Post Dural Ponksiyon Baş Ağrısında Hemşirelik Yaklaşımları

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 4, 1602 - 1608, 22.12.2022

Derya Şimşekli Bakırhan , Mehtap Tan

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.977887

Öz

Lomber ponksiyon (LP), tanı ve tedavi amacıyla L3-4 veya L4-5 vertebral aralıktan subaraknoid boşluğa girilerek yapılan bir işlemdir. LP'nin sık karşılaşılan komplikasyonları; baş ağrısı, sırt ağrısı, enfeksiyon, bacaklarda güçsüzlük, subdural hematom, kanama, ponksiyon yerinden BOS sızıntısı, sinir hasarı ve beyin herniasyonudur. Post dural ponksiyon baş ağrısı (PDPB), LP sonrası sık rastlanan komplikasyonlardandır. Görülme sıklığı %10-80 arasında değişmekte ve genellikle girişim sonrası yedi gün içinde ortaya çıkmaktadır. PDPB’de hastaların yarısında LP’den en az bir hafta sonraya kadar günlük yaşam aktivitesinde, iş üretkenliğinde bozulma ve yaşam kalitesinde azalma olmakta, öğrenme yeteneklerinde ve aile içi ilişkilerinde de bozulmalar meydana gelebilmektedir. PDPB’de durumun şiddetine göre tedavi uygulanmaktadır. PDPB’nin geleneksel tedavisinde, yatak istirahati, sıvı tedavisi, analjezik uygulaması, kafein ve epidural kan yaması (EKY) bulunmaktadır. LP, işleminde hemşirelerin işlem öncesinde, işlem sırasında ve sonrasında çeşitli görevleri bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı PDPB’da hemşirelik yaklaşımlarını değerlendirmektir. Bu kapsamda hemşireler, LP işleminden önce hastalara eğitim vermeli, işlem sonrası hastanın karşılaşabileceği komplikasyonları ve bunlarla nasıl mücadele edilebileceği hakkında hastaları bilgilendirmelidir. İşlem sonrasında hastanın dört saat düz bir şekilde yatmasını sağlamalı ve vital bulguları değerlendirilmelidir. Girişim bölgesinde ağrı, şişlik, kızarıklık, kanama, akıntı varlığı değerlendirilmeli ve hasta LP komplikasyonları açısından gözlemlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Lomber ponksiyon, Post dural ponksiyon baş ağrısı, Hemşirelik

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Nursing Approaches in Post Dural Puncture Headache

Öz

Lumbar puncture (LP) is a procedure performed by entering the subarachnoid space through the L3-4 or L4-5 vertebral space for diagnostic and therapeutic purposes. Common complications of LP; headache, back pain, infection, weakness in the legs, subdural hematoma, bleeding, CSF leakage from the puncture site, nerve damage, and brain herniation. Post dural puncture headache (PDPB) is one of the common complications after LP. Its incidence varies between 10-80% and usually occurs within seven days after the intervention. In PDPB, half of the patients experience deterioration in daily living activities, work productivity and quality of life until at least one week after LP, and deterioration in learning abilities and family relationships may occur. In PDPB, treatment is applied according to the severity of the condition. The traditional treatment of PDPB includes bed rest, fluid therapy, analgesic administration, caffeine, and epidural blood patch (EBP). In the LP procedure, nurses have various duties before, during and after the procedure. The aim of this study is to evaluate nursing approaches in PDPB. In this context, nurses should educate patients before the LP procedure and inform patients about the complications that the patient may encounter after the procedure and how to combat them. After the procedure, the patient should lie flat for four hours and vital signs should be evaluated. The presence of pain, swelling, redness, bleeding, discharge in the intervention area should be evaluated and the patient should be observed for LP complications.

