Konya İl Merkezinde Çalışan Hekimlerde Defansif (Çekinik) Tıp Uygulamalarının Araştırılması

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 131 - 138, 31.03.2018

Musa Özata , Kubilay Özer , Yusuf Akkoca

Öz

Son yıllarda, tıbbi hata
ve malpraktis kavramlarını hem sağlık sektöründe, hem de medyada sıklıkla
duymaktayız. Amacı insan sağlığını korumak, insanın fiziksel ve ruhsal hastalıklarını
tedavi etmek olan hekimlik sanatı, çağdaş tıbbın gerektirdiği en tehlikeli
tedavi yollarını uygulamakta ve büyük risklerle karşı karşıya kalmaktadır.
Genel kural olarak, bütün meslek grupları gibi doktorların da meslek
uygulamaları sırasında meydana getirdikleri hukuka aykırı sonuç ve zararlardan
kaynaklanan hukuki ve ceza sorumlulukları vardır. Tababet uygulamaları
esnasında oluşabilecek komplikasyonlardan veya malpraktislerden dolayı hastalar
hekimi üst makamlara şikayet edebilmekte, dava açabilmekte ve tazminat
kazanabilmektedirler. Defansif uygulamalar ise bu gibi durumların oluşmasından
kaçınmak adına hastaya müdahale etmeme, gereğinden fazla tahlil, röntgen veya
konsültasyon isteme veya bir üst kuruma sevk etme gibi durumlardır. Bu araştırma
Konya il merkezinde çalışmaya destek veren dört sağlık kuruluşunda birebir
hekim hasta ilişkisi olan gönüllü 173 hekimle, defansif uygulamaların
yaygınlığının değerlendirilmesini, belirlenmesi ve dava açılan hekimlerle
açılmayan hekimlerin defansif eğilimlerinin farklılığının bulunmasını konu
alarak yapılmıştır. Araştırma, 2016 yılında Mayıs ve Haziran aylarında Konya il
merkezinde faaliyet gösteren çalışmaya destek veren Doğumevi, Beyhekim, Numune
ve Meram tıp fakültesi hastanelerinde yapılmıştır. Veri toplamak için seçilen
hedef kitleyi,
bu hastanelerde
çalışan ve birebir hekim hasta ilişkisi olan ve tedavi süreçleri ile bağı olan
birimlerde çalışan hekimler oluşturmuştur. Araştırmada veri toplamak için anket
yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmada hekimlerden 131 (%75,7) si malpraktis iddialarından
kendilerini korumak için görüntüleme tetkiklerini daha fazla kullandıklarını
belirtmişlerdir. 

Anahtar Kelimeler

Defansif Tıp, Defansif Tıp Uygulamaları, Malpraktis

Kaynakça

• Referans 1. Civaner M, Yürür K, Pala, K. (2011). Sağlık Alanında “Hizmet Kaynaklı Zarar”: Hekimler Ne Diyor? Türk Tabipleri Birliği Yayınları, Ankara. ISBN: 978-605- 5867-46-1 Referans 2. Frati, P., Busardò, F. P., Sirignano, P., Gulino, M., Zaami, S., & Fineschi, V. (2015). Does defensive medicine change the behaviors of vascular Surgeons? A qualitative review. BioMed research international, 2015. Referans 3. Türk Tabipleri Birliği. Zorunlu Mesleki Sorumluluk Sigortası’na ilişkin TTB görüşleri Hazine’ye iletildi. 2010. http://www.ttb.org.tr/images/stories/file/ zmss.doc Referans 4. Yıldırım, A., Aksu, M., Çetin, İ., & Şahan, A. G. (2009). Tokat ili merkezinde çalışan hekimlerin tıbbi uygulama hataları ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Cumhuriyet Medical Journal, 31(4), 356-366. Referans 5. Towse, A., & Danzon, P. (1999). Medical negligence and the NHS: an economic analysis. Health Economics, 8(2), 93-101. Referans 6. Mello, M. M., Chandra, A., Gawande, A. A., & Studdert, D. M. (2010). National costs of the medical liability system. Health affairs, 29(9), 1569-1577. Referans 7. Perry, M. (2013). Defensive Medicine—Legally Necessary but Ethically Wrong?. Referans 8. Packer-Tursman, J. (2015). The defensive medicine balancing act. Medical economics, 92(1), 43-45. Referans 9. Baqir, S. M. (2014). Pakistan cannot afford defensive medicine. Journal of the College of Physicians and Surgeons Pakistan, 24(10), 703-704. Referans 10. Summerton, N. (1995) Positive and negative factors in defensive medicine: a questionnaire study of general practitioners. British Medical Journal, 310 (6971), 27–29. Referans 11. Nahed, B. V., Babu, M. A., Smith, T. R. & Heary, R. F. (2012). Malpractice liability and defensive medicine: a national survey of neurosurgeons. PLoS ONE, 7 (6), e39237. Referans 12. Sethi, M. K., Obremskey, W. T., Natividad, H., Mir, H. R. & Jahangir,A. A. (2012) Incidence and costs of defensive medicine among orthopedic surgeons in the United States: a national survey study. The American Journal of Orthopedics, 41 (2), 69–73. Referans 13. Osti, M., & Steyrer, J. (2015). A national survey of defensive medicine among orthopaedic surgeons, trauma surgeons and radiologists in Austria: evaluation of prevalence and context. Journal of evaluation in clinical practice, 21(2), 278-284. Referans 14. Selçuk, M. (2015) Çekinik (Defansif) Tıp. İzmir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Hukuku Yüksek Lisans Tezi. Referans 15. Aynacı Y., Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Hekimlerde Defansif (Çekinik) Tıp Uygulamalarının Araştırılması Tıpta uzmanlık tezi konya 2008. Referans 16. Başer A., Kolcu G., Çığırgil Y., Kadınkız B., Öngel K. 2014 İzmir Karşıyaka İlçesinde Görev Yapan Aile Hekimlerinin Defansif Tıp Uygulamaları ile İlgili Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Smyrna Tıp Dergisi 16:24.