A Mixed Meta-analysis of Reflective Thinking Practices Patterned with Action Research

Year 2023, Volume: 7 Issue: 1, 92 - 114, 24.07.2023

Büşra Nur Bıçakcı , Veli Batdı

Abstract

The aim of this study is to analyze reflective thinking practices patterned with action researchusing the mixed-meta method. Within the scope of the meta-analysis, the effect of reflective thinking practices patterned with action research on attitude was examined. In meta-thematic analysis, document review method was used and content analysis method was used to analyze the data. As a result of the meta-analysis, it was seen that reflective thinking practices patterned with the action research had a positive and large effect on the attitude. In addition, by carrying out the moderator analysis, it was understood that reflective thinking practices had the largest effect size (g=1.47) at the associate degree level. The studies reached for the meta-thematic analysis were analyzed with the Maxqda program and the codes were categorized under three themes: the effect of reflective thinking on academic success, and affective domain, and suggestions and problems in reflective thinking. As a result of the research, it was understood that the findings of meta-analysis and meta-thematic analysis were consistent with each other and the positive effect of reflective thinking was seen in various fields.

Keywords

Reflective thinking, mixed-meta method, attitude, academic achievement

Eylem Araştırması Desenli Yansıtıcı Düşünme Uygulamalarının Karma Meta-analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, eylem araştırması desenli yansıtıcı düşünme uygulamalarının karma-meta yöntemi kullanılarak analiz edilmesidir. Araştırmanın meta-analiz boyutu kapsamında nicel çalışmalardan eylem araştırması desenli yansıtıcı düşünme uygulamalarının tutum üzerindeki etkisi incelenmiştir. Meta-tematik analizde doküman incelemesi yöntemi kullanılmış ve elde edilen verileri çözümlemek için içerik analizi yöntemine başvurulmuştur. Meta-analiz sonucunda eylem araştırması desenli yansıtıcı düşünme uygulamalarının tutum üzerinde olumlu yönde ve geniş düzeyde etkisinin olduğu görülmüştür. Ayrıca moderatör analizine gidilerek yansıtıcı düşünme uygulamalarının öğretim kademelerinden önlisans düzeyinde en büyük etki büyüklüğüne (g=1.47) sahip olduğu anlaşılmıştır. Meta-tematik analizde ulaşılan çalışmalar Maxqda programı ile analiz edilmiş ve elde edilen kodlar yansıtıcı düşünmenin akademik başarıya ve duyuşsal alana etkisi ile yansıtıcı düşünmedeki öneriler ve sorunlar olmak üzere üç tema altında toplanmıştır. Araştırma sonucunda meta-analiz ve meta-tematik analiz ile elde edilen bulguların birbiriyle tutarlı oldukları ve yansıtıcı düşünmenin olumlu etkisinin çeşitli alanlarda görüldüğü anlaşılmıştır.

