The increasing demand of consumers for online platforms causes competition to become increasingly intense, and this situation results in businesses increasing their efforts to improve their services by analyzing consumer behavior in more detail. Accordingly, businesses are looking for different methods to develop strategies by understanding the factors affecting consumers' online shopping in more detail to create personalized shopping experiences and increase customer satisfaction. This research combines the Technology Acceptance Model (TAM), Theory of Planned Behavior (TpB), and Expectation-Confirmation Model (ECM) as common variables to evaluate the factors that affect participants' purchases through websites and mobile applications. In addition, the research model is added with the exogenous variable "HEXACO Personality Inventory Personality Traits" to understand the personality traits of consumers and to determine whether there is a difference in the factors that affect purchasing behavior in different personality traits. It aims to examine the effect of personality traits on online purchasing behavior.
The research includes the responses of 400 of the 423 participants, which were analyzed using Structural Equation Modeling with SPSS AMOS. It was determined that Intention, Perceived Ease of Use, Perceived Behavioral Control, Subjective Norm, and Expectation had statistically significant effects on Attitude Towards Behavior and Perceived Usefulness. Furthermore, it was proven that the variables in the research model had distinct effects on each other for participants with varying personality traits within the HEXACO personality inventory.
HEXACO Theory of Planned Behavior Technology Acceptance Model Expectation-Confirmation Model Online Shopping Consumer Behavior
Tüketicilerin çevrimiçi platformlara olan talebinin artması, rekabetin giderek yoğunlaşmasına neden olmaktadır. Bu durum, işletmelerin tüketici davranışlarını daha ayrıntılı analiz ederek hizmetlerini iyileştirme çabalarını artırmalarına yol açmaktadır. İşletmeler, kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimleri sunmak ve müşteri memnuniyetini artırmak amacıyla, tüketicilerin çevrimiçi alışveriş kararlarını etkileyen faktörleri daha iyi anlamaya çalışmakta ve bu doğrultuda stratejiler geliştirmek için farklı yöntemler aramaktadır.
Bu araştırma, katılımcıların web siteleri ve mobil uygulamalar aracılığıyla gerçekleştirdikleri satın alma kararlarını etkileyen faktörleri değerlendirmek için Teknoloji Kabul Modeli (TAM), Planlı Davranış Teorisi (TpB) ve Beklenti-Onay Modeli'ni (ECM) ortak değişkenler çerçevesinde birleştirmektedir. Ayrıca, tüketicilerin kişilik özelliklerini anlamak ve farklı kişilik profillerinin satın alma davranışlarını nasıl etkilediğini belirlemek amacıyla modele dışsal değişken olarak "HEXACO Kişilik Envanteri" eklenmiştir. Bu kapsamda, kişilik özelliklerinin çevrimiçi satın alma davranışı üzerindeki etkileri incelenmektedir.
Araştırma, SPSS AMOS ile Yapısal Eşitlik Modellemesi (SEM) kullanılarak analiz edilen 423 katılımcının 400'ünün yanıtlarını içermektedir. Analizler sonucunda, niyet, algılanan kullanım kolaylığı, algılanan davranışsal kontrol, öznel norm ve beklentinin, davranışa yönelik tutum ve algılanan fayda üzerinde istatistiksel olarak anlamlı etkileri olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, araştırma modelindeki değişkenlerin, HEXACO kişilik envanterinde farklı kişilik özelliklerine sahip katılımcılar için değişen etkiler gösterdiği kanıtlanmıştır.
HEXACO Planlı Davranış Teorisi Teknoloji Kabul Modeli Beklenti-Onaylama Modeli Online Alışveriş Tüketici Davranışı
| Primary Language | English |
|---|---|
| Subjects | Marketing (Other) |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | November 16, 2025 |
| Submission Date | March 6, 2025 |
| Acceptance Date | September 1, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 3 Issue: 2 |