The Impact of Inflation Accounting on Corporate Taxpayers

Year 2026, Volume: 13 Issue: 39, 1 - 13

Melih Maden , Neslihan Karakuş Büyükben

https://doi.org/10.70490/gumrukticaretdergisi.1756156

Abstract

In Türkiye, during periods of high inflation, financial statements that fail to reflect the actual situation lead to significant problems such as misleading tax base calculations and disruptions to businesses’ financial decision-making processes. In this context, inflation accounting, a financial reporting technique based on economic reality, is critical, particularly for corporate taxpayers. This study aims to explain the theoretical and legal aspects of inflation accounting and to examine in detail the impact of the practice on corporate taxpayers. Study, the effects of the inflation adjustment application, which was re-acted in Türkiye in 2023, were examined with numerical examples. The study concluded that the application of inflation accounting reflects the financial statements of enterprises more accurately, ensures accuracy in the corporate tax base and contributes to ensuring tax justice. However, it was determined that problems such as the complexity of the application, lack of technical knowledge, and software infrastructure deficiencies need to be addressed. This study offers significant contributions to both the literature and practitioners by offering practical recommendations and highlighting the importance of inflation accounting.

Keywords

Inflation Accounting , Corporate tax , financial statements , inflation adjustment

Enflasyon Muhasebesinin Kurumlar Vergisi Mükelleflerine Etkisi

Abstract

Türkiye’de yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloların gerçek durumu yansıtmaması, vergi matrahlarının yanıltıcı bir şekilde hesaplanması ve işletmelerin finansal karar alma süreçlerinin bozulması gibi önemli sorunlara yol açmaktadır. Enflasyon muhasebesi, ekonomik gerçekliği esas alan bir mali raporlama tekniği olarak, özellikle kurumlar vergisi mükellefleri açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu çalışma, enflasyon muhasebesinin teorik ve yasal boyutlarını açıklamakla birlikte, uygulamanın kurumlar vergisi mükellefleri üzerindeki etkilerini ele almayı amaçlamaktadır. Çalışmada, Türkiye’de 2023 yılında tekrar yürürlüğe giren enflasyon düzeltmesi uygulamasının yarattığı etkiler muhasebe örneği incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, enflasyon muhasebesinin uygulanmasının işletmelerin mali tablolarını daha sağlıklı ve doğru yansıttığı, kurumlar vergisi matrahında doğruluk sağladığı ve vergi adaletinin sağlanmasına katkı sağlayabileceği ortaya konulmuştur. Ancak uygulamanın karmaşıklığı, teknik bilgi eksikliği ve yazılımsal altyapı eksiklikleri gibi sorunların çözülmesi gerektiği görülmüştür. Bu çalışma, uygulamaya dönük öneriler sunması bakımından gerek literatüre gerekse uygulayıcılara önemli katkılar sağlamakla birlikte enflasyon muhasebesinin önemine dikkat çekmektedir.

