SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA SALGIN HASTALIKLARA YAKALANMA KAYGISININ BELİRLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İLİŞKİSİ: COVID-19 ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 22 - 32, 31.12.2024

Neslihan Altuntas Yılmaz , Kerime Şevval Venç , Beyza Çiçek , Derya Kılınç

https://doi.org/10.52881/gsbdergi.1402122

Öz

Salgın hastalıklarda sağlık çalışanlarında psikolojik ve zihinsel problemlere yol açabilecek en önemli sorunlardan birisi kaygı düzeyinin normal düzeyde tutulamamasıdır. Bu çalışmanın amacı sağlık çalışanlarında Covid-19 geçirme durumu, hastaya temas süresi, maske kullanımı ve mesleki deneyim yılı ile salgın hastalıklara yakalanma kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Tanımlayıcı türdeki çalışma 01.04.2022-01.07.2022 tarihlerinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini 104 sağlık çalışanı oluşturmuş, veri toplama aracı olarak "Tanıtıcı Bilgi Formu" kullanılmıştır. Salgın hastalıklara yakalanma kaygı durumunu değerlendirmek için ise “Korona virüs kaygı ölçeği” kullanılmıştır. Veriler “Google forms” aracılığı ile online olarak toplanmış ve istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Araştırmadaki sağlık çalışanlarının %45.2’si fizyoterapist, %26’sı hekim, %9.6’sı hemşire, %3.8’i diş hekimi, %1.9’u beslenme uzmanı ve %23.5’i ise psikolog, odyolog ve dil-konuşma terapistidir. Sağlık çalışanlarının kaygı düzeyi mesleklere göre değerlendirildiğinde temas süresi ile kaygı düzeyi arasında anlamlı ilişki saptandı (r=0.13). Maske kullanma ile kaygı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (r=0.06). Mesleki deneyim yılı ile kaygı arasında anlamlı bir ilişki saptanmazken (r=0.80), mesleklere göre yapılan kaygı analizde fizyoterapist ve hekim arasında anlamlı fark bulunmamış olup, hemşire ile hekim ve fizyoterapist arasında anlamlı fark belirlendi (p<0.05). Bu çalışmada sağlık çalışanlarında fiziksel temas düzeyi ile Covid-19’a yakalanma kaygı düzeyinin ilişkili olduğu, kaygı ile mesleki deneyim yılı arasında ise bir ilişki olmadığı belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Kaygı, Meslek, Temas, Salgın hastalık

THE RELATIONSHIP BETWEEN SOME VARIABLES AND THE ANXIETY OF CATCHING EPIDEMIC DISEASES IN HEALTH WORKERS; COVID-19 EXAMPLE

Öz

One of the issues that can lead to significant psychological and mental problems in healthcare workers due to epidemic diseases is the inability to maintain anxiety levels within the normal range. The aim of this study is to examine the relationship between Covid-19 exposure, patient contact time, mask use, years of professional experience and anxiety about contracting epidemic diseases in healthcare workers. A descriptive study was conducted between April 1, 2022, and July 1, 2022. The research sample consisted of 104 healthcare workers, and a 'Descriptive Information Form' was used as the data collection tool. To assess the level of anxiety about contracting epidemic diseases, the 'Coronavirus Anxiety Scale' was employed. Data were collected online via 'Google Forms' and analyzed statistically. Of the health professionals in the study, 45.2% were physiotherapists, 26% were physicians, 9.6% were nurses, 3.8% were dentists, 1.9% were nutritionists, and 23.5% were psychologists, audiologists, and speech-language therapists. When the anxiety level of health workers was evaluated according to occupations, a significant relationship was found between contact time and anxiety level (r=0.13). No statistically significant difference was found between mask use and anxiety (r=0.06). While no significant relationship was found between the years of professional experience and anxiety (r=0.80), there was no significant difference between the physiotherapist and the doctor in the anxiety analysis performed according to the occupations (p<0.05).In this study, it was determined that the level of physical contact in healthcare workers was related to the level of anxiety of contracting Covid-19, but there was no relationship between anxiety and years of professional experience.

