Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek

Anita Karaca; Zehra Durna

Derleme

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 218 - 225, 31.03.2018

Öz

Epilepsy is a neurological disorder that
affects the quality of life of patients adversely. Both medical and
psychological factors have an important impact upon the psychosocial
functioning of people with epilepsy. Although defined by the presence of
recurrent seizures, epilepsy can be so much more and can include a very wide
range of difficulties in cognition, psychiatric status, intellectual and social
adaptive functioning. Psychosocial problems in patients with epilepsy are more
common than in the general population. Psychological problems such as anxiety,
depression in epilepsy patients may cause to decreasing of self-esteem, social
isolation, decreasing of educational success, unemployment and decreasing of
life quality. Psychosocial factors also affect behavioral and cognitive
disorders. Stigma is the most burden of epilepsy patients and is the most
common reason for concealing of their diseases. Stigma, discrimination and
prejudiced attitudes towards epileptic patients in the community can damage
epilepsy patients more than the disease itself. Therefore, a full accounting of
the etiology, treatment, and prevention of psychosocial problems in epilepsy is
important. Management of epilepsy, as well as the effective use of
antiepileptic drugs consulting, training, cognitive behavioral therapy and
social support are important to patients and their families. The aim of this
review is to present the most common psychosocial problems in epilepsy patients
and the strategies to be followed for these problems and the precautions to be
taken by person, family and community.