Keywords

enflasyon muhasebesi , kurumlar vergisi , mali tablolar , enflasyon düzeltmesi

References

• Acar, D. ve Tugay, O. (2005). Enflasyon Düzeltmesi ve Uygulama Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 26, 81-94.
• Açık, S. (2006). Enflasyonun Finansal Tablolar Üzerindeki Etkilerini Giderici Bir Tedbir Olarak Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 345-360.
• Akçakale, C. Ş. (2024), Enflasyon Muhasebesinin Vergi Yükü Üzerindeki Etkisi, R. Yücel ve Y. Ayyıldız, (Ed.), Dijital Çağda Muhasebe: Dijitalleşme, Enflasyon ve Sürdürülebilirlik Üzerine Çalışmalar içinde (ss. 133–153). Özgür Yayınları. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub597.c2515.
• Akçay, S. (2024). Türkiye’de Yeniden Yüksek Enflasyon Nedeniyle Enflasyon Muhasebesi Süreci ve Bir Uygulama, Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 104-123.
• Akdoğan, M. U. (2013). Onuncu Yılındaki Enflasyon Düzeltmesi Düzenlemelerinin Devam Eden Etkileri, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), 2013/4, 63-84.
• Akpınar, Y., Ciğer, A., Güngör Karyağdı, N., Kaya, A. (2024). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının İşletmelerin Finansal Yapıları Üzerine Etkileri: Oran Analizi İle İnceleme, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 16(31), 360-376. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1510455.
• Aktaş, R. (2009). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının KOBİ’ler İle SPK’ya Tabi İşletmelerin Finansal Tabloları Üzerindeki Etkisi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 1-15.
• Alataş, A. (2025). Enflasyon Muhasebesinin Firma Etkinliği Üzerine Etkisi: BİST 100 İmalat Sektörü Üzerine Bir Uygulama, Verimlilik Dergisi, 59(2), 397-416.
• Altınışık, İ. (2019). Enflasyonun İşletmeler Üzerindeki Etkisi ve Bu Etkileri Gidermeye Yönelik Yöntemler. Ankara: İksad Publications
• Arsoy, A. P. ve Gücenme, Ü. (2009). The Development of Inflation Accounting in Turkey, Critical Perspectives on Accounting, 20, 568-590.
• Atay, S. ve Tekşen, Ö. (2004). Vergi Hukuku Açısından Enflasyon Muhasebesinin Finansal Tablolara Etkileri, Sayıştay Dergisi, (55), 41-52.
• Bilici, N. (2003). Enflasyonun Mali Tablolar Üzerindeki Etkilerini Azaltmak İçin Türkiye’de Uygulanan Önlemler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1-2), 65-85.
• Choi, F. D. S. ve Meek, G. K. (2011). International Accounting (7th ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Çankaya, F. ve Dinç, E. (2004). 5024 Sayılı Kanun’la Getirilen Enflasyon Muhasebesi Uygulaması Ve Doğurduğu Sorunlar, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3-4), 369-384.
• Çelik, A. (2003). Fiyatlar Seviyesindeki Değişmelerin Mali Tablolara Etkileri ve Enflasyon Muhasebesi, TCMB Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Demir, Ö. (2018). 5024 Sayılı Kanunun Uygulanmasında Enflasyon Endeksi Ve Uygulama Sorunlarına Bakış. Social Science, 13(2), 42-53.
• Doğan, Ö. (2023). Enflasyon Muhasebesi ile İlgili Yasal Düzenlemelerin Finansal Raporlama Çerçeveleri Kapsamında Karşılaştırılmalı Değerlendirilmesi, Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 190- 209.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2023). 2023/1 Sıra No.lu Enflasyon Düzeltmesi Uygulama Genel Tebliği, Ankara.
• Gökçen, G. (2004). Enflasyonun Mali Tablolar Analizine Etkileri, Mali Çözüm Dergisi, Sayı 69, 14-25.
• Gökçen, G. ve Ertürk, E. (2023). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Kapsamında Özellik Arz Eden Konular, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 504-515.
• Hacırüstemoğlu, R. (1992). Enflasyonun Muhasebeye Etkisi, Marmara İletişim Dergisi, 1, 85-87.
• Halıcıoğlu, F. (1998). The Black Economy In Turkey: An Empirical Invesiıgation, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 53(01). https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001952.
• International Accounting Standards Committee, (1989). IAS 29 Financial Reporting in Hyperinflationary Economies. https://www.ifrs.org/content/dam/ifrs/publications/pdf-standards/english/2021/issued/part-a/ias-29-financial-reporting-in-hyperinflationary-economies.pdf (Erişim tarihi: 5.10.2025).
• İleri, H. ve Altınışık, İ. (2004). Enflasyon Düzeltmesinin Gerekliliği Enflasyon Muhasebesinin Uygulanabilirliği ve Muhasebeciler Üzerinde Yapılan Bir Araştırma: Karaman Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(1-2), 39-52.
