Türk Kamu Diplomasisi Tarihinde BYEGM’nin Konumu ve Önemi

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 3, 922 - 937, 17.10.2022

Serhan Koyuncu

Öz

Kamu diplomasisi devletler arasında var olan ilişkileri direkt şekilde etkileyen, belirleyen ve şekillendiren bir iletişim etkinliğidir. Kamu diplomasisi 2000’li yıllardan itibaren uluslararası alanda önemini pekiştirmiştir. Ülkeler kamu diplomasisine önemli oranda kaynak ayırarak uluslararası eksende avantajlı konuma yükselmeye çalışmaktadırlar. Bir kavram olarak ilk kez 1965’te literatüre giren “kamu diplomasisi” daha eski dönemlerde farklı kelimelerle ifade edilmiştir. Kamu diplomasisi Türkiye’de de uzunca bir tarihe sahiptir. Türkiye kamu diplomasisi uygulamalarını dünyada ilk başlatan devletlerden biridir. Özellikle Millî Mücadele yıllarında kurulan İrşad Encümeni’nin çalışmaları kamu diplomasisi çerçevesinde değerlendirilmelidir. Sözlük anlamı itibariyle, “doğru yolu gösterme, uyarma” olarak tanımlanan “irşad” kelimesi kamu diplomasisi anlayışında temel ilke olan “gerçeklere ve doğrulara dayanma” anlayışı ile bire bir örtüşmektedir. Bu kapsamda Millî Mücadele döneminden itibaren bir kamu diplomasisi geleneğine sahip olan Türkiye 2000’li yıllardan beri de bu alana çok daha fazla önem vermeye başlamış ve bu kapsamda bürokratik yapılanmasını geliştirmiş ve güçlendirmiştir. Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü (BYEGM) de İrşad Encümeni’nin kurulmasının hemen ardından 7 Haziran 1920’de Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiyesi adıyla faaliyete başlayan ve Türkiye’nin kamu diplomasisi tarihinde önemli ve stratejik bir konuma sahip olan bir kuruluştur. BYEGM tarihî gelişimi içerisinde farklı isimlerle ve farklı yapılanmalarla 2018 yılına kadar görevine devam etmiştir. BYEGM 9 Temmuz 2018 tarihli, 30473 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 703 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kapatılmış ve yerine İletişim Başkanlığı kurulmuştur. Bu makalede, BYEGM’nin 1920 - 2018 yılları arasında kamu diplomasisi açısından önemi ve konumu ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda içerik/veri taraması tekniği ile 1920-2010 yılları arasındaki TBMM tutanaklarından elde edilen veriler nitel çözümleme yöntemi ile analiz edilerek değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Diplomasisi, Gazetecilik, Basın, İletişim, BYEGM

The Position and Importance of BYEGM in The History of Turkish Public Diplomacy

Öz

Public diplomacy is a communication activity that directly affects, determines and shapes the existing relations between states. Public diplomacy has strengthened its importance in the international arena since the 2000s. Countries are trying to rise to an advantageous position in the international axis by allocating significant resources to public diplomacy. "Public diplomacy", which entered the literature for the first time as a concept in 1965, was expressed with different words in earlier periods. Public diplomacy also has a long history in Turkey. Turkey is one of the first states in the world to initiate public diplomacy practices. In particular, the work of the Irshad Council, which was established during the years of the National Struggle, should be evaluated within the framework of public diplomacy. The word "guidance", which is defined as "showing the right way, warning" in terms of its dictionary meaning, exactly overlaps with the understanding of "based on facts and truths", which is the basic principle in the understanding of public diplomacy. In this context, Turkey, which has a tradition of public diplomacy since the National Struggle period, has started to give more importance to this field since the 2000s and has developed and strengthened its bureaucratic structure in this context. The General Directorate of Press, Broadcasting and Information (BYEGM) is an organization that started its activities on June 7, 1920 under the name of General Directorate of Press and Intelligence, right after the establishment of the Council of Irshad, and has an important and strategic position in the history of Turkey's public diplomacy. BYEGM continued its duty until 2018 with different names and different structures within its historical development. BYEGM was closed with the Decree Law No. 703 published in the Official Gazette dated 9 July 2018 and numbered 30473, and the Directorate of Communications was established in its place. In this article, the importance and position of BYEGM in terms of public diplomacy between 1920 and 2018 has been tried to be revealed. In this context, the data obtained from the minutes of the Parliament between the years 1920-2010 with the content/data scanning technique were analyzed and evaluated with the qualitative analysis method.

