Son yıllarda Dünya genelinde artış gösteren araç sayısına bağlı olarak gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki sinyalize kavşaklarda gözlemlenen yoğun karmaşa ve tıkanıklık problemleri, kavşakların yeniden düzenlenmesi konusuna olan ilgiyi arttırmaktadır. İlgide artış olmasına rağmen yetkililerin tasarım ve standartlar konusunda bilgi ve deneyim eksikliğinin bulunması, onları yalnızca kapasiteyi arttırıcı çözümler üretmeye teşvik etmektedir. Kavşak kollarındaki şerit sayısı ve genişliğinin düzensiz olduğu şehiriçi kavşakların bulunduğu bu tür ülkelerde, kavşak geometrilerinin o ülkelerin kültürel, eğitim, sosyoekonomik koşulları değerlendirilerek tasarlanması ve bu geometrik tasarıma yönelik gecikme, kuyruk uzunluğu vb. hesap yöntemlerinin geliştirilmesi oldukça önemlidir. Bu çalışma kapsamında, şehiriçi kavşaklarda geometrik problemler bulunan ve gelişmekte olan ülkeler statüsünde yer alan Türkiye’deki durum pilot şehir olarak seçilen Antalya’da yer alan 6 farklı sinyalize kavşak için incelenmiştir. Analizler kapsamında literatürde en çok kullanılan gecikme ve kuyruk uzunluğu hesap yöntemlerinden olan Highway Capacity Manual-HCM (2010) ve Avustralya (Akçelik) yöntemlerinin geometrisi hatalı kavşaklar için performans değerlendirilmesi yapılarak gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerin kendi trafik kültürüne uygun sinyalize kavşaklar tasarlamalarının gerekli olup olmadığı araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, kavşak bazlı ortalama mutlak yüzdesel hata (MAPE) değerlerinin altı kavşak için ortalaması alındığında gecikme için ortalama en düşük hataya (%64.5) sahip olan yöntemin HCM 2010, kuyruk uzunluğu hesabı içinse ortalama en düşük hataya (%40.9) sahip olan yöntemin ise yine HCM 2010 olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre, seçilen kuyruk uzunluğu yöntemlerinin seçilen gecikme yöntemlerine göre kavşaklardaki mevcut durumu daha düşük hata ile ölçtüğü görülse de yine de bu hata miktarlarının oldukça yüksek olması, seçilen yöntemlerin Türkiye’deki sinyalize kavşaklar için doğrudan kullanılabilir (efektif) olmadığını göstermektedir. Bu durum, bu çalışma kapsamında önerilen Türkiye ve Türkiye gibi kavşak kollarında geometrik ve sürücü disiplinsizliklerinin bulunduğu ülkelere özgü gecikme ve kuyruk uzunluğu hesap yöntemlerinin geliştirilmesinin gerekliliğini açıkça ortaya koymaktadır.
Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi
FDK-2017-2457
FDK-2017-2457 kodlu bu proje Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Bu çalışmanın ortaya çıkmasında verdiği destekten ötürü Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimine teşekkür ederiz.
In recent years, due to the increasing number of vehicles in the world, the intense confusion and congestion problems observed at signalized intersections in undeveloped and developing countries caused an increase in interest for rearrangement of intersections. Despite the increase in interest, the authorities still have lack of knowledge and experience in design and standards and it may encourage them only to apply capacity enhancing solutions. In such countries where the number and width of the lanes at intersection legs are irregular, the design of intersection geometries is very important to develop delay and queue Length calculation methods by considering the cultural, educational, socioeconomic conditions of those countries. Within the scope of the study, the situation in Turkey (as a developing country), which has geometric problems at urban intersections, has been examined for six different signalized intersections in Antalya, which was chosen as the pilot city. On the other hand, Highway Capacity Manual-HCM (2010) and Australia (Akçelik) methods, which are the most widely used delay and queue length calculation methods in the literature, are examined for the calculation problems at signalized intersections for undeveloped and developing countries by considering their own traffic culture. According to the obtained results, when the intersection-based average absolute percent error (MAPE) values are averaged for six intersections, the method with the lowest average error (64.5%) for delay is found in HCM 2010, and the method with the lowest average error (40.9%) for queue length is found HCM 2010 again. According to these results, it is seen that the selected queue length methods measure the current situation at intersections with less error than the selected delay methods, but the fact that amount of errors are quite high and it indicates that the selected methods are not directly applicable (effective) for signalized intersections in Turkey. Obtained results clearly reveal the necessity to develop specific delay and queue length calculation methods for undeveloped and developing countries where there are geometric indisciplines at intersection legs.
Vehicle delay Illegal lane configuration Queue length Signalized intersection Road geometry
FDK-2017-2457
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Engineering |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Project Number | FDK-2017-2457 |
Publication Date | April 15, 2022 |
Submission Date | September 20, 2021 |
Acceptance Date | February 19, 2022 |
Published in Issue | Year 2022 |