TERÖR OLAYLARINDA HASTANE ÖNCESİ ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ YÖNETİMİ

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 3, 111 - 119, 01.07.2016

Ali Ekşi Beliz Yekeler Kahraman

Öz

Terörizmde stratejiler her zaman daha fazla kitlesel hasar için oluşturulmaktadır. Patlama yaralanmalarında ölümlerin yaklaşık yarısı olay yerinde gelişir ve oluşan yaralanmaların önemli bir kısmında, hızlı ve iyi organize olmuş bir hastane öncesi acil sağlık sistemi mortalitede belirleyicidir. Hizmetin etkinliğinde, olay yeri güvenliği, nitelikli travma bakımı ve hastane nakil organizasyonu ön plana çıkmaktadır. Özellikle güvenlik önlemleri yeterli sağlanmayan olay yerlerinde bulunabilecek ikincil patlayıcılar, kitlesel hasarı arttırabileceği gibi müdahale personelinde hasar oluşturabilir. Bu çalışmada her geçen gün daha büyük risk oluşturan patlama olaylarında, hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinin etkin yönetimi için yapılması gereken müdahale eylemleri ile ilgili kavramsal bir çerçevenin oluşturulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Terörizm, Konvansiyonel Patlayıcılar, Patlama Yaralanmaları, Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri

PREHOSPITAL EMERGENCY HEALTH SERVICES MANAGEMENT IN TERROR INCIDENTS

Öz

Strategies always focus on more mass damage in terrorism. About half of the deaths related with explosion injuries occur at the site and a fast and well organized emergency healthcare service before hospitalization is determinant for a significant portion of the injuries. The security of the incident scene, qualified trauma care and hospital transportation organization are important for the effectiveness of the service. Secondary explosives located at the site may increase mass damage especially if the security precautions are not sufficient thereby causing damage in the emergency response team as well. The objective of this study is to prepare a theoretical framework for the response actions that should be carried out in order to ensure the effective management of the emergency healthcare services given before hospitalization in explosion incidents which continue to create an increasing risk every day.