Anahtar Kelimeler

Public Diplomacy, Journalism, Press, Communication

Kaynakça

• Arı, T. (2013). Uluslararası ilişkiler teorileri - çatışma, hegemonya, işbirliği. Bursa: MKM Yayıncılık.
• Bengi, H. (2012). Tarihsel süreç içinde Anadolu Ajansı'nın özgün kurumsal yapısı (1920-2011). Ankara: Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi.
• Berridge, G. R., Keens-Soper, M., & Otte, T. G. (2001). Introduction. G. R. Berridge (Dü.) içinde, Studies in diplomacy - diplomatic theory from Machiavelli to Kissinger. New York: Palgrave.
• Brown, R. (2002). Information operations, public diplomacy & spin: The United States & the politics of perception management. Journal of Information Warfare, 1(3), 40-50.
• Coren, S., Ward, L. M., & Enns, J. T. (1993). Sensation and perception. Harcourt Brace College Publishers.
• Crowther, J. (1995). Oxford advanced learner's dictionary. Oxford: Oxford University Press.
• Cull, N. J. (2009). Public diplomacy before Gullion. N. Snow, & P. M. Taylor (Dü) içinde, Routledge Handbook of Public Diplomacy (s. 19-23). New York: Routledge.
• Çevik, B. S. (2014). Uluslararası halkla ilişkilerde insanî yardımlar: kamu diplomasisi boyutu. Ankara: Stratejik Düşünce Enstitüsü.
• Efegil, E. (2012). Public diplomacy: Turkish foreign policy and non-governmental organizations. M. H. Özev (Dü.) içinde, Public Diplomacy in the OIC Countries. İstanbul: Tasam Publication.
• Ekşi, M. (2014). Kamu diplomasisi ve AK Parti dönemi Türk dış politikası. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Er, T. (2003). Türkiye'de basın yayın ve tanıtma. Ankara: Ümit Yayıncılık ve Matbaacılık Ltd.
• Eren, E. (2010). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Fetscherin, M. (2010). The Determinants and Measurement of a Country Brand: The. International marketing review, 27(4), 466-479.
• Gallarotti, G. (2011). Soft power: what it is, why it’s important, and the conditions for its effective use. Journal of Political Power, 4(1), 25-47.
• Gilboa, E. (2008). Searching for a theory of public diplomacy. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 616(1), 55-77.
• Gullion, E. (1965). Edward R. Murrow Center for Public Diplomacy. 2016 tarihinde http://fletcher. tufts. edu/Murrow/Diplomacy adresinden alındı
• İnceoğlu, M. (2010). Tutum algı iletişim. İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınları.
• İskit, S. (1943). Türkiye'de matbuat idareleri ve politikaları. Ankara: Başvekâlet Basın ve Yayın Umum Müdürlüğü.
• Kalın, İ. (2011). Türk Dış Politikası ve Kamu Diplomasisi. Ocak 17, 2017 tarihinde https://www.kamudiplomasisi.org/makaleler/makaleler/100-tuerk-d-politikas-ve-kamu-diplomasisi adresinden alındı
• Keohane, R. O. (2002). Power and governance in a partially globalized world. New York: Routledge.
• Lee, G. (2009). A Theory of Soft Power and Korea's Soft Power Strategy. Korean journal of defense analysis, 21(2), 205-218.
• Melissen, J. (2005). The new public diplomacy. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Morris, C. G. (2002). Psikolojiyi anlamak. (B. Ayvaşık, & M. Sayıl, Çev.) Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Murty, B. S. (1989). The international law of diplomacy - the diplomatic instrument and world public order. New Haven: New Haven Press.
• Nye, J. (1990). Bound to lead: the changing nature of American power. New York: Basic Books.
• Nye, J. (2005). Dünya siyasetinde başarının yolu - yumuşak güç. Ankara: Elips Yayınları.
• Nye, J. (2008). Public diplomacy and soft power, public diplomacy in a changing world. G. Cowan, & N. J. Cull (Dü) içinde, The Annals of the American Academy of Political and Social Science (s. 94-109). Philadelphia: Sage Publications.
• Nye, J. S. (1990). The Changing Nature of World Power. Political science quarterly, 105(2).
• Reid, R. P. (2002). Waging Public Relations: A Cornerstone of Fourth-Generation Warfare. Journal of information warfare, 1(2), 51-65.
• Resmî Gazete. (28 Mayıs 1940). Resmî Gazete'nin 28 Mayıs 1940 tarihli sayısı. Resmî Gazete. (9 Temmuz 2018). Resmî Gazete'nin 9 Temmuz 2018 tarihli sayısı. Russell, J. S. (2001, Nisan). Are You Managing Perception? Leadership and management in engineering.
• Sancar, G. A. (2012). Kamu diplomasisi ve uluslararası halkla ilişkiler. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Saydam, A. (2014). İletişimin akıl ve gönül penceresi - algılama yönetimi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Snow, N. (2009). Rethinking Public Diplomacy. N. Snow, & P. M. Taylor (Dü) içinde, Routledge handbook of public diplomacy (s. 3-11). New York: Taylor and Francis.
• Szondi, G. (2008). Discussion papers in diplomacy - public diplomacy and nation branding: conceptual similarities and differences. Clingendael: Netherlands Institute of International Relations.
• Tayfun, R. (2015). Küresel barışa bir çağrı: kamu diplomasisi bağlamında Anzak Günü etkinlikleri. 100. Yılında Çanakkale Savaşları Uluslararası Kongresi.
• TBMM. (1952). 2016 tarihinde TBMM Web Sitesi: http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d09/c013/tbmm09013042.pdf adresinden alındı
• TBMM. (1952). 2016 tarihinde TBMM Web Sitesi: http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d09/c013/tbmm09013045.pdf adresinden alındı
• TBMM. (1956). 2016 tarihinde TBMM Web Sitesi: http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d10/c010/tbmm10010039.pdf adresinden alındı
• TBMM Zabıt Ceridesi. (1920). Devre: 1, Cilt: 2. TBMM Zabıt Ceridesi'nin 1920 yılı, Devre: 1, Cilt: 2 nolu baskısı.
• TDK. (2016). 2016 tarihinde Türk Dil Kurumu Web Sitesi: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Tuch, H. N. (1990). Communicating with the world: U.S. public diplomacy overseas. St. Martin's Press.
• Tuncer, H. (1991). Eski ve yeni diplomasi. Ankara: Dış Politika Enstitüsü.
• Tuncer, H. (2009). Diplomasinin evrimi - Gizli diplomasiden küresel diplomasiye. İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Ünal Erzen, M. (2012). Kamu diplomasisi. İstanbul: Derin Yayınları.
• Yasushi, W., & McConnell, D. L. (2008). Soft power super powers - cultural and national assets of Japan and the United States. New York: Routledge.
• Yazıcı, N. (1983). Matbuat Müdürlüğü'nün kuruluşu. Gazi Üniversitesi Basın-Yayın Yüksek Okulu Dergisi, 111-134.