Anahtar Kelimeler

Anxiety, Covid-19, Contact, Epidemic disease, Occupation

Kaynakça

• Chersich MF, Gri G, Eichbaum L, Mayhew S, Allwood B, İngilizce İ , Luchters F, Simpson G, Haghighi MM, Pham MD, Rees H. COVID-19 in Africa: care and protection for frontline healthcare workers. Globalization and Health. 2020; 16 (45):2-6.
• Davis L, Richardson SP. Fundamentals of Neurologic Disease. 2015; 1–294.
• Yıldırım E, Uyar M, Yücel M, Uğuz F, Türker S. Araştırma Tip Fakültesi Öğrencilerinde Depresyon ve Anksiyete Bozukluğu Yayginliğinin ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. Kriz Dergisi. 2020;28(2):88-100.
• Lee J, Graham AV. Student’s Perception Of Medical School Stress Nd Tehiri Evaluation of A Welness Elective. Medical Education. 2001; (7) : 652-9.
• Eili Y, Klein EY, Seng K T, Hinson J, Katherine EG, Smith A, Toerper M, Amoah J, Tamma PD, Levin SR, Milstone SR. The Role of Healthcare Worker-Mediated Contact Networks in the Transmission of Vancomycin-Resistant Enterococci. Open Forum Infect Dis. 2020; 7(3) 1-7. doi: 10.1093/ofid/ofaa056 PMCID: PMC7060899 PMID: 32166095
• Karcıoğlu A, Tanışman S, Bulut H. Türkiye'de COVID-19 Bulaşısının ARIMA Modeli ve LSTM Ağı Kullanılarak Zaman Serisi Tahmini. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi. 2021; (32): 288-297. https://doi.org/10.31590/ejosat.1039394
• WHO. Rolling updates on coronavirus disease (COVID-19)2020. Available at https://www.who.int/ emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/events-as-they-happen/ Available on February 5, 2023.
• Yildiz AB, Çat N, Doğu G A. Sporcuların Yeni Tip Koronavirüse (Covid-19) Yakalanma Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi.2021;26 (4):453–64.
• Lai CC, Wang CY, Wang YH, Hsueh SC, Ko WC, Hsueh PR. Global epidemiology of coronavirus disease 2019 (COVID-19): disease incidence, daily cumulative index, mortality, and their association with country healthcare resources and economic status. International Journal of Antimicrobial Agents. 2020;55 (4):1-8. doi: 10.1016. /j.ijantimicag.
• Karaveli S, Kukul GFM. COVID-19 Pandemi Döneminde Acil Servis Çalışanlarında Mesleki Kaygının Değerlendirilmesi. Anatolian J Emerg Med. Haziran 2022;5(2):78-85. doi:10.54996/anatolianjem.1024419
• Shanafelt T, Ripp J, Trockel M. Understanding and Addressing Sources of Anxiety Among Health Care Professionals During the COVID-19 Pandemic. JAMA Netw Open. 2020;323(21):2133-2134.doi: 10.1001/jama.2020.5893.
• Doğan MM, Düzel B. Covid-19 Özelinde Korku-Kaygı Düzeyleri. Journal of Turkish Studies. 2020; 15(4): 739-752. doi:10.7827/TurkishStudies.
• Yilmaz DÜ. Covid-19 Pandemi Sürecinde Hatay İli Sağlik Çalişanlarinin Kaygi Düzeyi ve Yaşam Tarzi Değişiklikleri. Jurnal Aplikasi Teknologi Pangan. 2021;4(1):1-2.
• Chersich MF , Gri G, Eichbaum L, Mayhew S, Allwood B, İngilizce İ , Luchters F, Simpson G, Haghighi MM, Pham MD, Rees H. COVID-19 in Africa: care and protection for frontline healthcare workers. Globalization and Health. 2020; 16 (45):2-6. Doi:10. 1186/s12992-020-00574-3.