• Karapınar, A. ve Ayanoğlu, Y. (2005). Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasının Meslek Mensuplarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 16, 1-16.
• Karasioğlu, F. ve Erdemir, N. K. (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Temel İşlemler Üzerine Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(2), 145-167.
• Keskin, A. (2024). Vergi Usul Kanunu Kapsamında Türkiye’de Temel Enflasyon Muhasebesi Uygulamaları Üzerine Bir Çalışma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 26(47), ss. 897–918.
• Kırkulak, B. ve Balsarı, Ç. K. (1997). Enflasyon Muhasebesi ve Hisse Senedi Getirileri: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Üzerine Bir Uygulama. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Dergisi, 11(42), 19-36.
• Özdemir, F. S. ve Arslan, S. (2007). Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırmalı Analizi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 87-104.
• Özden, H. ve Ökdem, A. (2024). Enflasyon Muhasebesi ve Enflasyonun Finansal Tablolar Üzerindeki Etkisi. R. Yücel ve Y. Ayyıldız, (Ed.), Dijital Çağda Muhasebe: Dijitalleşme, Enflasyon ve Sürdürülebilirlik Üzerine Çalışmalar içinde (ss. 113-132). Özgür Yayınları. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub597.c2515.
• Özkan, T. (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Firmaların Finansal Yapıları Üzerine Etkileri. Muhasebe Ve Denetime Bakış, (15), 49-72.
• Öztürk, V. (2008). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Mevduat Bankalarının Kârlarına Olan Etkisi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), 10(1), 109-140.
• Özulucan, A. (2002). Enflasyonun Muhasebe Verileri Üzerindeki Etkileri, Türkiye Muhasebe Standardı - 2 ve Sermaye Piyasası Kurulu Seri: XI - No: 20 Çerçevesinde Önerilen Enflasyon Muhasebesi Yöntemi ve Enflasyon Muhasebesine Geçişte Alınabilecek Önlemler. Yönetim ve Ekonomi, 9(1- 2), 25-41.
• Resmî Gazete (2004). 5024 Sayılı Vergi Usul Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Sayı: 25332, 30.12.2003.
• Reyhan, Y. (2025). Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Parasal Olmayan Kalemlerin Düzeltilmesi ve Muhasebeleştirilmesi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 6(1), 24-47. https://doi.org/10.51969/klusbmyo.1686849.
• Say, S. (2025). Enflasyonun Temel Finansal Tablolar Üzerindeki Etkisi ve Enflasyon Muhasebesi. İstanbul Esenyurt Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(1), 43-56. https://doi.org/10.61349/iesbad.1667141.
• Turgut, C. ve Yücel, R. (2024). Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Muhasebe Uygulamaları ve Finansal Tablolara Etkisi. (R. Yücel, Y. Ayyıldız ve S. Şahin (Ed.), Enflasyon ve Kamu Maliyesi (Teori-Politika-Uygulama) içinde (ss. 161-180). Ankara: Özgür Yayınları, 10.58830/ozgur.pub562.c2264.
• TÜİK (2023). Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) Yıllık Artış Oranları, Türkiye İstatistik Kurumu, https://data.tuik.gov.tr
• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (2022). TMS 29: Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı, Ankara.
• TÜRMOB (2023). Enflasyon Düzeltmesi Uygulama Rehberi. Ankara: Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği Yayınları.
• Ulusan, H. (2002). Yeniden Değerleme Uygulamasının Sermayeyi Koruyucu Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 111-128.
• Varol, N. (2022). Inflation Accounting in Terms of Tax Legislation and Accounting Standards in Turkey. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 93, 19-30.
• Yavuzaslan Söylemez, S. (2023). İnşaat Sektöründe Enflasyon Muhasebesinin Tamamlanan İnşaat Maliyetine Etkisi. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 3(2), 242-262.
• Yenisu, E. (2022). Enflasyonun Finansal Tablolara Etkisi ve Enflasyon Muhasebesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 717-741. https://doi.org/10.38155/ksbd.1165484.
• Yılmaz, İ. (2023). Finansal Tablo Kullanıcıları Açısından Enflasyon Muhasebesinin Önemi: BİST Enerji Sektörü Üzerine Örnek Bir Uygulama. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 25(45), 930-944.
• Yükçü, S. ve Özkan, S. (2003). SPK Tebliğleri ve 5024 Sayılı Kanuna Göre Enflasyon Muhasebesi. Yaklaşım Yayıncılık, Ankara.
• 7352 Sayılı Vergi Usul Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 29.01.2022 tarih ve 31734 sayılı Resmi Gazete.