Anahtar Kelimeler

Terrorism, Conventional Explosives, Explosion Injuries, Prehospital Care

Kaynakça

• 1. Gençtürk, T. Terör Kavramı ve Uluslararası Terörizme Farklı Yaklaşımlar, Başkent Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi, 2012; Ankara.
• 2. Ergil, D. Uluslararası Terörizm. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1992; C.47, S.3, ss.139-143.
• 3. Hirschmann, K. The Changing Face of Terrorism, http://library.fes.de/pdf-files/ipg/ipg-2000-3/arthirschmann.pdf, (2000) (Erişim Tarihi;11.10.2015).
• 4. Açıkgöz R. İntihar Saldırıları: Terör mü Özgürlük Arayışı mı? Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), 2013; C.8, S.12, ss.303-330.
• 5. Kaçar, H., Nomer, N., Yıldırım, M. ve Küden, S. Terörün Bilançosu, Sabah Gazetesi, (29.03.2016).
• 6. FEMA Managing the Emergency Consequences of Terrorist Incidents, Federal Emergency Management Agency, USA, 2002; (Erişim Tarihi;11.10.2014). http://www.fema.gov/pdf/plan/managingemerconseq.pdf, (Erişim Tarihi;11.10.2014).
• 7. Bowman, S. Weapons of Mass Destruction:The Terrorist Threat, http://fpc.state.gov/documents/organization/9184.pdf, 2002;(Erişim Tarihi;11.10.2014).
• 8. Shiroff, A.M. Injuries from Terrorism: Explosive Blast, http://rwjtrauma.org/sites/default/files/injuries-from-terrorismexplosive-blast.pdf, 2011; (Erişim Tarihi;11.10.2015).
• 9. LESLP (London Emergency Services Liaison Panel) Major Incident, The Stationery Office, Norwich, UK. 2012.
• 10. Medalia, J. “Dirty Bombs”: Technical Background, Attack Prevention and Response, Issues for Congress, Congressional Research Service, USA, 2011.
• 11. UH (University Hospitals) 2014; Blast Injuries, http://www.emsconedonline.com/pdfs/EMT- %20BLAST%20INJURIES-Trauma.pdf, (Erişim Tarihi;11.10.2015).
• 12. CDC (Centers for Disease Control and Prevention National Center for Injury Prevention and Control) 2013; Blast Injuries, Fact Sheets for Professionals http://www.bt.cdc.gov/masscasualties/pdf/blast_fact_sheet_prof essionals-a.pdf, (Erişim Tarihi;11.10.2015).
• 13. Kumar, M. Blast Injuries, Medical Journal Armed Forces India, 2010; Vol:66, No:4, pp. 309-311.
• 14. Lemonick, DM. Bombings and Blast Injuries: A Primer for Physicians, American Journal of Clinical Medicine, 2011; Vol.8, No.3, pp. 134-140. 15. Stewart, C. Blast Injuries”True Weapons of Mass Destruction”, University of Oklahoma, USA, 2008.
• 16. Covey, DC. and Born, CT. Blast Injuries: Mechanics and Wounding Patterns, Journal of Surgical Orthopaedic Advances, 2010; Vol.19, No.1, pp. 8-12.
• 17. Kocsis, JD. and Tessler, A., Journal of Rehabilitation Research & Development 2009; Vol:46, No:6, pp. 667-672.
• 18. Öztürk S., AKP döneminin terör bilançosu, Karşı Gazete, 2016; http://www.karsigazete.com.tr/gundem/akp-doneminin-terorbilancosu-h81652.html, (Erişim Tarihi; 22.06.2016).
• 19. Ekşi, A., Kitlesel Olaylarda Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Yönetimi, Kitapana, İzmir, 2015.
• 20. FFOG (Florida Field Operations Guide) Chapter 10B—Mass Casualty, http://floridadisaster.org/FOG/chapter10BMassCasualty.pdf, 2012; (Erişim Tarihi;11.10.2015).
• 21. Reno, J., Marcus, D., Leary, ML., Samuels, JE., A Guıde for Explosion Bombing Scene Investigation, U.S. Department of Justice, Washington DC, USA, 2000.
• 22. Fuse, A., Okumura, T., Tokuno, S., Saitoh, D., Yokota, H., Current Status of Preparedness for Blast Injuries in Japan. Japan Medical Association Journal, 2011; Vol.54, No. 5, pp.310–317.
• 23. Birleşmiş Milletler, 3 Mayıs 2016 Tarih ve 2286 Sayılı Genel Kurul Kararı. 2016.
• 24. Milliyet Gazetesi, Teröristler Beytüşşebap’ta Ambulans Taradı, Şoför Şehit Oldu. 25.09.2015
• 25. Gazete Vatan. Güneydoğu’ya zırhlı ambulans! http://www.gazetevatan.com/guneydogu-ya-zirhli-ambulans-- 900851-gundem/, (Erişim Tarihi; 23.06.2016).
• 26. EPA (United States Environmental Protection Agency) Incident Command System http://www.epa.gov/watersecurity/tools/trainingcd/trainers/ICS. pdf, 2013; (Erişim Tarihi;11.10.2015).
• 27. Global Security, Attacks on US Embassies in Kenya and Tanzania, http://www.globalsecurity.org/security/ops/98emb.htm, 2011; (Erişim Tarihi;23.06.2016).
• 28. Ferguson, C.D. and Potter, W.C. The Four Face of Nuclear Terrorism, California, USA. 2004.
• 29. CDC (Centers for Disease Control and Prevention National Center for Injury Prevention and Control Blast InjurIes Bombings and Mental Health http://www.amtrauma.org/data/files/gallery/BlastInjuryResourc esFileGallery/Bombings_and_Mental_Health.pdf, 2009; (Erişim Tarihi;11.10.2015)