Abstract
Doğal kaynaklar insanların yerleşim alanı seçiminde önemli faktörler olmuştur. Bu nedenle ilk yerleşmelerin çoğu su kenarlarında kurulmuştur. Su kaynaklarının insan üzerindeki fiziksel ve psikolojik yönden olumlu etkileri her zaman insanları suya çekmiştir. Bu çalışmada Avrupa ve ülkemiz örneğinde akarsuların farklı kullanımlarının belirlenmesine yönelik araştırmalar yapılmıştır. Bu kapsamda yurt dışı kentlerden Sırbistan’ın Belgrad ve Novi Sad kentlerinden geçen Sava ve Tuna Nehirleri (2014 ve 2016), Çekya’nın Prag kentinden geçen Vltava Nehri ve Karlovy Vary kentinden geçen Hluboka Nehri (2014 ve 2016), Macaristan’ın Budapeşte kentinden geçen Tuna Nehri (2014 ve 2017), Ukrayna’nın Kiev kentinden geçen Dinyeper Nehri (2018) ve yakın çevrelerinde incelemeler yapılmıştır. Yurt içi kentlerinden ise Nevşehir’in Avanos ilçesinden geçen Kızılırmak Nehri (2016), Edirne’den geçen Meriç Nehri (2017) ile Eskişehir’den geçen Porsuk Çayı (2018) ve yakın çevrelerinde sörvey çalışmaları yapılmıştır. Çalışmada örnek olarak seçilen akarsular ve yakın çevrelerinde en çok tercih edilen kullanımlar belirlenmiştir. Bu tespitin akarsu kenarlarında yapılacak peyzaj düzenlemelerinde alana getirilebilecek kullanım türünün belirlenmesinde rehberlik edeceği düşünülmektedir.
Keywords
References
- Referans1 Aksulu, I., 2001. Su, İnsan ve Çevre İlişkileri Üzerine, Mimar.İst Dergisi, İstanbul.
- Referans2 Breen, A., Rigby, D. 1996. The New Waterfront, A Worldwide Urban Success Story. London.
- Referans3 Cendere, A., 1998. Su Elemanlarının Kentsel Mekanlarda ve Yeşil Alanlarda Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 223s.
- Referans4 Erdal, Z., 2003. Su Elemanlarının Kentsel Mekanlarda Kullanımı 'İstanbul Örneği', Yüksek Lisans Tezi, İTÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 221s.
- Referans5 Haris, C.W., Dines, N.T., 1988. Time Saver Standarts for Architecture. Mc Graw-Hill Publishing Company.
- Referans6 Hattapoğlu, Z., 2004. Su Olgusunun Yerleşmeler Evrimindeki Yeri ve Günümüzde Bir Kentsel Tasarım Elemanı Olarak Yeniden Yorumlanması, Yüksek Lisans Tezi, MSÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Referans7 Karabey, H., 1978. Kıyı Mekanın Tanımı: Ülkesel Kıyı Mekanının Tanımı İçin Bir Yöntem Önerisi, Doktora tezi, MSÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 183s.
- Referans8 Kobayashi, H., 1990. Contemporary Landscapes in The World, Topran Printing Co., Tokyo, s.127.
- Referans9 Koskof, S., 1992. Public Places. Bulfinch Press, Boston.
- Referans10 Musayev, E., 2003. Kentsel Kıyı Dolgu Alanları Kullanımı Çerçevesinde Yalova 17 Ağustos Kıyı Parkının Peyzaj Planlama ve Tasarım Açısından İrdelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 131s.
- Referans11 Önen, M., 2006. Kentsel Kıyı Mekanı Olarak Akarsuların Rekreasyonel Kullanım Potansiyelinin İrdelenmesi: Eskişehir Porsuk Çayı ve İstanbul Kurbağalı Dere Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 203s.
- Referans12 Özmert, N., 1997. Su Ortamında Yaşam ve Yerleşim Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, YTÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 291s.
- Referans13 Tekeli, İ., 1976. Kıyı Planlamasının Değişik Boyutları, Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Yayını, Ankara, 2.
