TÜRK DENİZCİLİK SEKTÖRÜNDE (GEMİLERDE) İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 25 - 41, 25.06.2018

Fatih Yılmaz Mustafa Necmi İlhan

Öz

Bu çalışmada; Türk
bayraklı ticaret gemilerinde iş sağlığı ve güvenliği (İSG) durumunun
incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; Türk gemi çalışanlarının İSG açısından
Türk bayraklı gemilerdeki tehlikeli işler, riskler ve İSG uygulamaları
hakkındaki görüşlerini yansıtan bir anket formu oluşturularak 652 Türk gemi
çalışanı üzerinde uygulanmıştır. Anket ile elde edilen veriler sınıflandırılmış
ve SPSS 21 yazılımı ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen
bulgular şu şekildedir; ‘Son 5 yıl içinde (2010-2014) hiç iş kazası geçirdiniz
mi?’ sorusunu cevaplayan Türk gemi çalışanlarının %8.0’inin ‘Evet’ cevabını
verdiği görülmektedir. “Bir yıl ya da daha uzun süredir devam eden doktor
tarafından tanısı konmuş herhangi bir kronik hastalığınız var mı?” sorusunu
cevaplayan Türk gemi çalışanlarının %6.1’i bu soruya ‘Evet’ cevabını vermiştir.
Ankete katılan gemi çalışanlarının, tecrübenin aksine öğrenim düzeyi arttıkça, yaptıkları işi (mesleğini) ve işyerlerini (çalıştıkları gemileri) iş kazası riski
açısından göreceli olarak daha yüksek algıladıkları, işe
başlarken ve başladıktan sonra İSG eğitimi ve farkındalık eğitimi almalarının
da mesleki risklerle ilgili değerlendirmeleri üzerinde etkili olduğu
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ulaştırma, Denizcilik, Deniz işletmeciliği, İş sağlığı ve güvenliği, Deniz emniyeti

Kaynakça

• 1. Devlet Denetleme Kurulu. Tersanecilik Sektörü ile İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Tuzla Tersaneler Bölgesinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi Hakkında Araştırma ve İnceleme Raporu. Ankara: Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu (DDK) 2008, s: 281-297. 2. Çalış Ç. RIAAT Prosesi Yapısının İncelenmesi ve Uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Yeni Yüzyıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2012. 3. Ceylan H. A new approach to occupational accidents: “Technique of deviation from means". Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies 2013; 5(2), 819-830. 4. ILO.Report of the Sixteenth International Conference of Labour Statisticians ICLS/16/199 8/V. Geneva 1998. 5. Bilgen, M.Ankara’da Elektrik Dağıtım İşlerinde Çalışan İşçilerde İş Kazaları Ve Meslek Hastalıkları Görülme Sıklığı İle İlişkili Etmenler, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2011. 6. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Tarih: 31.05.2006. Erişim http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/06/20060616-1.htm 7. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Resmi Gazete, Tarih: 30 Haziran 2012, Sayı: 28339. Erişim: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm 8. IMO. International Safety Management Code - ISM Code (2010 Edition). London 2010. 9. ILO. C155 Occupational Safety and Health Convention. Geneva 1981. 10. ILO. R164 Occupational Safety and Health Recommendation. Geneva 1981. 11. ILO. Code of Practice for Accident Prevention on Board Ship at Sea and in Port. Geneva 1996. 12. ILO. Limanlarda Sağlık ve Güvenlik ILO Uygulama Kodu (Safety and Health in Ports. An ILO Code of Practice). Geneva 2005. 13. ILO. Maritime Labour Convention (MLC, 2006). Geneva 2006. 14. IMO. Formal Safety Assessment Consolidated text of the Guidelines for Formal Safety Assessment (FSA) for use in the IMO rule-making process (MSC/Circ.1023−MEPC/Circ.392), MSC83/INF.2. London 2007. 15. Hansen H, Nielsen D, Frydenberg M. Occupational accidents aboard merchant ships. Occupational Environmental Medicine, 2002; 59: 85–91. 16. Nielsen D. Deaths at sea - A study of fatalities on board Hong Kong-registered merchant ships (1986-95), Safety Science 1999; 32: 121-141. 17. Soares CG, Teiexeira A. Risk assessment in maritime transport. Reliability Engeineering & System Safety 2001; 74: 299 - 309. 18. IMO. Personal Safety And Social Responsibilities Model course 1.21 (2000 Edition). London 2000. 19. BIMCO/ISF. Manpower 2010 Update The Worldwide Demand for and Supply of Seafarers Highlights. Bagsværd/Denmark 2010: BIMCO/ISF, 1-2. 20. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı . “Türk Bayraklı Gemilerin PSC Denetimlerinde 2012 Yılı Analizleri” Raporu. Ankara: UDHB Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü 2012. 21. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Ulaşan Erişen Türkiye Ankara 2015,s: 369. 22. Güngör, M. ve Bulut, Y. (2008). Ki-Kare Testi Üzerine. Doğu Anadolu Araştırmaları Dergisi. 2008; 7(1):84. 23. Yılmaz F, İlhan M.N. “Türk Bayraklı Gemilerde Meydana Gelen İş Kazaları ve Risk Etmenlerinin Analizi / Analysis of Occupational Accidents and Risk Factors Occurred on Turkish Flagged Ships”, GMO Journal of Ship and Marine Technology (GMO SHIPMAR). 2017; 23(209): 55-70.