Economic Activities of Gümüşhane Congressman Hasan Fehmi Ataç, the First Finance Minister of Turkey Republic

Year 2019, Volume: 7 Issue: 2, 265 - 274, 25.10.2019

Mustafa Özyürek

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.622245

Abstract

Born in 1879 in Gümüşhane, Hasan Fehmi Bey, started
his primary and secondary education in Gümüşhane and completed it in Istanbul.
After serving in various positions, he served as the deputy of Gümüşhane for
two terms in the Ottoman Parliament between 18 April 1912-5 August 1912 and 15
February 1913-21 December 1918. Later, he went to Ankara and joined the
National Struggle with Mustafa Kemal Pasha. The most important service of Hasan
Fehmi Bey, who has a very important place in Turkish political life, is
undoubtedly his Deputy Finance Minister during the National Struggle Period
between 19 May 1921-9 July 1922. Because of the limited income of the state, it
has managed to meet almost all the needs of the Turkish army. He established
two separate registries for the Eastern and Western Armies, ensuring that
officers' salaries were paid regularly, and provided and organized the
financial resources of the Great Offensive. Hasan Fehmi Ataç has made Gumushane
Parliament during the first eight periods, from 1 November 1923 to 2 January
1924, he served as the first deputy of finance in the history of the republic,
and later served as Deputy Minister of Agriculture in 1924-1925. In the
following years, he served in the constitution, budget and finance commissions
and passed away in 1961. 

Keywords

Gümüşhane, Policy, Finance, Biography

Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Maliye Bakanı Gümüşhane Milletvekili Hasan Fehmi Ataç’ın Mali Alandaki Faaliyetleri

Abstract

1879’da
Gümüşhane’de doğan Hasan Fehmi Bey, başladığı ilk ve orta öğrenimini
İstanbul’da tamamlamıştır.  Çeşitli
görevlerde bulunduktan sonra Osmanlı Mebusan Meclisinde 18 Nisan 1912-5 Ağustos
1912 ile 15 Şubat 1913-21 Aralık 1918 tarihleri arasında iki dönem Gümüşhane
mebusluğu yapmıştır. Daha sonra Ankara’ya geçerek Mustafa Kemal Paşa’nın
yanında Millî Mücadeleye katılmıştır. Türk siyasi hayatında çok önemli bir yere
sahip olan Hasan Fehmi Ataç’ın en önemli hizmeti kuşkusuz Millî Mücadele
Dönemi’nde 19 Mayıs 1921-9 Temmuz 1922 tarihleri arasında yaptığı maliye
vekilliğidir. Çünkü devletin kısıtlı gelirlerine rağmen Türk ordusunun hemen
hemen bütün ihtiyaçlarını karşılamayı başarmıştır. Doğu ve Batı orduları için
iki ayrı defterdarlık kurarak subay maaşlarının düzenli olarak ödenmesini
sağlamış, ayrıca Büyük Taarruz’un finans kaynaklarını temin ve organize
etmiştir. Hasan Fehmi Bey, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılmasından
itibaren ilk sekiz dönem boyunca Gümüşhane milletvekilliği yapmıştır.  1 Kasım 1923-2 Ocak 1924 tarihleri arasında
cumhuriyet tarihinin ilk maliye vekilliği görevinde bulunmuş, daha sonra
1924-1925 yıllarında ise ziraat vekilliği yapmıştır. Sonraki yıllarda anayasa,
bütçe ve maliye komisyonlarında görev almış ve 1961’de vefat etmiştir. 

Keywords

Gümüşhane, Siyaset, Maliye, Biyografi

References

• Başbakanlık Cumhuriyet ArşiviTBMM ArşiviTBMM Gizli Celse Zabıtları, Devre: I, Cilt: I, İçtima: ITBMM Zabıt Ceridesi, Devre: V, Cilt: I, İçtima: 1