Anahtar Kelimeler

Epilepsy, psychosocial factors, social support

Kaynakça

1. Corrigan, F.M., Broome, H., ve Dorris, L. (2016). A systematic review of psychosocial interventions for children and young people with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 56: 99–112. http://dx.doi.org/10.1016/j.yebeh.2016.01.005
2. Mollaoğlu, M. Epilepsi ve bakım. (2016). Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics. 2(2): 47-55.
3. Helde, G., Bovim, G., Brathen, G., ve Brodtkorb, E. (2005). A structured, nurse-led intervention program improves quality of life in patients with epilepsy: A randomized, controlled trial. Epilepsy & Behavior. 7: 451–457. https://doi.org/10.1016/j.yebeh. 2005.06.008
4. Görgülü, Ü., ve Fesci, H. (2011). Epilepsi ile yaşam: Epilepsinin psikososyal etkileri. Göztepe Tıp Dergisi. 26(1): 27-32. http://dx.doi.org/10.5222/J.GOZTEPETRH. 2011.27
5. McCagha, J., Fisk, J.E., ve Baker, G.A. (2009). Epilepsy, psychosocial and cognitive functioning. Epilepsy Research. 86: 1-14. https://doi.org/10.1016/j. eplepsyres.2009.04.007
6. Schachter, S.C. (2006). Quality of life for patients with epilepsy is determined by more than seizure control: the role of psychosocial factors. Expert Review of Neurotherapeutics. 6(1): 111-114. https://doi.org/10.1586/14737175.6.1.111
7. Souza, E.A.P., ve Salgado, P.C.B. (2006). A psychosocial view of anxiety and depression in epilepsy. Epilepsy & Behavior. 8(1): 232-238. https://doi.org/10.1016/j.yebeh. 2005.10.011
8. Mollaoğlu, M., Bolayır, E., ve Taş, A. (2003). Epilepsili hastaların Beck Depresyon Ölçeği ile değerlendirilmesi. Epilepsi. 9(3): 144-150.
9. Akaçalı, A., Aldındağ, A., Geyik S. ve Cansel, N. (2009). Epilepsi hastalarında yaşam kalitesi, depresyon, anksiyete ve çok boyutlu algılanan sosyal destek. Nöropsikiyatri Arşivi. 46: 91-7.
10. Azuma, H., ve Akechi, T. (2014). Effects of psychosocial functioning, depression, seizure frequency, and employment on quality of life in patients with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 41: 18–20. http://dx.doi.org/10.1016/j.yebeh.2014.09.025
11. Hermann, B., ve Jacoby, A. (2009). The psychosocial impact of epilepsy in adults. Epilepsy & Behavior. 15 (Suppl 1):11–16. http://dx.doi.org/10.1016/j.yebeh.2009. 03.029
12. Oto, R., Apak, İ., Arslan, S., Yavavlı, A., AltIndağ, A., ve Karaca, E.E. (2004). Epilepsinin psikososyal etkileri. Klinik Psikiyatri. 7: 210-214.
13. Mollaoğlu, M. (2000). Epilepsili hastalarda yaşam kalitesi ve sağlık bakım gereksinimlerinin değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
14. Clarke, A.L., ve Critchley, C. (2016). Impact of choice of coping strategies and family functioning on psychosocial function of young people with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 59: 50–56. http://dx.doi.org/10.1016/j.yebeh.2016.02.035
15. Mollaoğlu, M. (2012). Epilepsi ve bakım. In: Durna Z, editor. Kronik hastalıklar ve bakım. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, s.219-237.
16. Jacoby, A., Snape, D., ve Baker, G.A. (2005). Epilepsy and social identity: The stigma of a chronic neurological disorder. Lancet Neurol. 4: 171-178. https://doi.org/10.1016/ S1474-4422(05)01014-8
17. Austin, J.K., Dunn, D.W., Perkins, S.M., ve Shen, J. (2006). Youth with epilepsy: development of a model of children's attitudes toward their condition. Child Health Care. 35(2): 123–140.
18. Smith, G., Ferguson, P.L., Saunders, L.L., Wagner, J.L., Wannamaker, B.B., Selassie, A.W. (2009). Psychosocial factors associated with stigma in adults with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 6(3): 484-490. http://dx.doi.org/10.1016/j. yebeh.2009.08.028
19. Mısırlı, H., Erkal, H., Erkal, İ.K., ve Erenoğlu, N.Y. (2002). Epilepsili olgularda psikososyal problemlerin WPSI (Washington Psychosocial Seizure Inventory) ile incelenmesi. Epilepsi. 8(2):75-86.
20. Fisher, R,S,, Vickrey, B.G., Gibson, P., Hermann, B., Penovich, P., Scherer, A. ve ark. (2000). The impact of epilepsy from the patient’s perspective. II. views about therapy and health care. Epilepsy Res. 41: 53-61.
21. Agarwal, P., Mehndiratta, M.M., Antony, A.R., Kumar, N., Dwivedi, R., Sharma, P., ve ark. (2006). Epilepsy in India: nuptiality behaviour and fertility. Seizure. 15: 409-15. http://dx.doi.org/10.1016/ j.seizure.2006.04.005
22. Mollaoğlu, M. (2014). Epilepsili hastalarda bakım. In: Topçuoğlu MA, Durna Z, Karadakovan A, çeviri editörleri. Nörolojik bilimler hemşireliği. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, s.501-515.
23. Sürücü adayları ve sürücülerde aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik (Resmî Gazete: 29 Aralık 2015) http://www .resmi gazete.gov.tr/eskiler/2015/12/20151229-5.htm. 20.11.2017
24. Au, A., Chan, F., Li, K., Leung, P., Li, P., ve Chanc, J. (2003). Cognitive-behavioral group treatment program for adults with epilepsy in Hong Kong. Epilepsy & Behavior. 4: 441-446. http://dx.doi.org/10.1016/S1525-5050(03)00149-5
25. Hesdorffer, D.C., Hauser, W.A., Olafsson, E., Ludvigsson, P., ve Kjartansson, O. (2006). Depression and suicide attempt as risk factors for incident unprovoked seizures. Ann. Neurol. 59: 35-41. ttps://doi.org/10.1002/ana.20685
26. Jones, J.E., Watson, R, Sheth. R., Caplan, R., Koehn, M., ve Seidenberg, M. ve ark., (2007). Psychiatric comorbidity in children with new onset epilepsy. Dev. Med. Child Neurol. 49 (7), 493-97. https://doi.org/10.1111/j.1469-8749.2007.00493.x
27. Baker, G.A., Spector, S., McGrath, Y., ve Soteriou, H. (2005). Impact of epilepsy in adolescence: a UK controlled study. Epilepsy Behav. 6(4): 556-562. http://dx.doi.org/10.1016/j. yebeh.2005.03.011
28. Türk Epilepsi ile Savaş Derneği URL: http://www.turkepilepsi.org.tr/ 17.11.2017
29. Mollaoğlu, M., Durna, Z., ve Eşkazan, E. (2001). Epilepsili hastaların yaşam kalitesinin QOLIE-89 (Epilepside Yaşam Kalitesi Ölçeği) ile değerlendirilmesi. Epilepsi. 7(3): 73-80.
30. Salgado, P.C.B., ve Souza, E.A.P. (2002). Impact of epilepsy at work: evaluation of quality of life. Arq Neuropsiquiatr. 60(2-B): 442-445. http://dx.doi.org/10.1590/ S0004-282X2002000300019
31. Zararsız, M. (2009). Epilepside güvenliğin sağlanmasına ilişkin çocuğa ve ebeveynlere verilen eğitimin etkililiğinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
32. Greenhill I., Betts, T., ve Pickard, N. (2001). The epilepsy nurse specialist-expendable handmaiden or essential colleague? Seizure. https://doi.org/10.1053/ seiz.2001.0649.

Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 218 - 225, 31.03.2018

Anita Karaca , Zehra Durna

Öz

Epilepsi, hastaların yaşam kalitesini
olumsuz olarak etkileyen nörolojik bir hastalıktır. Hem tıbbi hem de psikolojik
faktörler epilepsi hastalarının psikososyal işlevleri üzerinde önemli bir
etkiye sahiptir. Epilepsi, tekrarlayan nöbetlerin varlığı ile tanımlanmakla
birlikte bireyin bilişsel, psikolojik, entellektüel ve sosyal fonksiyonlarında
önemli sorunlara neden olmaktadır. Epilepsi hastalarında psikososyal sorunlar,
genel popülasyona göre daha fazla görülmektedir. Epilepsili bireylerde
anksiyete, depresyon gibi psikolojik sorunlar yanında benlik saygısında azalma,
sosyal izolasyon, okul başarısında düşme, işsizlik ve yaşam kalitesinde azalma
gibi sorunlar görülmektedir. Psikososyal faktörler aynı zamanda davranışsal ve
bilişsel bozukluklara da neden olmaktadır. Stigma, epilepsi hastalarının karşı
karşıya kaldığı en büyük sorunlardan biridir ve hastaların en sık hastalığını
gizleme sebebidir. Stigma, ayırımcılık ve toplumun epilepsili hastalara yönelik
önyargılı tutumları hastalığın kendisinden daha çok epilepsi hastalarına zarar
verebilmektedir. Bu nedenle, epilepside psikososyal sorunların etiyolojisi,
tedavisi ve önlenmesi büyük önem taşımaktadır. Hastalığın yönetiminde,
antiepileptik tedavinin etkin kullanımının yanı sıra danışmanlık, eğitim,
bilişsel davranışçı terapi, hasta ve ailesine sosyal destek sunumu önemlidir. Bu derlemenin amacı epilepsili hastalarda en çok yaşanan
psikososyal sorunlar ve bu sorunlara yönelik birey, aile ve toplumda izlenmesi
gereken stratejiler ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi vermektir.

