Ordu ili yüzey suyu kaynaklarının kalitesinin farklı su kalite indeksleri ile değerlendirilmesi

Year 2025, Volume: 15 Issue: 3, 854 - 865, 15.09.2025

Arzu Fırat Ersoy , Boubacar Sidiki Tonde

https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.1654193

Abstract

Bu çalışma, Ordu ilindeki yüzey suyu kaynaklarının su kalitesini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, 2023 yılı şubat ayında 15 noktada örnekleme yapılarak fiziksel, inorganik kimyasal parametreler, organik parametreler, iz elementler ve bakteriyolojik parametreler analiz edilmiştir. Ayrıca yüzey sularının kalitesinin zaman içindeki değişimini incelemek için 1995-2019 yılları arasındaki analiz sonuçları DSİ Genel Müdürlüğü’nden temin edilmiştir. Hidrokimyasal analiz sonuçlarına göre sular Ca-Mg-HCO3 ile Ca-HCO3 tipindedir. Yüzey sularının su kalitesini belirlemek için ağırlıklı aritmetik su kalite indeksi ve ulusal sanitasyon vakfı su kalite indeksi hesaplanmıştır. Ağırlıklı aritmetik su kalite indeksine göre; 2023 yılı şubat ayı analiz sonuçları için su kalite indeksi 11,97-167,25 arasındadır. Buna göre su örnekleri “içme için uygun olmayan”, “iyi kalite” ve “mükemmel kalite” sınıflarında yer almaktadır. 2013-2019 yılları arasındaki analizler kullanılarak hesaplanan ağırlıklı aritmetik su kalite indeksine göre ise örneklerin büyük çoğunluğu “mükemmel kalite” ve “iyi kalite” sınıflarındadır. Ulusal sanitasyon vakfı su indeksine göre; 2023 yılı şubat ayı analiz sonuçları için su kalite indeksi 56,72-73,97 arasında değişmektedir. Buna göre su örnekleri “orta kalite” ile “iyi kalite” sınıflarında yer almaktadır. 1995-2019 yılları arasındaki analizler kullanılarak hesapalan ağırlıklı ulusal sanitasyon vakfı su kalite indeksi de benzer şekilde “orta kalite” ile “iyi kalite” sınıflarındadır. Elde edilen bulgular, Ordu ilindeki yüzey sularının genel olarak “iyi” ve “mükemmel” kalite sınıflarında yer aldığını göstermektedir. Ancak bazı noktalarda su kalitesinin “orta” ve “içme için uygun olmayan” seviyelere düştüğü görülmüştür. Bu nedenle, yüzey sularının kalitesinin sürdürülebilirliği için düzenli izleme çalışmalarının sürdürülmesi, olası kirlilik kaynaklarının belirlenerek kontrol altına alınması ve su yönetim stratejilerinin geliştirilmesi önerilmektedir.

Keywords

Ordu , Su kalitesi , Su kalite indeksi , Yüzey suyu kaynakları

Evaluation of the quality of surface water resources in Ordu province with different water quality ındices

Abstract

This study aims to determine the water quality of surface water resources in Ordu. In this context, physical, inorganic chemical parameters, organic parameters, trace elements and bacteriological parameters were analysed by sampling at 15 points in February 2023. In addition, in order to examine the change in the quality of surface waters over time, the analysis results between 1995-2019 were obtained from the General Directorate of State Hydraulic Works. According to the results of hydrochemical analyses, the waters are Ca-Mg-HCO3 and Ca-HCO3 type. Weighted arithmetic water quality index and National Sanitation Foundation water quality index were calculated to determine the water quality of surface waters. According to the weighted arithmetic water quality index in February 2023 is between 11.97-167.25. Accordingly, the water samples are classified as ‘unsuitable for drinking’, ‘good quality’ and ‘excellent quality’. According to the weighted arithmetic water quality index calculated using the analyses between 2013-2019, the majority of the samples are in the ‘excellent quality’ and ‘good quality’ classes. According to the national sanitation foundation water index; in February 2023 varies between 56.72-73.97. Accordingly, the water samples are in the ‘medium quality’ and ‘good quality’ classes. The weighted national sanitation foundation water quality index calculated using the analyses between 1995-2019 is similarly in the ‘moderate quality’ to ‘good quality’ classes. The findings obtained show that the surface waters in Ordu province are generally in the ‘good’ and ‘excellent’ quality classes. However, at some points, it was observed that the water quality decreased to ‘moderate’ and ‘unsuitable for drinking’ levels. Therefore, it is recommended that regular monitoring studies should be continued for the sustainability of the quality of surface waters, possible pollution sources should be identified and controlled and water management strategies should be developed.

Keywords

Ordu , Water quality , Water quality parametres , Surface water sources

References

• Alver, A., & Baştürk, E. (2019). Karasu Nehri su kalitesinin farklı su kalite indeksleri açısından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23(2), 488-497.
• Bilgin, A. (2018). Water quality index and applications. Journal of Current Researches on Engineering, Science and Technology, 4 (2), 161-170.
• Doğan Demir, A., Şahin, Ü., Demir, Y. (2016). Murat Nehri su kalite parametrelerinin trend analizi ve tarımsal açıdan kullanılabilirliği. YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 26(3), 414-420.
• Horton, R.K. (1965). An ındex number system for rating water quality. Journal of the Water Pollution Control Federation, 37, 300-306.
• Lumb A., Sharma T. C. et al. (2011a). A review of genesis and evolution of water quality ındex (wqı) and some future directions. Water Quality Exposure and Health, 3(1), 11-24.
• Lumb A., Sharma T.C. et al. (2011b). A comparative study of usa and Canadian water quality ındex models. Water Quality Exposure and Health, 3(3-4), 203-216.
• R. M. Brown et al. (1970). A water quality index—do we dare. Water Sewage Works, (117), 339- 343.
• Sıdıki Tonde, Aboubacar. (2023). Ordu ili yüzey ve yeraltı su kaynaklarının su kalitesi yönünden incelenmesi [Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilim Enstitüsü].
• Şimşek, A., Türkten, H., Bakan, G. (2022). Su kalite indeksi ve istatistiksel analiz kullanılarak Orta Karadeniz Bölgesi Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirleri su kalitesinin değerlendirilmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 12(2), 645-662.
• SKKY. (2004). Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Kıta İçi Su Kaynaklarının Sınıflandırılması. Ankara.
• Tsakiris, V. (2016). A new water quality ındex for bottled water assessment, European Water, 54(1), 19-26.
• TSE. 266. (2005). Türk İçme Suyu Standardı. Ankara.
• WHO. (2011). Guidelines for Drinking-Water Quality. Fourth Edition.