Keywords

Yansıtıcı düşünme, karma-meta yöntemi, tutum, akademik başarı

References

• Akdemir, A. (2022). Yabancı dil öğretiminde yaratıcı drama yöntemi kullanımının 4. sınıf öğrencilerinin yansıtıcı düşünme becerilerine ve öğrencilerin yabancı dil öğrenme tutumlarına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Alp, S., & Şahin Taşkın, Ç. (2012). Eleştirel düşünme ve problem çözme: öğretmenlerinin yansıtıcı düşünmeyi uygulamaları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 134-147.
• Arslan, A., & Demir, T. (2021). Öğretmenlerin yansıtıcı düşünme eğilimleri, demokratik davranışları ve 21. yüzyıl öğreten becerilerinin chaid analizi yöntemi ile incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 184-203.
• Aşkın Tekkol, İ. & Bozdemir, H. (2018). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ile eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 1897-1907. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2211
• Atılkan Tunçer, A. & Sapancı, A. (2021). Ortaokul matematik öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri ile yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma düzeyleri arasındaki ilişki. Asya Öğretim Dergisi, 9 (2), 75-96. https://doi.org/10.47215/aji.1000051
• Aydın, E., Filiz, B. ve Durnalı, M. (2022). İlkokul öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ve problem çözmeye ilişkin yansıtıcı düşünme becerileri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (46), 62-70. https://doi.org/10.5152/AUJKKEF.2022.809078
• *Aykar, A. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin yansıtıcı düşünmeleri ve öğretim uygulamalarındaki gelişiminin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. YÖK Ulusal Tez Merkezi
• Bakioğlu, A. & Göktaş, E. (2020). Ortaokul matematik ve fen bilimleri derslerinde işbirlikli öğrenmenin başarıya etkisi: bir meta-analiz çalışması. Harran Maarif Dergisi, 5(1), 1-30. https://doi.org/10.22596/2020.0501.1.30
• Batdı, V. (2019). Meta-tematik analiz örnek uygulamalar. Anı Yayıncılık.
• Batdı, V. (2021). Yabancılara dil öğretiminde teknolojinin kullanımı: bir karma-meta yöntemi. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 1213-1244. https://doi.org/10.37669/milliegitim.942631
• Bowen, G.A. (2009), Document analysis as a qualitative research method, Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Cengiz, C. & Alkan, Ş. (2022). Yansıtma seviyelerini konu alan çalışmalara yönelik betimsel içerik analizi. Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi, 5(1), 21-40. https://doi.org/10.48174/buaad.51.2
• Cengiz, C., & Karataş, F. Ö. (2016). Yansıtıcı düşünme ve öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 45(211), 5-27.
• Cheung, A. C., & Slavin, R. E. (2011). The effectiveness of education technology for enhancing reading achievement: a meta-analysis. Center for Research and reform in Education.
• Corbin, J. M., & Strauss, A. (1990). Grounded theory research: Procedures, canons, and evaluative criteria. Qualitative Sociology, 13(1), 3-21. https://doi.org/10.1007/BF00988593
• Corbin, J., & Strauss, A. (2015). Basics of qualitative research: techniques and procedures for developing grounded theory (4. Baskı). Sage publications.
• Cropley, B. & Hanton, S. (2011). The role of reflective practice in applied sport psychology: Contemporary issues for Professional practice. In S. Hanton & S. D. Mellalieu (Eds), Professional practice in sport psychology: A review (pp.307-336). London: Routledge.
• *Çakır, A. (2019). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde yansıtıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin tarihsel okuryazarlık başarılarına ve tutumlarına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi
• Çarkıt, C., & İplik, Y. (2021). Ortaokul Türkçe derslerinde yansıtıcı düşünme becerisinin geliştirilmesine yönelik öğretmen görüş ve uygulamaları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41 (1), 497-524.
• *Çetin, T., & Uygun, K. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde yansıtıcı düşünme uygulamalarının akademik başarı ve tutuma etkisi. Researcher: Social Sience Studies, 2(2), 50-72.
• *Dalgıç, G. (2011). Okul yöneticilerinin yansıtıcı düşünme beceri ve uygulamalarının incelenmesi: İstanbul ve Kopenhag örneği. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• *Dervent, F. (2012). Yansıtıcı düşünmenin beden eğitimi öğretmen adaylarının mesleki uygulamalarına etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Dewey, J. (1910). How we think. D. C. Heath & Co.
• Dewey, J. (1933). How we think: A restatement of therelation of reflective thinking to the educative process. D.C. Heath.
• Duban, N., & Yelken, T. Y. (2010). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve yansıtıcı öğretmen özellikleriyle ilgili görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 343-360.
• *Dursun, F. & Özen, R. (2018). Yansıtıcı düşünmeye göre hazırlanan genel konfeksiyon teknolojisi dersi programının akademik başarı ve tutuma etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 7(4), 385-407. https://doi.org/10.30703/cije.434556
• Efe Kendüzler, S. (2017). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının bilimsel tutum ve yansıtıcı düşünme becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Eğmir E., Beycan F. &Dede A. (2020). Yansıtıcı düşünme uygulamalarının etkisinin incelendiği lisansüstü tezlerin analizi. Researcher: Social Sience Studies, 8 (2), 62-80.
• *El Souefi, N. (2021). Realization of effective reflective practices in teacher Professional development in ınternational schools in Egypt [Yayınlanmamış doktora tezi]. Leicester Üniversitesi.