Anahtar Kelimeler

Epilepsi, psikososyal faktörler, sosyal destek

Kaynakça

1. Corrigan, F.M., Broome, H., ve Dorris, L. (2016). A systematic review of psychosocial interventions for children and young people with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 56: 99–112. http://dx.doi.org/10.1016/j.yebeh.2016.01.005
2. Mollaoğlu, M. Epilepsi ve bakım. (2016). Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics. 2(2): 47-55.
3. Helde, G., Bovim, G., Brathen, G., ve Brodtkorb, E. (2005). A structured, nurse-led intervention program improves quality of life in patients with epilepsy: A randomized, controlled trial. Epilepsy & Behavior. 7: 451–457. https://doi.org/10.1016/j.yebeh. 2005.06.008
4. Görgülü, Ü., ve Fesci, H. (2011). Epilepsi ile yaşam: Epilepsinin psikososyal etkileri. Göztepe Tıp Dergisi. 26(1): 27-32. http://dx.doi.org/10.5222/J.GOZTEPETRH. 2011.27
5. McCagha, J., Fisk, J.E., ve Baker, G.A. (2009). Epilepsy, psychosocial and cognitive functioning. Epilepsy Research. 86: 1-14. https://doi.org/10.1016/j. eplepsyres.2009.04.007
6. Schachter, S.C. (2006). Quality of life for patients with epilepsy is determined by more than seizure control: the role of psychosocial factors. Expert Review of Neurotherapeutics. 6(1): 111-114. https://doi.org/10.1586/14737175.6.1.111
7. Souza, E.A.P., ve Salgado, P.C.B. (2006). A psychosocial view of anxiety and depression in epilepsy. Epilepsy & Behavior. 8(1): 232-238. https://doi.org/10.1016/j.yebeh. 2005.10.011
8. Mollaoğlu, M., Bolayır, E., ve Taş, A. (2003). Epilepsili hastaların Beck Depresyon Ölçeği ile değerlendirilmesi. Epilepsi. 9(3): 144-150.
9. Akaçalı, A., Aldındağ, A., Geyik S. ve Cansel, N. (2009). Epilepsi hastalarında yaşam kalitesi, depresyon, anksiyete ve çok boyutlu algılanan sosyal destek. Nöropsikiyatri Arşivi. 46: 91-7.
10. Azuma, H., ve Akechi, T. (2014). Effects of psychosocial functioning, depression, seizure frequency, and employment on quality of life in patients with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 41: 18–20. http://dx.doi.org/10.1016/j.yebeh.2014.09.025
11. Hermann, B., ve Jacoby, A. (2009). The psychosocial impact of epilepsy in adults. Epilepsy & Behavior. 15 (Suppl 1):11–16. http://dx.doi.org/10.1016/j.yebeh.2009. 03.029
12. Oto, R., Apak, İ., Arslan, S., Yavavlı, A., AltIndağ, A., ve Karaca, E.E. (2004). Epilepsinin psikososyal etkileri. Klinik Psikiyatri. 7: 210-214.
13. Mollaoğlu, M. (2000). Epilepsili hastalarda yaşam kalitesi ve sağlık bakım gereksinimlerinin değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
14. Clarke, A.L., ve Critchley, C. (2016). Impact of choice of coping strategies and family functioning on psychosocial function of young people with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 59: 50–56. http://dx.doi.org/10.1016/j.yebeh.2016.02.035
15. Mollaoğlu, M. (2012). Epilepsi ve bakım. In: Durna Z, editor. Kronik hastalıklar ve bakım. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, s.219-237.
16. Jacoby, A., Snape, D., ve Baker, G.A. (2005). Epilepsy and social identity: The stigma of a chronic neurological disorder. Lancet Neurol. 4: 171-178. https://doi.org/10.1016/ S1474-4422(05)01014-8
17. Austin, J.K., Dunn, D.W., Perkins, S.M., ve Shen, J. (2006). Youth with epilepsy: development of a model of children's attitudes toward their condition. Child Health Care. 35(2): 123–140.
18. Smith, G., Ferguson, P.L., Saunders, L.L., Wagner, J.L., Wannamaker, B.B., Selassie, A.W. (2009). Psychosocial factors associated with stigma in adults with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 6(3): 484-490. http://dx.doi.org/10.1016/j. yebeh.2009.08.028
19. Mısırlı, H., Erkal, H., Erkal, İ.K., ve Erenoğlu, N.Y. (2002). Epilepsili olgularda psikososyal problemlerin WPSI (Washington Psychosocial Seizure Inventory) ile incelenmesi. Epilepsi. 8(2):75-86.