Anahtar Kelimeler

Lumbar puncture, Postdural puncture headache, Nursing

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Ünsal, A. (2017). ''Hemşireliğin Dört Temel Kavramı: İnsan, Çevre, Sağlık-Hastalık ve Hemşirelik''. Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1 (1), 11–25.
• 2. Aydemir Gedük, E. (2018). ''Hemşirelik Mesleğinin Gelişen Rolleri''. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5 (2), 253–258. https://doi.org/10.17681/hsp.358458
• 3. Hemşirelik Kanunu. (2011). 8647, 2/3/1954. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.6283.pdf Erişim tarihi:02.07.2021
• 4. Hemşirelik Yönetmeliği. (2010). Resmi Gazete 27515, 08/03/2010. Erişim adresi:https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=13830&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 Erişim tarihi:02.07.2021
• 5. Özcan, M. S. (2018). ''Dura Ponksiyonu Sonrası Baş Ağrısı ve Tedavisi''. SDÜ Tıp Fak Derg, 25 (1), 98–107.
• 6. Ljubisavljevic, S. (2020). ''Postdural puncture headache as a complication of lumbar puncture: clinical manifestations, pathophysiology, and treatment''. Neurological Sciences, 41, 3563–3568. https://doi.org/10.1007/s10072-020-04757-z
• 7. Schreiber, M. L. (2019). ''Lumbar Puncture''. Medsurg Nursing, 28 (6), 402–404.
• 8. Abdelmowla, R. (2017). ''Lumbar Puncture: Nurses` Knowledge, Practice and Patients’ Satisfaction with Nursing Care''. American Journal of Nursing Science, 6 (5), 433-439. https://doi.org/10.11648/j.ajns.20170605.18
• 9. Ernst, J, Aliory, C. D. and Yows, C. R. (2018). ''Expanding RN Scope of Practice to Include Lumbar Puncture''. American Journal of Nursing, 118 (3), 54–60.
• 10. Destrebecq, A, Terzoni, S. and Sala, E. (2014). ''Post-lumbar puncture headache: A review of issues for nursing practice''. Journal of Neuroscience Nursing, 46 (3), 180–186.
• 11. Holland, C, Edmond, E. C, Moore, C, Tobert, V. Klein, J. C, and Turner, M. R. (2020). ''A nudge towards better lumbar puncture practice''. Clinical Medicine, 20 (5), 477–479.
• 12. Shin, W, Kim, M. K, Kim, J, Woo, M. H, Cho, D. Y. and Lim, K. S. (2017). ''Post lumbar puncture headache: Case report of a serious adverse event in first-in-human study''. Translational and clinical pharmacology, 25 (4), 162-165.
• 13. Duits, F. H, Martinez‐Lage, P, Paquet, C, Engelborghs, S, Lleo, A, Hausner, L... and Blennow, K. (2016). ''Performance and complications of lumbar puncture in memory clinics: results of the multicenter lumbar puncture feasibility study''. Alzheimer's & Dementia, 12 (2) , 154-163. doi:10.1016/j.jalz.2015.08.003
• 14. Ayhan, H. (2013). ''Lomber Ponksiyon Sonrası Nadir Bir Komplikasyon : Paraspinal Apse''. causapedia, 2 (594), 5-8.
• 15. Düz, B. Pusat, S, Kural, C, Kırık, A, Gönül, E. (2008). ''Lonber Ponksiyona Bağlı Pnömosefali Olgusu''. Türk Nöroşirürji Dergisi, 18 (2), 145-147.
• 16. Khlebtovsky, A, Weitzen, S, Steiner, I, Kuritzky, A, Djaldetti, R. and Yust-Katz, S. (2015). ''Risk factors for post lumbar puncture headache''. Clinical Neurology and Neurosurgery, 131, 78–81.
• 17. Stendell, L, Fomsgaard, J. S. and Olsen, K. S. (2012). ''There is room for improvement in the prevention and treatment of headache after lumbar puncture''. Danish Medical Journal, 59 (7), A4483.
• 18. Dakka, Y, Warra, D, Albadareen, M.M. Jankowski, M.B. Silver, M, (2011). ''Headache rate and cost of care following lumbar puncture at a single tertiary care hospital''.Neurology. 77 (22), 71–74. doi:10.1212/WNL.0b013e31823c15b8.
• 19. Alstadhaug, K. B, Odeh, F, Baloch, F. K, Berg, D. H. and Salvesen, R. (2012). ''Post-lumbar puncture headache''. Tidsskrift for Den norske legeforening, 132:818-21 doi: 10.4045/tidsskr.11.0832.
• 20. Vecchio, D, Naldi, P, Ferro, V. Comi, C, Leone, M. A. and Cantello, R. (2019). ''Post-lumbar puncture headache: an adverse effect in multiple sclerosis work-up''. Neurological Sciences, 40 (4), 759–762. https://doi.org/10.1007/s10072-019-3724-z
• 21. Davis, A, Dobson, R, Kaninia, S, Espasandin, M. Berg, A. Giovannoni, G. and Schmierer, K. (2014). ''Change practice now! Using atraumatic needles to prevent post lumbar puncture headache''. European Journal of Neurology, 21 (2), 305–311. h
• 22. Park, K.M., Shin, K.J., Ha, S.Y., Park, J., Kim. S.E., (2014). ''Does lumbar puncture at night prevent post-dural puncture headache?'' Acta Neurol Scand. 130 (3), 204–209.
• 23. Wang, Y. F, Fuh, J. L, Lirng, J. F, Chen, S. P, Hseu, S. S, Wu, J. C. and Wang, S. J. (2015). ''Cerebrospinal fluid leakage and headache after lumbar puncture: A prospective non-invasive imaging study''. Brain, 138 (6), 1492–1498.
• 24. Salihoğlu, T. (2016). ''Dural Ponksiyon Sonrası Baş Ağrısı''. Kocatepe Tıp Dergisi, 17 (1), 36–41.
• 25. Ahmed, S. V, Jayawarna, C, Jude, E. (2006). ''Post lumbar puncture headache: Diagnosis and management''. Postgrad Med J. 82 (973), 713–716. doi:10.1136/pgmj.2006.044792
• 26. Güneş, A, Yurtoğullari, Ş.Ç, Karli, N, Siğirli, D. (2012). ''Post Lumber Ponksiyon Baş Ağrısının Prognozunu Etkile yen Sebepler Üzerine Bir Çalışma''. 38 (3), 161–166.
• 27. Denmark, J.O. (2018). Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS) The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Cephalalgia. C 38. 1–211. doi:10.1177/0333102417738202
• 28. Hunter, B.R, Seupaul, R.A. (2013). ''Are there pharmacologic agents that safely and effectively treat post-lumbar puncture headache?''. Ann Emerg Med. 61 (1), 84–85.
• 29. Ralph, S.S, Taylor, C.M. (2016). Nursing Diagnosis Pocket Guide. C 4