• *Elaldı, Ş. (2016). The effect of mastery learning model with reflective thinking activities on medical students’ academic achievement: an experimental study. Journal of Education and Training Studies, 4(5), 30-40. https://doi.org/10.11114/jets.v4i5.1299
• *Elçi, Z. A. (2018). Yansıtıcı düşünmeye dayalı yazma etkinliklerinin 8. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri yazma tutumları ve yazma kaygıları üzerindeki etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Endres, M. L., & Chowdhury, S. K. (2022). Reflective thinking, ambiguity tolerance, and knowledge sharing: application of themotivation-opportunity-ability framework. Journal of Workplace Learning, 34(8), 707-724. https://doi.org/10.1108/JWL-01-2022-0004
• Erdoğan, F., & Şengül, S. (2014). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının yansıtıcı düşünme düzeylerinin incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 2 (1(ÖZEL)),18-30.
• Erdoğan, R. & Ekinci Çelikpazu, E. (2020). İlkokul 4. sınıf Türkçe dersinde yansıtıcı düşünme destekli yaratıcı yazma çalışmalarının öğrencilerin yaratıcı yazma becerilerine etkisinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8 (4), 1436-1467.https://doi.org/10.16916/aded.756404
• Erez, A., Bloom, M. C., & Wells, M. T. (1996). Using random rather than fixed effects models in meta-analysis: Implications for situational specificity and validity generalization. Personnel Psychology, 49(2), 275-306. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1996.tb01801.x
• *Ersözlü, Z. N. (2008). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Fırat Durdukoca, Ş., & Demir, M. (2013). İlköğretim öğretmenlerin bazı değişkenlere göre yansıtıcı düşünme düzeyleri ve düşüncelerindeki öğretmen niteliklerinin yansıtıcı öğretmen niteliklerine uygunluğu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 357-374.
• *Fırat, Z. S. (2022). Okul öncesi öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerinin belirlenmesi ve geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Glass, G. V. (1976). Primary, secondary, and meta-analysis of research. Educational Researcher, 5(10), 3–8. https://doi.org/10.3102/0013189X005010003
• *Gül, M. & Yücel Toy, B. (2021). Yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretimin sosyal bilgiler dersinde uygulanması. Milli Eğitim Dergisi, 50(231), 283-304. https://doi.org/10.37669/milliegitim.721801
• Guo, X., Hao, X., Deng, W. Ji, X., Xiang, S., & Hu, W. (2022). The relationship between epistemological beliefs, reflective thinking, and science identity: a structural equation modeling analysis. International Journal of STEM Education, 9(1), 1-17. https://doi.org/10.1186/s40594-022-00355-x
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Gürbüztürk, O. & Ünal, H. (2022). Yansıtıcı düşünme etkinliklerinin akademik başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi meta-analiz çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 671-702. https://doi.org/10.17679/inuefd.1081203
• Kaf Hasırcı, Ö., & Sadık, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 195-210.
• Keskinkılıç, G. (2010). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersinde uygulanan yansıtıcı düşünmeye dayalı etkinliklerin bilimsel süreç becerilerinin gelişimine ve başarıya etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Keskinkılıç Yumuşak, G. (2015). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve mesleğe yönelik tutumları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 466-481. https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.1082000206
• *Kim, J. O., Park, A. Y., & Park, H. R. (2019). Effects of writing reflection journal on learning attitude and reflective thinking level in students taking a clinical training. Medico-legal Update, 19 (1), 586-591.
• Korkmaz, İ. (2007). Ögrenci merkezli ders uygulamalarına ilişkin öğrenci görüşleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 393-402.
• *Kozan, S. (2007). Yansıtıcı düşünme becerisinin kaynak tarama ve rapor yazma derslerindeki etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Köstekçi, E. (2016). Öğretmen adaylarının girişimcilik özellikleri ile yansıtıcı düşünme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi.
• Lee, H. J. (2005). Understanding and assessing preservice teachers’ reflective thinking. Teaching and Teacher Education, 21(6), 699-715. https://doi.org/10.1016/j.tate.2005.05.007
• Light, R., & Pillemer, D. B. (1984). Summingup: The science of reviewing research. Harvard University Press.
• *Liu, W.-Y., & Chen, P. (2019). The use of the case method to promote reflective thinking in teacher education. Advances in Social Sciences Research Journal, 6(7), 547–557. https://doi.org/10.14738/assrj.67.6831
• Maxwell, J. (1992). Understanding and validity in qualitative research. Harvard Educational Review, 62(3), 279-301. https://doi.org/10.17763/haer.62.3.8323320856251826
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation. John Wiley & Sons.
• *Orakçı, Ş. (2021). Teachers’ reflection and level of reflective thinking on the different dimensions of their teaching practice. International Journal of Modern Education Studies, 5(1), 118-139. https://doi.org/10.51383/ijonmes.2021.88
• *Öner Sünkür, M. (2013). Fen ve teknoloji dersinde tahmin et-gözle-açıkla yöntemi ile desteklenmiş yansıtıcı düşünmeye dayalı etkinlik uygulamalarının değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