- Referans14 URL-1 (2018) (http://earth.google.com)
- Referans15 URL-2 (2018) (www.proje4e.com/infoarticles01_11html)
- Referans16 URL-3 (2019) (https://www.interbustur.com/sava-nehri/)
- Referans17 URL-4 (2019) (http://www.milliyet.com.tr/tuna-nehri-nin-incisi-budapeste-pembenar)
- Referans18 URL-5 (2019) (https://www.kievrehberiniz.com/dinyeper-nehri/)
- Referans19 URL-6 (2019) (http://www.cografya.gen.tr/tr/nevsehir/fiziki.html)
- Referans20 URL-7 (2019) (https://www.neredekal.com/meric-nehri/)
- Referans21 URL-8 (2019) (https://www.azbibak.com/porsuk-cayi-eskisehir-hakkinda-bilgi/)
- Referans22 URL-9 (2019) (http://www.harikalardiyari.com/amsterdam-kanallari/)
- Referans23 URL-10 (2019) (https://listelist.com/ganj-nehri-hikayesi/)
- Referans24 URL-11 (2019) (https://www.getyourguide.com.tr/london-l57/?utm_force=0)
- Referans25 URL-12 (2019) (http://www.traveller.com.au/the-mysteries-flowing-in-melbournes-yarra)
- Referans26 URL-13 (2019) (https://www.livemint.com/Companies/lEVh420zqXh2GzPdLInYOJ/)
Abstract
Natural resources have been important factors in the selection of residential areas. For this reason, most of the first settlements were built on the water's edge. Physical and psychological positive effects of water resources on people have always drew people into water. In this study, different uses of rivers in the example of the world and our country were carried out to determine usage preference. In this context studies were done that is Sava and Danube Rivers passing through Belgrade and Novi Sad cities of Serbia (evaluated in 2014 and 2016), Vltava River passing through Prague and Hluboka River passing through Karlovy Vary (evaluated in 2014 and 2016) cities of Czech Republic, Danube River passing through Budapest city of Hungary (evaluated in 2014 and 2017) and Dnieper River passing through Kiev city of Ukraine (evaluated in 2018). Surveys have been carried out in the Kızılırmak River passing through Avanos district of Nevşehir (evaluated in 2016), Meriç River passing through Edirne (evaluated in 2017), Porsuk Stream passing through Eskişehir (evaluated in 2018) and its vicinity. In the study, the most preferred uses in the selected streams and their close surroundings were determined. It is thought that this study will guide the determination of the type of use that can be brought to the area in the landscape arrangements to be made at the river borders.
Keywords
References
- Referans1 Aksulu, I., 2001. Su, İnsan ve Çevre İlişkileri Üzerine, Mimar.İst Dergisi, İstanbul.
- Referans2 Breen, A., Rigby, D. 1996. The New Waterfront, A Worldwide Urban Success Story. London.
- Referans3 Cendere, A., 1998. Su Elemanlarının Kentsel Mekanlarda ve Yeşil Alanlarda Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 223s.
- Referans4 Erdal, Z., 2003. Su Elemanlarının Kentsel Mekanlarda Kullanımı 'İstanbul Örneği', Yüksek Lisans Tezi, İTÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 221s.
- Referans5 Haris, C.W., Dines, N.T., 1988. Time Saver Standarts for Architecture. Mc Graw-Hill Publishing Company.
- Referans6 Hattapoğlu, Z., 2004. Su Olgusunun Yerleşmeler Evrimindeki Yeri ve Günümüzde Bir Kentsel Tasarım Elemanı Olarak Yeniden Yorumlanması, Yüksek Lisans Tezi, MSÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Referans7 Karabey, H., 1978. Kıyı Mekanın Tanımı: Ülkesel Kıyı Mekanının Tanımı İçin Bir Yöntem Önerisi, Doktora tezi, MSÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 183s.
- Referans8 Kobayashi, H., 1990. Contemporary Landscapes in The World, Topran Printing Co., Tokyo, s.127.
- Referans9 Koskof, S., 1992. Public Places. Bulfinch Press, Boston.
- Referans10 Musayev, E., 2003. Kentsel Kıyı Dolgu Alanları Kullanımı Çerçevesinde Yalova 17 Ağustos Kıyı Parkının Peyzaj Planlama ve Tasarım Açısından İrdelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 131s.
- Referans11 Önen, M., 2006. Kentsel Kıyı Mekanı Olarak Akarsuların Rekreasyonel Kullanım Potansiyelinin İrdelenmesi: Eskişehir Porsuk Çayı ve İstanbul Kurbağalı Dere Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 203s.
- Referans12 Özmert, N., 1997. Su Ortamında Yaşam ve Yerleşim Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, YTÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 291s.
- Referans13 Tekeli, İ., 1976. Kıyı Planlamasının Değişik Boyutları, Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Yayını, Ankara, 2.
- Referans14 URL-1 (2018) (http://earth.google.com)
- Referans15 URL-2 (2018) (www.proje4e.com/infoarticles01_11html)
- Referans16 URL-3 (2019) (https://www.interbustur.com/sava-nehri/)
- Referans17 URL-4 (2019) (http://www.milliyet.com.tr/tuna-nehri-nin-incisi-budapeste-pembenar)
- Referans18 URL-5 (2019) (https://www.kievrehberiniz.com/dinyeper-nehri/)
- Referans19 URL-6 (2019) (http://www.cografya.gen.tr/tr/nevsehir/fiziki.html)
- Referans20 URL-7 (2019) (https://www.neredekal.com/meric-nehri/)
- Referans21 URL-8 (2019) (https://www.azbibak.com/porsuk-cayi-eskisehir-hakkinda-bilgi/)
- Referans22 URL-9 (2019) (http://www.harikalardiyari.com/amsterdam-kanallari/)
- Referans23 URL-10 (2019) (https://listelist.com/ganj-nehri-hikayesi/)
- Referans24 URL-11 (2019) (https://www.getyourguide.com.tr/london-l57/?utm_force=0)
- Referans25 URL-12 (2019) (http://www.traveller.com.au/the-mysteries-flowing-in-melbournes-yarra)
- Referans26 URL-13 (2019) (https://www.livemint.com/Companies/lEVh420zqXh2GzPdLInYOJ/)
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Engineering |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | October 15, 2020 |
| Submission Date | February 14, 2020 |
| Acceptance Date | August 12, 2020 |
| Published in Issue | Year 2020 |