20. Fisher, R,S,, Vickrey, B.G., Gibson, P., Hermann, B., Penovich, P., Scherer, A. ve ark. (2000). The impact of epilepsy from the patient’s perspective. II. views about therapy and health care. Epilepsy Res. 41: 53-61.
21. Agarwal, P., Mehndiratta, M.M., Antony, A.R., Kumar, N., Dwivedi, R., Sharma, P., ve ark. (2006). Epilepsy in India: nuptiality behaviour and fertility. Seizure. 15: 409-15. http://dx.doi.org/10.1016/ j.seizure.2006.04.005
22. Mollaoğlu, M. (2014). Epilepsili hastalarda bakım. In: Topçuoğlu MA, Durna Z, Karadakovan A, çeviri editörleri. Nörolojik bilimler hemşireliği. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, s.501-515.
23. Sürücü adayları ve sürücülerde aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik (Resmî Gazete: 29 Aralık 2015) http://www .resmi gazete.gov.tr/eskiler/2015/12/20151229-5.htm. 20.11.2017
24. Au, A., Chan, F., Li, K., Leung, P., Li, P., ve Chanc, J. (2003). Cognitive-behavioral group treatment program for adults with epilepsy in Hong Kong. Epilepsy & Behavior. 4: 441-446. http://dx.doi.org/10.1016/S1525-5050(03)00149-5
25. Hesdorffer, D.C., Hauser, W.A., Olafsson, E., Ludvigsson, P., ve Kjartansson, O. (2006). Depression and suicide attempt as risk factors for incident unprovoked seizures. Ann. Neurol. 59: 35-41. ttps://doi.org/10.1002/ana.20685
26. Jones, J.E., Watson, R, Sheth. R., Caplan, R., Koehn, M., ve Seidenberg, M. ve ark., (2007). Psychiatric comorbidity in children with new onset epilepsy. Dev. Med. Child Neurol. 49 (7), 493-97. https://doi.org/10.1111/j.1469-8749.2007.00493.x
27. Baker, G.A., Spector, S., McGrath, Y., ve Soteriou, H. (2005). Impact of epilepsy in adolescence: a UK controlled study. Epilepsy Behav. 6(4): 556-562. http://dx.doi.org/10.1016/j. yebeh.2005.03.011
28. Türk Epilepsi ile Savaş Derneği URL: http://www.turkepilepsi.org.tr/ 17.11.2017
29. Mollaoğlu, M., Durna, Z., ve Eşkazan, E. (2001). Epilepsili hastaların yaşam kalitesinin QOLIE-89 (Epilepside Yaşam Kalitesi Ölçeği) ile değerlendirilmesi. Epilepsi. 7(3): 73-80.
30. Salgado, P.C.B., ve Souza, E.A.P. (2002). Impact of epilepsy at work: evaluation of quality of life. Arq Neuropsiquiatr. 60(2-B): 442-445. http://dx.doi.org/10.1590/ S0004-282X2002000300019
31. Zararsız, M. (2009). Epilepside güvenliğin sağlanmasına ilişkin çocuğa ve ebeveynlere verilen eğitimin etkililiğinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
32. Greenhill I., Betts, T., ve Pickard, N. (2001). The epilepsy nurse specialist-expendable handmaiden or essential colleague? Seizure. https://doi.org/10.1053/ seiz.2001.0649.

Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm	Derlemeler
Yazarlar	Anita Karaca Zehra Durna
Yayımlanma Tarihi	31 Mart 2018
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2018 Cilt: 7 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA	Karaca, A., & Durna, Z. (2018). Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 218-225.
AMA	Karaca A, Durna Z. Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. Mart 2018;7(1):218-225.
Chicago	Karaca, Anita, ve Zehra Durna. “Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 7, sy. 1 (Mart 2018): 218-25.
EndNote	Karaca A, Durna Z (01 Mart 2018) Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 7 1 218–225.
IEEE	A. Karaca ve Z. Durna, “Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek”, Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 7, sy. 1, ss. 218–225, 2018.
ISNAD	Karaca, Anita - Durna, Zehra. “Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 7/1 (Mart 2018), 218-225.
JAMA	Karaca A, Durna Z. Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;7:218–225.
MLA	Karaca, Anita ve Zehra Durna. “Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 7, sy. 1, 2018, ss. 218-25.
Vancouver	Karaca A, Durna Z. Epilepsili Hastalarda Psikososyal Destek. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;7(1):218-25.

Makale Dosyaları

Tam Metin