• *Özbek, G. (2014). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerileri: Bir eylem araştırması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• *Pektaş, R. (2014). The effect of reflective thinking based advanced reading education on student success, attitude and permanence. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Rodgers, C. (2002). Defining reflection: another look at John Dewey and reflective thinking. Teachers College Record, 104(4), 842–866. https://doi.org/10.1111/1467-9620.00181
• Rosenberg, M., Adams, D. ve Gurevitch, J. (2000). MetaWin statistical software for meta-analysis. Version 2.0. Massachusetts, MA: Sinauer Associates Inc.
• Rosenthal, R. (1979). The file drawer problem and tolerance for null results. Psychological Bulletin, 86(3), 638-641.https://doi.org/10.1037/0033-2909.86.3.638
• Samur, E. & Altun Yalçın, S. (2021). STEM etkinliklerinin okul öncesi öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme becerileri üzerine etkisi. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(1), 65-76. https://doi.org/10.47257/busad.946745
• Schmidt, F. L., Oh, I. S., & Hayes, T. L. (2009). Fixed versus random effects models in meta-analysis: Model properties and an empirical comparison of differences in results. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 62(1), 97-128. https://doi.org/10.1348/000711007X255327
• Semerci, Ç. (2007). Öğretmen ve öğretmen adayları için yansıtıcı düşünme eğilimi (YANDE) ölçeğinin geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(3), 1351-1377.
• *Seyhan, B. Ç. (2013). Sinir sistemi konusunun öğretilmesinde kullanılan yansıtıcı düşünme stratejilerinin öğrencilerin başarılarına, tutumlarına ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Smith, M. L., & Glass, G. V. (1977). Meta-analysis of psychotherapy outcome studies. American Psychologist, 32(9), 752. https://doi.org/10.1037/0003-066X.32.9.752
• Sünbül, A. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Şahan, H. H., & Kalkay, İ. (2014). 6.-7. ve 8. sınıf öğretim programlarının yansıtıcı düşünme becerilerini kazandırma düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri. Electronic Turkish Studies, 9(8), 775-792.
• *Şanal Erginel, S. (2006). Developing reflective teachers: A study on perception and improvement of reflection in pre-service teacher education. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Şen, S., & Yıldırım, İ. (2020). CMA ile meta-analiz uygulamaları. Anı Yayıncılık.
• Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı), Seçkin Yayıncılık.
• Taggart, G., & Wilson, A. (2005). Promoting reflective thinking in teachers: 50 action strategies. Corwin Press. Thalheimer, W., & Cook, S. (2002). How to calculate effect sizes from published research: A simplified methodology. Work-Learning Research.
• *Tican, C. (2013). Yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretim etkinliklerinin öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerine, eleştirel düşünme becerilerine, demokratik tutumlarına ve akademik başarılarına etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• *Tok, Ş. (2008). The effects of reflective thinking activities in science course on academic achievements and attitudes toward science. Elementary Education Online, 7(3), 557-568.
• Tok, Ş. (2010). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarına, performanslarına ve yansıtmalarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(149), 104-117.
• Tümen Akyıldız, S. (2015). Bilişsel koçluk destekli yansıtıcı öğretim yaklaşımının ingilizce öğretiminde öğrencilerin akademik başarısına, kalıcılığa, yansıtıcı düşünme ve üstbiliş becerilerine etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Fırat Üniversitesi.
• *Türk, N. (2017). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde yansıtıcı düşünme uygulamalarının öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ve çevreye yönelik tutumlarına etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Ustabulut, M. Y. & Kara, M. (2019). Yansıtıcı düşünme becerileri eğitiminin yabancı dil olarak Türkçe öğreten öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme sürecinin gelişimine etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(27), 122-146. https://doi.org/10.35675/befdergi.503252
• *Ustabulut, M. Y. (2019). Yansıtıcı düşünme becerileri eğitiminin yabancı dil olarak Türkçe öğreten öğretmenler ve Türkçe öğretimi üzerindeki etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• *Uygun, K. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde yansıtıcı düşünme uygulamalarının akademik başarı ve tutuma etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Üstün, U., & Eryılmaz, A. (2014). Etkili araştırma sentezleri yapabilmek için bir araştırma yöntemi: meta-analiz. Eğitim ve Bilim, 39(174). https://doi.org/10.15390/EB.2014.3379
• Yelbuz, B. E., Madan, E., & Alper, S. (2022). Reflective thinking predict slower conspiracy beliefs: A meta-analysis. Judgment and Decision Making, 17(4), 720-744.https://doi.org/10.1017/S1930297500008913
• Yeşilyurt, E. (2021). Yansıtıcı düşünme: tüm boyut ve ögelerine kavramsal bir bakış. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 236-256.
• *Yıldırım, T. & Pınar, A. (2015). Coğrafya öğretiminde yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretimin öğrenci başarısına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, (31), 281-299. https://doi.org/10.14781/mcd.29507
• *Yıldırım, T. (2012). Coğrafya öğretiminde yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretimin öğrenci başarısına, tutum ve kalıcılığa etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• *Yiğitel, S. (2015). Ortaöğretim biyoloji dersi öğretiminde uygulanan yansıtıcı düşünmeyi geliştirme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerindeki etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.