Evli Kadınlarda Cinsel Yaşam Kalitesi, Eşe Yabancılaşma ve Evlilik Doyumu

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 34 - 52, 31.01.2024

Simge Ak , Seher Balcı Çelik

Öz

Bu araştırmanın amacı evli kadınlarda cinsel yaşam kalitesi ve eşe yabancılaşmanın evlilik doyumunu yordama gücünü tespit etmektir. Bununla beraber evlilik doyumunun algılanan müdahale durumuna, evlilik süresine, aylık gelire; cinsel yaşam kalitesinin cinsel ilişki sıklığına, cinsel problemi çözme yöntemine, infertilite durumuna, menopoz döneminde olup olmama durumuna; eşe yabancılaşma düzeylerinin yaşlarına, evlenme biçimlerine ve çocuk sayısına göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı analiz edilmiştir. Araştırmanın örneklemini Türkiye’nin çeşitli illerinde yaşayan 474 evli kadın oluşturmaktadır. Çalışma grubuna Evlilik Yaşamı Ölçeği, Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Eşe Yabancılaşma Ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 26 programı ile analiz edilmiştir. Çoklu Regresyon Analizi, Bağımsız Örneklemler t Testi, Tek Yönlü ANOVA ve Tukey Testi ile analizler yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda eşe yabancılaşmanın (β=-63, t=-16.82, p<.001) evlilik doyumunu negatif yönde yordadığı, cinsel yaşam kalitesinin ise (β=.22, t:5.87, p<.001) pozitif yönde yordadığı, iki değişkenin birlikte evlilik doyumu puanlarının %64’ünü açıkladığı bulgulanmıştır (F=418.59, p<.001, R2=64). Evli kadınların evlilik doyumu düzeylerinin aylık gelire ve evlilik süresine göre anlamlı biçimde farklılaşmadığı, evliliğe müdahale durumuna göre farklılaştığı; cinsel yaşam kalitesi düzeylerinin cinsel ilişki sıklığına, cinsel problemi çözme yöntemine, infertilite ve menopoz durumuna göre anlamlı biçimde farklılaştığı; eşe yabancılaşma düzeylerinin yaşlarına, evlenme biçimlerine ve çocuk sayısına göre anlamlı olarak farklılaştığı bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Evlilik, Evlilik Doyumu, Eşe Yabancılaşma, Cinsel Yaşam

Quality of Sexual Life in Married Women, Estrangement from the Partner and Marital Satisfaction

Öz

The aim of this research is to determine the quality of sexual life in married women and the power of estrangement to the partner to predict marital satisfaction. In addition, the degree of perceived intervention in marriage, duration of marriage, monthly income, frequency of sexual intercourse, method of solving sexual problems, infertility status, menopause status, age, type of marriage and number of children were analyzed with variables. The data obtained from 474 married women living in Turkey were analyzed with the SPSS 26 program. As a result of the analyzes, the estrangement of the spouse (β=-63, t=-16.82, p<.001) marriage satisfaction in a negative direction, while the quality of sexual life (β=.22nd, t:5.87 , p<.001), it was found that the two variables together explained 64% of the marital satisfaction scores (F=418.59, p<.001, R2=64). Marital satisfaction does not differ significantly according to monthly income, duration of marriage, differs according to the state of intervention in marriage; the quality of sexual life differs according to the frequency of sexual intercourse, the method of solving a sexual problem, infertility and menopause; it was found that the levels of estrangement to the spouse differ significantly according to their age, marriage styles, number of children.

