pylori (H. pylori) teşhisi konulan bireylerin tedavi
öncesi ve sonrası beslenme durumlarını değerlendirmek amacıyla planlanıp
yürütülmüştür. Araştırma, Gastroenteroloji Polikliniği’ne başvuran, fonksiyonel
dispepsisi olan, endoskopik değerlendirme sonrasında H.pylori tanısı konan ve tedavi protokolünü kabul eden 18-65 yaş
arasında gönüllü 40 hasta (E:19; K:21) üzerinde yürütülmüştür. Veriler,
bireylerin genel özellikleri ile beslenme alışkanlıklarının saptanmasına
yönelik hazırlanan ve çalışma başlangıcında yüz yüze görüşülerek yapılan bir
anket formu ile elde edilmiştir. Çalışmada tedavi öncesi ve sonrasında
bireylerin vücut ağırlığı ve bileşimi, boy uzunluğu, boyun, bel ve kalça
çevresi ölçümleri ile geriye dönük 24 saatlik besin tüketim kayıtları
alınmıştır. Erkeklerde tedavi öncesi ve sonrasında diyetle günlük enerji ve
besin ögeleri alımları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık
bulunmamış (p>0,05), kadınlarda ise karbonhidrat ve diyet posası alımı
miktarı tedavi sonrasında artmıştır (p<0.05) (sırasıyla 148.0±57.62 g,
16.6±10.87 g; 190.8±76.18 g, 21.8±9.88 g). Erkeklerin ve kadınların beden kütle
indeksi değerleri tedavi sonrasında (erkeklerde 25.77±3.82, 26.02±3.87;
kadınlarda 27.43±5.58, 27.73±5.62) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde
artmıştır (p<0.05). Tedavi sonrası vücut ağırlığında görülen artışın
erkeklerde istatistiksel olarak anlamlı olmadığı, buna karşın kadınlarda vücut
ağırlığı (sırasıyla; 69.5±12.43, 70.3±12.60), bel çevresi (sırasıyla;
83.4±14.54, 84.2±14.94) ve boyun çevresi (sırasıyla; 34.8±3.16, 35.2±3.11)
ölçümlerindeki artışın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır
(p<0.05). Çalışmada, H. pylori
hastalarında tedavinin beslenme durumunu pozitif yönde etkilediği
belirlenmiştir. H. pylori ve beslenme
durumu ilişkisini net olarak belirlemek için tedavi sonrası daha uzun takip
süresinin ve örneklem sayısının daha fazla olduğu çalışmaların yapılması
gerekliliği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Helicobacter pylori, beslenme durumu, antropometrik ölçümler, besin tüketimi

Kaynakça

• 1. Tünger Ö. Helicobacter pylori Infeksiyonlari. Infeksiyon Dergisi. 2008; 22:107-115. 2. Akbay Harmandar F, Ümit H, Ünsal G, Erbaş H. Fonksiyonel dispepsili hastalarda helicobacter pylori infeksiyonunun safra kesesi motilitesi ve plazma kolesistokinin düzeyleri üzerine etkisi. Akademik Gastroenteroloji Dergisi. 2010; 9(3):110-116. 3. Ozaydin N, Turkyilmaz SA, Cali S. Prevalence and risk factors of helicobacter pylori in Turkey: a nationally-representative, cross-sectional, screening with the (13)C-Urea breath test. BMC Public Health. 2013; 13:1215. 4. Fahey JW, Stephenson KK, Wallace AJ. Dietary amelioration of Helicobacter infection. Nutrition Research. 2015; 35(6):461-473. 5. IARC, WHO. IARC Monographs on the Evluation of Carcinogenic Risks to Humans. Lists of classifications, Volumes 1-119. International Agency for Research on Cancer, WHO 2017. Date: 20.09.2017. Available: http://monographs.iarc.fr/ENG/Classification/latest_classif.php. 6. Megraud F. Transmission of Helicobacter pylori: faecal-oral versus oral-oral route. Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 1994; 9:85-91. 