Dönüştürücü Liderliğin Örgüt Kültürü Üzerine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 616 - 625, 29.06.2024

Özcan Koç

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1284000

Öz

Bu araştırmada dönüştürücü liderliğin örgüt kültürü üzerine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Gümüşhane ili sınırları içerindeki sağlık kurumlarında bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Avolio & Bass (2004) ve Podsakoff & ark. (1996)’nın geliştirdiği liderlik ölçeği ve Denison (1990) tarafından geliştirilen ve Yahyagil (2004) tarafından Türkçe’ye uyarlanan örgüt kültürü ölçeğinden oluşan anket kullanılmıştır. Araştırma 451 katılımcı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar hekim, hemşire, ebe ve diğer sağlık çalışanlarından oluşmaktadır. Katılımcılardan bağlı oldukları yöneticilerin dönüştürücü liderlik özelliklerini değerlendirmeleri ve görev yaptıkları sağlık kurumunun kültürü hakkındaki görüşlerini belirtmeleri istenmiştir. Araştırma sonunda, dönüştürücü liderliğin örgüt kültürü üzerinde anlamlı etkisi olduğu bulunmuştur. Diğer bir deyişle, dönüştürücü liderliğin örgüt kültürünün güçlü bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dönüştürücü Liderlik, Örgüt Kültürü, Sağlık Kurumları, Yönetici

The Effect of Transformational Leadership on Organizational Culture

Öz

In this study, it is aimed to examine the effect of transformative leadership on organizational culture. For this purpose, an application was carried out in health institutions within the borders of Gumushane province. In research, Avolio & Bass (2004) and Podsakoff et al. (1996) developed leadership scale and the organizational culture scale developed by Denison (1990) and adapted into Turkish by Yahyagil (2004) were used. The research was carried out on 451 participants. Participants consist of physicians, nurses, midwives and other health professionals. Participants were asked to evaluate the transformative leadership characteristics of their managers and to express their views on the culture of the health institution they work for. At the end of the research, it was found that transformational leadership has a significant effect on organizational culture. In other words, it has been determined that transformative leadership is a strong predictor of organizational culture.