• Sahin M, Küçükelci D. Development of a Covid-19 Anxiety Scale “Investigation Of Validity And Reliability”. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi.2021;11(18):3989-4012. doi: 10.26466/opus.912366.
• Ran L, Chen X, Wang Y, Wu W, Zhang L, Tan X. Risk Factors of Healthcare Workers With Coronavirus Disease 2019: A Retrospective Cohort Study in a Designated Hospital of Wuhan in China. Clin Infect Dis. 2020 Nov 19;71(16):2218-2221. doi: 10.1093/cid/ciaa287. PMID: 32179890; PMCID: PMC7184482.
• Sakaoğlu HH, Orbatu D, Emiroglu M, Çakır Ö. Covid-19 Salgını Sırasında Sağlık Çalışanlarında Spielberger Durumluk ve Sürekli Kaygı Düzeyi: Tepecik Hastanesi Örneği. The Journal Of Tepecik Education And Research Hospital. 2020;30(2):1-9. doi:10.5222/terh.2020.56873.
• Dzinamarira T, Murewanhema G, Mhango M, Iradukunda PG, Chitungo I, Mashora K, Makanda P, Atwine J, Chimene M, Mbunge E, Mapingure MP, Chingombe M, Musuka G, Nkambule SJ, Ngara B. COVID-19 Prevalence among Healthcare Workers. A Systematic Review and Meta-Analysis. Int J Environ Res Public Health. 2021 Dec 23;19(1):146. doi: 10.3390/ijerph19010146. PMID: 35010412; PMCID: PMC8750782.
• Durmaz S, Kucuk EF, Simsek S, Durgun K, Karakas EB, Durusoy R. Outcomes of COVID-19 contact tracing in hospital healthcare workers: A retrospective cohort study. J Pak Med Assoc. 2022 Apr;72(4):707-713. doi: 10.47391/JPMA.3615. PMID: 35614606.
• Coşkun ÖF, Bedir A. Özel Güvenlik Personellerinin Covid-19 Kaygı Düzeylerinin Covid-19 Geçmişlerine ve Demografik Özelliklerine Göre İncelenmesi. Journal of Academic Value Studies. 2021;7(2):146-156. doi:10.29228/javs.51751.
• Shen M, Xu H, Fu J, Wang T, Fu Z, Zhao X, Zhou G, Jin Q, Tong G. Investigation of Anxiety Levels Of 1637 Healthcare Workers During The Epidemic Of Covid-19. Plos One. 2020:12(15), 1-8. doi: 10.1371/journal.pone.0243890. PMID: 33351814, PMCID: PMC7755185.
• Ocaktan ME, Keklik A, Çöl M. Abidinpaşa sağlık grup başkanlığı’na bağlı sağlık ocaklarında çalışan sağlık personelinde Spielberger durumluluk ve sürekli kaygı düzeyi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2002;55(1):21-28. doi: 10.1501/Tipfak_0000000705.
• Şahin A. Sağlık Çalışanlarının Psikolojik Sağlığı ve Etkileyen Faktörler. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1. Ulusal Kongresi, Ankara, 1999:80.
• Kızıl UFA, Başbuğ DÖÜP. Covid-19 Salgını Döneminde Fizyoterapistlerin Stres ve Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Tıp ve Sağlık Bilimleri Araştırmaları Kongresi (UTSAK) Bildiri olarak sunulmuştur. 2022.
• Malko I, Tiete J, Noël J, Pipo C, Dethare E, Hove o & Foucar J. Mental health outcomes in physiotherapists in COVID-19 and non-Covıd-19 care units: a cross-sectional survey in Belgium. European Journal of Physiotherapy, 2024;26(2):111-118. doi: 10.1080/21679169.2023.2213255.
• Çetintepe SP, İlhan MN. COVİD-19 Salgınında Sağlık Çalışanlarında Risk Azaltılması. J Biotechnol and Strategic Health Res. Nisan 2020;4:50-54. doi:10.34084/bshr.712539
• Oflaz F. COVID-19 ve Sağlık Çalışanlarının Ruh Sağlığı 2020, https://korona.hasuder.org.tr/covid-19-ve-saglikcalisanlarinin-ruh-sagligi/, Erişim tarihi: 01.09.2023.