7. Eusebi LH, Zagari RM, Bazzoli F. Epidemiology of Helicobacter pylori infection. Helicobacter. 2014; 19(supp1):1-5. 8. Baena JM, López C, Hidalgo A, Rams F, Jiménez S, García M, et al. Relation between alcohol consumption and the success of Helicobacter pylori eradication therapy using omeprazole, clarithromycin and amoxicillin for 1 week. European Journal of Gastroenterology & Hepatology. 2002; 14(3):291-296. 9. Goodman KJ, Correa P, Aux HJT, Ramirez H, DeLany JP, Pepinosa OG, et al. Helicobacter pylori infection in the Colombian Andes: a population-based study of transmission pathways. American Journal of Epidemiology. 1996; 144(3):290-299. 10. Mard SA, Khadem Haghighian H, Sebghatulahi V, Ahmadi B. Dietary Factors in Relation to Helicobacter pylori Infection. Gastroenterology Research and Practice. 2014; 2014:826910. 11. Santibáñez Margüello M, Aguirre Díaz E, Belda Gas S, Aragonés Sanz N, Saez Parra J, Rodríguez Díaz JC, et al. Relationship between tobacco, cagA and vacA i1 virulence factors and bacterial load in patients infected by Helicobacter pylori. PloS One. 2015; 10(3):e0120444. 12. Uyanıkoğlu A, Coşkun M, Binici DN, Uçar Ş, Kibar Yİ, Tay A, ve ark. Endoskopi yapılan hastalarda Helicobacter pylori sıklığı. Dicle Tıp Dergisi. 2012; 39(2):197-200. 13. Zheng Y, Liu M, Shu H, Chen Z, Liu G, Zhang Y. Relationship between oral problems and Helicobacter pylori infection. Archives of Oral Biology. 2014; 59(9):938-943. 14. Boyanova L, Ilieva J, Gergova G, Vladimirov B, Nikolov R, Mitov I. Honey and green/black tea consumption may reduce the risk of Helicobacter pylori infection. Diagnostic Microbiology and Infectious Disease. 2015; 82(1):85-86. 15. Boltin D, Niv Y. Ghrelin, Helicobacter pylori and body mass: is there an association? Israel Medical Association Journal. 2012; 14(2):130. 16. Jang EJ, Park SW, Park JS, Park SJ, Hahm KB, Paik SY, et al. The influence of the eradication of Helicobacter pylori on gastric ghrelin, appetite, and body mass index in patients with peptic ulcer disease. Journal of Gastroenterology and Hepatology. 2008; 23(Supp2):S278-S285. 17. Nwokolo C, Freshwater D, O’hare P, Randeva H. Plasma ghrelin following cure of Helicobacter pylori. Gut. 2003; 52(5):637-640. 18. Rakıcıoğlu N, Tek Acar N, Ayaz A, Pekcan G. Yemek ve Besin Fotograf Kataloğu-Ölçü ve Miktarlar, 2. Baskı, Ata Ofset Matbaacılık, Ankara 2012. 19. Baysal A, Merdol TK, Ciğerim N, Sacır H, Başoğlu S. Türk Mutfağından Örnekler, 4. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara 2000. 20. Gezmen Karadağ M, Çelebi F, Ertaş Y, Şanlıer N. Geleneksel Türk mutfağından seçmeler: besin öğeleri açısından değerlendirilmesi, 1.baskı, Detay Yayıncılık, Ankara 2014. 21. Merdol TK. Standart Yemek Tarifeleri. Hatiboğlu Yayınevi, Ankara 2014. 22. Bebis Nutrition Data Base Software Data Base, 2004. The German Food Code and Nutrient Data Base (BLS II.3, 1999) with additions from USDA-sr and other sources, Istanbul, Turkey. 23. Otten JJ, Hellwig JP, Meyers LD. Dietary reference intakes: the essential guide to nutrient requirements. National Academies Press. 2006. 24. Lohman T, Roche A, Martorell R. Human kinetics books anthropometric standardization reference manual. Champaign, Illinois 1988. 25. Baysal A, Besler HT, Bozkurt N, Keçecioğlu S, Kutluay Merdol T, Pekcan G, ve ark. Diyet El Kitabı. 