Anahtar Kelimeler

Marital Satisfaction, Estrangement from the Partner, Sex Life, Marriage

Kaynakça

• Referans1: Akın, A. ve Moralı, B. (2019, 31 Ocak, 1-2 Şubat). Eşe Yabancılaşma Ölçeği (EYÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması [Bildiri sunumu]. II. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Nevşehir.
• Referans2: Ak S. ve Balcı Çelik S. (2022). Evlilik doyumu ve iş tatmini arasındaki ilişkinin mükemmeliyetçilik aracı rolü ile incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 395-408.
• Referans3: Bakırcıoğlu, R. (2003). Rehberlik ve psikolojik danışma. Anı Yayıncılık.
• Referans4: Basat, Ç. (2004). Cinsel doyumun evlilik doyumu, kontrol odağı ve kendilik değeri üzerinden yordanması [Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi].
• Referans5: Broderick, J. E. ve O'Leary, K. D. (1986). Contributions of affect, attitudes, and behavior to marital satisfaction. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 54(4), 514.
• Referans6: Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler Için Veri Analizi El Kitabı Istatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları Ve Yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Referans7: Coşkun, M. (2020). Ci̇nsel mi̇tleri̇n evli̇li̇k doyumuna etki̇si̇ne yöneli̇k ni̇tel bi̇r çalışma. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi].
• Referans8: Çağ, P. ve Yıldırım, İ. (2013). Evlilik doyumunu yordayan i̇lişkisel ve kişisel değişkenler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 13-23
• Referans9: Çelik, C. K. (2006). Eğitim yöneticilerinin mesleki tükenmişlikleri ile evlilik doyumları arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi].
• Referans10: Çelik, E. (2019). Cinsel Doyum. Akın, A., Çelik, E. (Ed.). Psikolojide güncel kavramlar içinde (s.111-128).
• Referans11: Çoban, A., Nehir, S., Demirci, H., Özbaşaran, F. ve İnceboz, Ü. (2008). Klimakterik dönemdeki evli kadınların eş uyumları ve menopoza ilişkin tutumlarının menopozal yakınmalar üzerine etkisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 22(6): 343-349.
• Referans12: Davison, S. L., Bell, R.J., LaChina, M., Holden, S.L., Davis, S. R. (2009). The relationship between self‐reported sexual satisfaction and general well‐being in women. The Journal of Sexual Medicine, 6(10), 2690-2697.
• Referans13: Eker, E. ve Urgancı, Ç. (2018). İstanbul 112 acil sağlık hizmetleri çalışanlarının mesleki tükenmişlik düzeyleri ve algılanan stresle başa çıkmada evlilik doyumunu yordama gücü. Aydın Toplum ve İnsan Dergisi, 4(2), 35-60.
• Referans14: Enç, M. (1979). Ruh sağlığı bilgisi. İnkılâp ve Aka Kitabevleri.
• Referans15: Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. McGraw-hill.
• Referans16: Guo, B., Huang, J. (2005). Marital and sexual satisfaction in Chinese families: Exploring the moderating effects. Journal Of Sex andMarital Therapy, 31(1), 21- 29.
• Referans17: Jeanfreau, M. M., Wright, L., Noguchi, K. (2019). Marital satisfaction and sexting behavior among individuals in relationships. The Family Journal, 27(1), 17-21.
• Referans18: Kahveci, G.A. (2016). Evli çiftlerde evlilik uyumu, evlilik çatışma biçimi ve depresyon düzeylerinin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi].
• Referans19: Kapısız, S., Akgül Gök, F., Yılmaz, N., Özcan, S., Duyan, V. (2019). İnfertil çiftlerde evlilik doyumu ve evlilik doyumunu etkileyen faktörler. Cukurova Medical Journal, 44(3), 1074-1084.
• Referans20: Kartal, S. (2020). Evli̇ bi̇reylerde çatışma çözme beceri̇leri̇, evli̇li̇k doyumu ve ci̇nsel yaşam doyumu arasındaki̇ i̇li̇şki̇leri̇n i̇ncelenmesi̇ [Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahatti̇n Zai̇m Üni̇versitesi].
• Referans21: Kaya, N., Cin, F. M. (2019). Kırsal ve kentsel alanda yaşayan evli kadınların ilişkilerde mutluluk, evlilik uyumu ve evlilik doyumu karşılaştırılması ve incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(35), 701-714.
• Referans22: Kaynak Malatyalı, M. (2014). Evli çiftlerde algılanan gücün bağlanma boyutları ve yatırım modeli değişkenleri açısından i̇ncelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Referans23: Kibaroğlu, S., Ersoy, A. F. (2019). Evli̇li̇kte eşler arası yabancılaşma: Ni̇tel bi̇r araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(5), 407.
• Referans24: Koçak, M. (2012) Entfremdung der ehepaare in monika marons roman ach glück. Dumlupunar University Journal of Social Sciences, 2(32). 135-142.
• Referans25: Koçak, R. ve Çelik, C.K. (2009). Okul yöneticilerinin mesleki tükenmişlikleri ile evlilik doyumları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 4(31): 52-60.
• Referans26: Mavili, A. (2015). Ben ve ailem. Atlas Akademi.
• Referans27: Mussatayeva, M. (2018). Alt sosyo-ekonomi̇k düzeydeki̇ kadinlarin evli̇li̇k doyumu i̇le ai̇le i̇şlevleri̇ni̇n i̇ncelenmesi̇ [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Referans28: Nappi, R.E., Martini, E., Martella, S., Capuano, F., Bosoni, D., Giacomini, S. (2014). Maintaining sexuality in menopause. Post Reproductive Health, 20(1): 22–29.
• Referans29: Şener, A., Terzioğlu, G. (2002). Ailede eşler arası uyuma etki eden faktörlerin araştırılması. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları.
• Referans30: Türkseven, A., Söylemez, İ., Dursun, P. (2020). Ci̇nsel i̇şlev bozukluklari i̇le evli̇li̇k uyumu arasindaki̇ i̇li̇şki̇. Kriz Dergisi, 28.
• Referans31: Uslu Taş, M. (2020). Kadınlarda ci̇nsel mi̇tler, evli̇li̇kte güç algisi ve evli̇li̇k doyumu. [Yüksek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi].
• Referans32: Vural Batık, M. ve Kalkan, M. (2017). Evlilikte algılanan sorun çözme becerileri ve evlilik doyumu. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 2630-2646.
• Referans33: Yalçın, H. (2014). Evlilik uyumu ile sosyo-demografik özellikler arasındaki i̇lişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 250-261.
• Referans34: Yıldız, Ö. (2017). Üniversite Mezunu Bireylerin Evlilik Doyumları ve Cinsellik Olgusuna Bakışları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi] İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Referans35: Yılmaz, S. (2018). Gündelikçi olarak çalışan kadınların i̇ş ve aile yaşamında tükenmişliği: Fatsa örneği. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 2,70-90