Anahtar Kelimeler

Transformational Leadership, Organizational Culture, Manager, Health İnstituens

Kaynakça

• 1. Koçel, T. (2013). İşletme yöneticiliği. 14. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
• 2. Northouse, G, P. (2013). Liderlik: Kuram ve Uygulamalar (Altıncı baskı), Çeviri: Mahmut Kaleli, İstanbul: Sürat Üniversite Yayınları.
• 3. Daft, R. L. (2015). Çeviri Editörü: Ömür N. Timurcanday Özmen, Örgüt Kuramları Ve Tasarımını Anlamak. Ankara: Nobel Yayınevi.
• 4. Casida, J. M. (2007). The Relationship of Nurse Managers' leadership Styles and Nursing Unit Organizational Culture in Acute Care Hospitals in New Jersey(Doktora tezi). ProQuest Dissertations & Theses Global Veri Tabanından Erişildi. (UMI No. 304806944).
• 5. Kathrins, R. (2007). The Relationship of Leadership Style and Types of Organizational Culture to the Effectivness and Employee Aatisfaction in Acute Care Hospital (Doktora Tezi). ProQuest Dissertations & Theses Global Veri Tabanından Erişildi. (UMI No.304702349).
• 6. Humphreys, J. H., & Einstein, W. O. (2003). Nothing New Under the Sun: Transformational Leadership from a Historical Perspective. Management Decision, 41(1), 85-95.
• 7. Odumeru, J. A. ve Ifeanyi, G. O. (2013). “Transformational vs. Transactional Leadership Theories: Evidence in Literature”, International Review of Management and Business Research, 2(2): 355–61.
• 8. Özkan, M. (2016). “Liderlik Hangi Sıfatları, Nasıl Alıyor? Liderlik Konulu Makalelerin İncelenmesi”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2): 615-639.
• 9. Barutçugil, İ. (2014). Liderlik. İstanbul: Kariyer Yayınları.
• 10. Bass, B. M., & Riggio, R. E. (2006). Transformational leadership. L. Erlbaum Associates.
• 11. Tracey, J. B. & Hinkin, T. R. (1998). Transformational Leadership or Effective Managerial Practices? Group & Organization Management, 23(3), 220-236.
• 12. Odom, Y.R., Boxx, R.W., Dunn, G.M., (1990). Organizational Cultures, Commitment, Satisfaction and Cohesion. Public Productivity & Management Review, 14 (2): 157-169.
• 13. Luthans, Fred (2011). Organizational Behaviour (12th edition), Boston: Mcgraw-Hill.
• 14. Sığrı, Ü. & Tabak, A. (2015). Örgütsel Davranış. İstanbul: Beta Yayınları.
• 15. Denison, D. R. (1984). Bringing corporate culture to the bottom line. Organizational dynamics, 13(2), 5-22.
• 16. Denison, D. R., & Mishra, A. K. (1995). Toward a Theory of Organizational Culture and Effectiveness. Organization Science, 6(2), 204-223.
• 17. Denison, D. & Neal, W. (2000). Denison Organizational Culture Survey: Facilitator Guide, Published by Denison Consulting, LLC. Ann Arbor, MI: Avia
• 18. Ogbonna, E., & Harris, L. C. (2000). Leadership Style, Organizational Culture and Performance: Empirical Evidence from UK Companies. International Journal of Human Resource Management, 11(4), 766-788.
• 19. Bakan, İ. T. (2009). Liderlik Tarzları ile Örgüt Kültürü Türleri Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Çalışması. TİSK Akademi, 4(7), 138. Working Paper, School of Management, State Üniversity.
• 20. House, R., Javidan, M., Hanges, P., & Dorfman, P. (2002). Understanding Cultures and Implicit Leadership Theories Across the Globe: an Introduction to Project GLOBE. Journal Of World Business, 37 (Leadership and Cultures Around the World: Findings from GLOBE), 3-10.
• 21. Schein, E. H. (2004). Organizational Culture and Leadership. John Wiley & Sons.
• 22. Yazıcıoğlu Y. & Erdoğan S. (2007). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara (2. Baskı): Detay Yayıncılık.
• 23. Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., & Bommer, W. H. (1996). Transformational Leader Behaviors and Substitutes for Leadership as Determinants of Employee Satisfaction, Commitment, Trust, and Organizational Citizenship Behaviors. Journal of Management, 22(2), 259-298.
• 24. Casida, J. M. (2007). The Relationship of Nurse Managers' leadership Styles and Nursing Unit Organizational Culture in Acute Care Hospitals in New Jersey(Doktora tezi). ProQuest Dissertations & Theses Global Veri Tabanından Erişildi. (UMI No. 304806944).
• 25. Denison, D. R. (1990). Corporate Culture and Organizational effectiveness. John Wiley & Sons.
• 26. Yahyagil, M. Y. (2004). Denison Örgüt Kültürü Ölçme Aracının Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması: Ampirik Bir Uygulama. İÜ İşletme İktisadı Enstitüsü, Yönetim Dergisi, 47, 53-76.
• 27. Tüfekçi, N. (2012). Örgüt Kültürünün Örgüt Performansına Etkisinin Hastaneler için Akreditasyon Standartları Kapsamında Ölçülmesi: Isparta İlindeki Devlet, Özel ve Üniversite Hastanesinde Bir Araştırma (Doktora Tezi, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü), Isparta.
• 28. Özdamar, K. (2004). Paket Programlarla İstatistik Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi
• 29. Can, A. (2014). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: PEGEM Akademi Yayıncılık.
• 30. Karagöz, Yalçın. (2017). SPSS ve AMOS Uygulamalı Nitel- Nicel- Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği, Sivas: Nobel Yayıncılık, s. 466.
• 31. Byrne, M. B. (2011); Aktaran: Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Business Research, 46, s. 77.
• 32. Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum Ankara: Pegem Yayınları.
• 33. Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2013). Multivariate Data Analysis: Pearson Education Limited.
• 34. Morgan, G. A., Leech, N. L., Gloeckner, G. W. & Barrett, K. C., (2011). IBM SPSS for Introductory Statistics: Use and Interpretation. Routledge.
• 35. George, D., & Mallery, M. (2012). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• 36. Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Geçerlilik ve Güvenirlik. Ankara: Seçkin Matbaası.
• 37. Block, L. A. M. (2002). The Relationship between Leadership and Organizational Culture: An Exploratory Investigation (Doktora tezi). ProQuest Dissertations & Theses Global Veri Tabanından Erişildi. (UMI No. 305511266) .
• 38. Lock, P. K. (2001). An Investigation of the Relationship between Transformational Leadership and Constructive Organizational Culture (Doktora Tezi). ProQuest Dissertations & Theses Global Veri Tabanından Erişildi. (UMI No. 275933097).
• 39. M. S. A. Mahalinga, S., & Damodar, S. (2012). Transformational Leadership, Organizational Culture, Organizational Effectiveness, and Programme Outcomes in Non-Governmental Organizations. Voluntas: International Journal Of Voluntary And Nonprofit Organizations, (3), 684.
• 40. Ravangard, R., Karimi, S., Farhadi, P., Sajjadnia, Z. & Shokrpour, N. (2016). The Effects of Transformational Leadership and Mediating Factors on the Organizational Success Using Structural Equation Modeling: A Case Study. Health Care Manager, 35(1), 58-71. doi:10.1097/HCM.0000000000000090