5. Baskı, Hatipoğlu Yayınevi, Ankara 2011. 26. World Health Organization. Waist circumference and waist-hip ratio: Report of a WHO expert consultation, Geneva, 8-11 December 2008. 2011. 27. El Din AS, Hassan N, El-Masry S, Al-Tohamy M. Neck Circumference as a Simple Screening Measure for Identifying Egyptian Overweight and Obese Adults. Macedonian Journal of Medical Sciences. 2013; 6(3):232-237. 28. Ben‐Noun LL, Sohar E, Laor A. Neck circumference as a simple screening measure for identifying overweight and obese patients. Obesity Research. 2001; 9(8):470-477. 29. WHO. BMI classification. World Health Organisation 2004. Date: 25.7.2016. Available: http://apps.who.int/bmi/index.jsp?introPage=intro_3.html&amp%3b 30. Gao XY, Kuang HY, Liu XM, Duan P, Yang Y, Ma ZB. Circulating ghrelin/obestatin ratio in subjects with Helicobacter pylori infection. Nutrition. 2009; 25(5):506-511. 31. Konturek P, Czesnikiewicz-Guzik M, Bielanski W, Konturek S. Involvement of Helicobacter pylori infection in neuro-hormonal control of food intake. Journal of Physiology and Pharmacology. 2006; 57(Supp 5):67-81. 32. Lee SA, Kang D, Shim K, Choe J, Hong W, Choi H. Effect of diet and Helicobacter pylori infection to the risk of early gastric cancer. Journal of Epidemiology. 2003; 13(3):162-168. 33. Yassibas E, Arslan P, Yalcin S: Evaluation of dietary and life-style habits of patients with gastric cancer: a case-control study in Turkey. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention. 2012; 13(5):2291-2297. 34. González CA, López-Carrillo L. Helicobacter pylori, nutrition and smoking interactions: their impact in gastric carcinogenesis. Scandinavian Journal of Gastroenterology. 2010; 45(1):6-14. 35. Kim HJ, Kim MK, Chang WK, Choi HS, Choi BY, Lee SS. Effect of nutrient intake and Helicobacter pylori infection on gastric cancer in Korea: a case-control study. Nutrition and Cancer. 2005; 52(2):138-146. 36. Chatterjee A, Yasmin T, Bagchi D, Stohs SJ. Inhibition of Helicobacter pylori in vitro by various berry extracts, with enhanced susceptibility to clarithromycin. Molecular and Cellular Biochemistry. 2004; 265(1-2):19-26. 37. Arslan E, Atılgan H, Yavaşoğlu İ. The prevalence of Helicobacter pylori in obese subjects. European Journal of Internal Medicine. 2009; 20(7):695-697. 38. Wu MS, Lee WJ, Wang HH, Huang SP, Lin JT. A case-control study of association of Helicobacter pylori infection with morbid obesity in Taiwan. Archives of Internal Medicine. 2005; 165(13):1552-1555. 39. TBSA. Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931, Ankara 2014. 40. Azuma T, Suto H, Ito Y, Muramatsu A, Ohtani M, Dojo M, Yamazaki Y, et al. Eradication of Helicobacter pylori infection induces an increase in body mass index. Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 2002; 16(supp2):240-244. 41. Furuta T, Shirai N, Xiao F, Takashima M, Hanai H. Effect of Helicobacter pylori infection and its eradication on nutrition. Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 2002; 16(4):799-806. 42. Francois F, Roper J, Joseph N, Pei Z, Chhada A, Shak JR, et al. The effect of H. pylori eradication on meal-associated changes in plasma ghrelin and leptin. BMC Gastroenterology. 2011; 11:37.